Архиепископ (от гр. ἀρχή — «басы» и гр. ἐπίσκοπος — «сақтаушы») - христиандық шіркеуіндегі жоғары лауазымның бірі, шіркеу басшысы.

Афинының және бүкіл Грекияның архиепископы - Христодул

Шығыс шіркеуі өңдеу

Шығыс шіркеуінде архиепископ лауазымы IV ғасырдың соңында пайда болды. Дәстүрлі, бұл шенге шіркеудегі ең үлкен епископ тағайындалады. Көбіне қаланың архиерейі - архиепископ болады.

Қазіргі орыс православты шіркеуде "архиепископ" титулы Мәскеудің және бүкіл Ресейдің Патриархының үкімімен тағайындалады. Новгород епархиясында 1478 жылға дейін, Мәскеу княздығымен бірікпеген кезде архиепископ жеребе арқылы таңдалып, кейде халық жиналысы - вечеде сайланатын[1].

Батыс шіркеуі өңдеу

 
Рим-католик архиепископтың эмблемасы (эмблемада паллий жоқ)

Рим-католик шіркеуінде архиепископтар келесі титулдарға бөлінеді:

  • архиепарияларды (провинциялардың орталығы емес) басқаратын архиепископтар ,
  • персоналды архиепископтар, бұл лауазымды Папаның өзі береді,
  • титулды архиепископтар - Рим Курияның қызметінде тұратын, қазіргі заманда жойылған көне қалалардың архиепископтары.

Дереккөздер өңдеу

  1. Россия, разд. Северо-Восточная Россия XIII—XV веков
  • Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том