Аддакс, ақбөкен-мендес (лат. Addax nasomaculatus) — сүтқоректілердің қуысмүйізділер тұқымдастарына жатады, табиғатта жалғыз түрі кездеседі. Денесінің ұзындығы 150-170 см биіктігі мойнының тұсында 95-115 см. Ортаңғы тұяғы төмен-жалпақтау сыртқы тұяқтары, үлкенірек (құмда жүруге бейімделген). Солтүстік Африканың шөл және жартылай шөл далаларында өмір сүреді. Жалғыз лақ табады. ХТҚО Қызыл кітабына енгізілген.[2]

Аддакс

Амандық күйі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Жұптұяқтылар
Тұқымдасы: Қуысмүйізділер
Кіші тұқымдасы: Hippotraginae
Тегі: Addax
Rafinesque, 1815
Түрі: A. nasomaculatus
Екі-есімді атауы
Addax nasomaculatus
(Blainville, 1816)
Аддакс ареалы
Аддакс ареалы

Көбеюі өңдеу

Жұптасу жыл бойы қыста және ерте көктемде туудың өсуімен жүреді. Жүктілік кезеңі 257-264 күнге созылады, содан кейін бір сағатта жүріп, жүгіре алатын бір лақ туады. Басқа бөкендер сияқты, төлге тек аналықтар ғана қамқорлық жасайды. Жас аддакстарды бір жасында анасынан ажыратады. Еркектер жыныстық жетілуге ​​24 айда, аналықтар - екінші немесе үшінші жазда жетеді. Еркіндікте емес жануарлар 25 жылға дейін өмір сүре алады.

Дереккөздер өңдеу

  1. IUCN SSC Antelope Specialist Group (2008). Addax nasomaculatus. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 13 қараша 2008.Database entry includes justification for why this species is listed as critically endangered and the criteria used.
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3