Адамзаттың Африкадан басталу теориясы
Адамзаттың Африкадан басталу теориясы, кейде "Африкадан аттану теориясы" (OOA), "Кезектегі тегі-бірлік гипотезасы (RSOH), "орын ауыстыру гипотезасы", "Африкалық ата-тек моделі ((RAO) деп те аталады, — анатомиялық қазіргі адамзаттың (Һомо Сапиенстер) географиялық шығу тегі және ежелгі көшуі жөніндегі негізгі орында тұратын тарихи түсіндіру моделі.[1] Ол бойынша алғашқы адам Африкадан өзге құрлықтарға кеңейген, алғашында Һомо Еректус, кейін Һомо Неандерталдар.
Бұл модель Һомо сапиенстердің таксономиялық мағынадағы бірден-бір жалғыз ата-тегі бар деп есептейді, басқа аймақтардағы анатомиялық заманауи адам белгілерінің параллелді эволюциясы дегенді мойындамайды, дегенмен Еуропа мен Азиядағы Һомо сапиенстер мен архаикалық адамның өзара әр-түрлі араласуын жоққа шығармайды.[2][3][4]
Һомо сапиенстер шамамен 300 000-200 000 жыл бұрын Африка мүйізінде өмір сүрген.[5][6] "Адамзаттың Африкадан басталу" моделі бойынша қазіргі бейафрикалық халықтар шынтуайтында Һомо сапиенстердің сол кездегі Африкадан аттанып шығуынан қалыптасқан.
Мұнда қазіргі адамның "Африкадан аттануының" кем дегенде бірнеше реткі дисперсиялары болған, бәлкім олар 270 000 жыл бұрын аттанып, 215,000 жыл бұрын кем дегенде Грекияға жеткен, әрі 130 000-115 000 жыл бұрын тағы да солтүстік Африканы басып өткен көрінеді. Бұл алғашқы толқындар негізінен 80 000 жыл бұрын жойылып кеткен немесе кері қайтқан секілді.
Аса маңызды «таяудағы» толқын шамамен 70,000-50,000 жыл бұрын аталмыш «Оңтүстік маршрут» арқылы Азия жағалауларына тез таралып, шамамен 65,000-50,000 жыл бұрын Австралияға дейін жетіп барады. (Кейбір зерттеушілер австралиялықтардың Австралияға орналасу датасына күмән келтіріп, адамдардың келуін 50,000 жылдан бұрын деп есептесе, басқа зерттеушілер Австралияның алғашқы қоныс аударушылары Африка көші-қонынан бұрынғы үлкен бір толқын болуы мүмкін, сондықтан олар кейін барғандардың ата-бабасы болмауы да мүмкін деп болжайды). Ал Еуропаға 55 000 жыл бұрын Таяу Шығысты мекендегендердің алғашқы бір тармағы жетіп барған болуы мүмкін.
2010 жылы, тұрғындар генетикасы туралы зерттеулер Еуразия мен Океаниядағы (бірақ Африкада емес) Һомо Сапиенстер мен Архаикалық адамдар өзара қан араластырғаны туралы факттерді ашты. Сөйтіп, негізінен Һомо Сапиенстерден бастау алатын қазіргі бейафрикалық популяциялық топтар шағын деңгейде архаикалық адамдардың жергілікті топтарына қатысты екені белгілі болды.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Stringer Chris Lone Survivors: How We Came to Be the Only Humans on Earth — Henry Holt and Company. — P. 26. — ISBN 978-1-4299-7344-1.
- ↑ Аn alternative scientific hypothesis was the multiregional origin of modern humans, which envisioned a wave of Homo sapiens migrating earlier from Africa and interbreeding with local Һомо Еректус populations in varied regions of the globe. Robert Jurmain, Kilgore, Essentials of Physical Anthropology https://books.google.com/books?id=TSaSPza9LMYC&pg=PA266 14 June 2011, 2008
- ↑ "Encounters with archaic hominins". Nature Ecology & Evolution 3 (1): 14–15. January 2019. PMID 30478304.
- ↑ "Multiple episodes of interbreeding between Neanderthal and modern humans". Nature Ecology & Evolution 3 (1): 39–44. January 2019. doi:10.1038/s41559-018-0735-8. PMC 6309227. PMID 30478305.
- ↑ University of Huddersfield. Researchers shed new light on the origins of modern humans – The work, published in Nature, confirms a dispersal of Homo sapiens from southern to eastern Africa immediately preceded the out-of-Africa migration, EurekAlert! (20 March 2019).
- ↑ "A dispersal of Homo sapiens from southern to eastern Africa immediately preceded the out-of-Africa migration". Scientific Reports 9 (1): 4728. March 2019. Bibcode 2019NatSR...9.4728R. doi:10.1038/s41598-019-41176-3. PMC 6426877. PMID 30894612.