Ануар Саадат
Мухаммад Анвар ас-Садаат (араб.: محمد أنور السادات; 25 желтоқсан 1918—6 қазан 1981) — Мысыр Араб Республикасының президенті (15.10.1970 — 6.10.1981), маршал (мушир; 1973).
| Анвар ас-Садат | |
| араб.: محمد أنور السادات | |
 | |
| Туған күні |
Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). |
|---|---|
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы |
Presidential Standard of Egypt 1972-1984.svg |
| Қызметі |
Египет президенті, Біріккен Араб Республикасының 2-ші президенті |
| Әкесі |
Мухаммада ас-Садат |
| Жұбайы |
1) Экбель Мади |
| Марапаттары мен сыйлықтары |
Нобель сыйлығы |
25 желтоқсан 1918 жылы Каирдың сотүстік маңайындағы Мит-Абуль-Ком қалашығында көпбалалы шаруа отбасында туған. Әкесі - Мухаммада ас-Садат әскери госпиталда хатшы болған. Медреседе Құран үйреніп, орта мектепті Каирда бітірді.
1938 жылы - Әскери колледжін бітіргеннен кейін Египет әскеріне қызмет етуге кетті. Сол жерде "Исаба" жасырын ұйымына кіріп, оның шараларына белсене қатысты.
1942 жылы әскерден шығарылып, түрмеге отырды. 1944 жылы түрмеден қашып, 1946-48 жылдары қайтадан отырған.
1952 ж. Маусым төңкерісін жасаған "Ерікті офицерлер" құпия ұйымының мүшесі. Төңкерістен кейін елде өкімет билігін қолына алған Революциялық советінің мүшесі.
1957 ж. Египет Ұлттық жиналысының вице-председателі болып сайланады және бұқаралық саяси ұғым - Ұлттық одақтың (кейіннен Араб социалисттік одағы болып қайта құрылған) Бас секретары қызметіне тағайындалды.
1960-64 жылдары БАР Ұлттық жиналысының төрағасы болды.
1964 ж. науырызда елде жаңауақытша конституция қабылданғаннан кейін Ұлттық жиналыстың төрағасы болып қайта сайланды. Садат Анвар 1964-68 және 1969-70 жылдары БАР вице-президенті.
1970 ж. 13 қарашадан (Абдель Насер Гамаль қайтыс болғаннан кейін) Египет президенті.
Израильмен соғысқанда СССРды аз көмек көрсеткен деп кінәләп, Садат 1972 жылы Кеңес Одағының әскери кеңесшілерін елден шығарып жіберді. 1976 жылы өз жағынан "Достық туралы шартты" денонсация жасады (бұзды). Сонымен бірге АҚШ-пен жақындасып, қарым қатынасын нығайтып, нәтижесінде Египет - Таяу Шығыстағы америкадық әскери көмегін алатын елдерінің санына кірді.
1978 жылдың қыркүйегінде Кэмп-Дэвидтағы саммитте (Джимми Катрердің төрағалығында) Садат пен Израильдің премьер-министрі Менахем Бегин бейбітшілік келісім шартқа және Синай түбегін Египетке қайта оралу туралы қол қойды. Осы әрекеті үшін Садат пен Менахем Бегин Нобель Бейбітшілік сыйлығын алды.
1981 ж. 6 қазанда әскери парадта Садат міндеде отырған жеріне бомба лақтырылып, снайпер оғынан Анвар ас-Садат қайтыс болады.
Садаттың мұрагері - Хосни Мубарак болды. 2011 жылдың 11 ақпанына дейін елді басқарды.
Дереккөздер өңдеу
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Ануар Саадат
