Бранденбург
Бранденбург (нем. Brandenburg) — ФРГ жері. Астанасы — Потсдам.
| Федералды жер | |||||
| Бранденбург | |||||
| Brandenburg | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
| Премьер-министр |
Матиас Платцек (СДПГ) | ||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Жер аумағы |
29.476 км² | ||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны |
2.541.950 (2007) адам | ||||
| Тығыздығы |
86 адам/км² | ||||
| Сандық идентификаторлары | |||||
| ISO 3166-2 коды |
DE-BR | ||||
|
| |||||
Тарихы өңдеу
Әдеттегідей қазіргі кезде кейбір деректерде бекітілгендей,германдықтар семнондар және одан да басқа тайпалар қазіргі федералды жер Бранденбургті Халықтардың ұлы қоныс аударуы кезінде тастап кетті,және де «босатылған» жерлерде славяндық тұрғындар «пайда болды».Алайда кейбір зерттеушілердің белгілеуі бойынша ертеде қазіргі шығыс Германияның жерлеріне,соның ішінде Бранденбургтің жеріне қоныс аударған «германдық тайпалардың» көптеген атаулары сол жерлерде тұрған Ортағасырлық славян тайпаларының атауларына өте ұқсас.Сондықтан славяндықтардың бұл жерлерге «Халықтардың ұлы қоныс аударуы» кезінде келгендігі туралы деректер көп қайталанылатын болса да анық емес.Кеңінен қара: Вениамин Павлович Кобычев — В поисках прародины славян.Немістердің шығысқа қоныс аударуының бірінші кезеңінде 929 жылы Шығыс-Франк корольдігінің,Генрих Iнің қарулы күштері орталығы Бранденбурге-на-Хафеледегі гевелдердің территориясын басып алды.Славяндардың Христиандығы үшін Магдебургск архиепископтігіне бағынатын Хафельберг және Бранденбург епископтігінің негізі қаланды.Әрдайым шиеленіскен жағдайда славян тайпалары Лютиктік одаққа бірікті.Олардың 983 жылғы көтерілісі арқасында славяндар өз жерлерін қайтарып алды.Немістердің жүз жылдан астам Эльбаны жаулап алу туралы талаптары тойтарылды.Бірақ Қасиетті Рим империясының және Польшаның басқыншылық политикасының әсерінен территория ұзақ уақыт бойы соғыс жағдайында болды.
1150 жылы гевелдердің баласыз князі Прибислав-Генрих қайтыс болды.Оның жерлері мұрагерлік жолмен Альбрехт Медведке көшті.Алайда оларға басқа славяндық тайпаның-шпревандардың князі Копаницадан келген Якса да таласты.Ол 1153 жылы Бранденбург бекінісін басып алды және 1157 жылы қанды соғыста Альбрехт жаулап алғанға дейін дейін басқарды.Бұл күн немістер және фламандықтар қоныс аударған Бранденбург Маркграфстігінің құрылған күні болып саналады. XV ғасырдың басына дейін немістер мен вендықтар бірге тұрды.
1411 жылы бранденбургтік жерлер Гогенцоллерндердің үйіне басқаруға берілді, 1415 жылы оларға курфюрсттер деген атақ берілді.Гогенцоллерндер Бранденбургте тәртіп орнатты және орталық билікті қалпына келтіре алды.Он үш жылдық соғыс әсерінен жойылған Бранденбургтік марка 1640 жылдан кейін «ұлы курфюрст»Фридрих Вильгельм (Бранденбург курфюрсті) кезінде өз қалпына келе бастады.Бұл процесс 1674-1675 жылдары біршама уақытқа тоқтап қалды.«Ұлы курфюрст» және генерал Георг фон Дерффлингер Ратеновтегі, Науэндегі шайқастарда және Фербеллиндегі шайқаста жеңіске жетті.1701-1946 жылдардағы Бранденбург тарихы Пруссияның тарихымен тікелей байланысты.Пруссияда Бранденбург маңызды роль ойнады және де ең ірі пруссиялық провинция болды.1920 жылы Үлкен Берлин жайлы заң бойынша Бранденбург құрамынан Берлин жеке әкімшілік құрылым болып бөлінді.
Үшінші дүниежүзілік соғыс аяғында Бранденбург территориясы Совет армиясымен басып алынды.Одер-Нейседен шығысқа қарай территория Польшаға қарай ығысты. 1945 жылдан соң Германиядағы Совет басымшылық зонасында Бранденбург провинциясы құрылды. 1946 жылы күзде өзінің бірінші отырысына Бранденбург ландтагы жиналды.1947 жылдың шілдесінде ликвидацияланғаннан кейін Бранденбург федеральды аумаққа айналды және 27 612 кв. км. орынды алды.1949 жылы жер органдары Герман Демократикалық Республикасының құрылуына өз функцияларын жоғалтып алды.1952 жылы әкімшілік реформаның нәтижесінде Бранденбургтің федеральды аумағы үш аумаққа бөлінді: Котбус, Франкфурт-на-Одере және Потсдам.1990 жылы 3 қазанда Бранденбургтің федеральды аумағы қалпына келтірілді.1990 жылы 26 қазанда жаңа федеральды аумақтың ландтагі жиналды.
Атауының пайда болуы өңдеу
Атаудың пайда болуы туралы әр түрлі қағидалар бар. славян топонимикасына сәйкес,Бранденбург қаласының атауы Бранибор славян топонимынан немесе Бранный Бор "қорғаныстық(шекаралық) орман" деген атаудан шыққан.[1].Тағы бір болжам бойынша атау «brenan» деген герман сөзінен шыққан (ср. нем. brennen өртеу, жану) және "өртенген орманның орнында пайда болған қала" деген мағына береді.Үшінші болжам бойынша,қала мен жердің атауы VII—VIII ғасырларда ирландиялық миссионерлермен қаланған Қасиетті Брендан монастырымен байланысты
География өңдеу
Төменгі Саксония ауданы бойынша Германиядағы Бавариядан кейінгі екінші орын алады. Бранденбург батысында Саксонией-Ангальтпен шектеседі және солтүстікте Мекленбург-Алдыңғы Помераниямен; шығысында Польшамен,оңтүстігінде Саксониямен шектеседі. Жоғарыда айтылғандай Бранденбург жүрегі Берлин федеральды аумағы болып табылады.
Ауыл шаруашылығы өңдеу
Бранденбург орман ландшафтарымен,көлдермен,сазды аймақтармен және қарағайлы тоғайлармен бай.Бранденбургтің жұпыны, құм жері арада негізгі картоптың және ржи отырысы үшін арналады. Уккермарка және Одербрухса тұқымды жерінде бидай,қант қызылшасы және тіпті темекі өсіріледі.Берлиннің айналасында және Шпреевальд орманында да жеміс өсіру және мал шаруашылығы жақсы дамыған.
Саясат өңдеу
Бранденбургтің саяси жүйесі Германияның және федеральды жердің конституцияларына негізделеді. Атқарушы өкіметті премьер-министр(нем. Ministerpräsident) басқарады, заңдылық - жер парламенті(нем. Landtag).
2002 жылдан Бранденбург жер премьер-министрі ретінде 2004 жылыжаңа мерзімге сайланған Маттиас Платцек болып табылады. 2008 жылдың 20 қаңтарында қыркүйекте болған партия үшін жайсыз коммуналдық сайлаулардан кейін ХДС аймақтық көсемі Ульрих Юнгханс басшылықтан кетті. Кейін оның қамдестігінің партияны Йоханнның оның бұрынғы орынбасары Ванка басқарды.
2009 жылдың 27 қыркүйегінде болған сайлау нәтижесінде ГСДП сайлаушылардың 33 процентін алды, Солшылдар партиясы — 27,2 процент, ХДС — 19,8 процент және ЕДП — 7,2 процент жинады.Бранденбургте саяси күштің жаңа тартуына байланысты, ГСДП басшылығы Солшылдар партиясының қатысуымен коалицияны құруды жолға қойды.[2]
Экономикасы өңдеу
Арада төменгі шалшыққа қоңыр көмірдің(бас Зенфтенбергтің) кендері және тоқымалық фабрикалар(Губен, Форст, Котбус) орналасқан. Экономикада негізгі орынды аграрлық сектор алады. Маңызды рөлді орман шаруашылығы ойнайды, себебі онда ормандар саны көп. Машинажасау, электроника, оптика, азықтық және химиялық өнеркәсіп дамыған.
Ғылым өңдеу
Университеттер Котбусте, Франкфуртта және Потсдамда бар.
Аудандары өңдеу
Бранденбург является частью северной низины с ландшафтами Пригнитц, Уккермарк, Ноймарк, Хафельланд, Миттельмарк, Шпреевальд и Нижняя Лужица. Бранденбург солтүстіктің ылдиы мен Пригнитц ландшафттарының, Уккермарк, Ноймарк, Хафельланд, Миттельмарк, Шпреевальд және Төменгі Шалшықтың бір бөлігі болып табылады.
Қалалары (Kreisfreie Städte) өңдеу
| Города с количеством жителей выше 20 тысяч по состоянию на 30 қараша 2011 ж. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Дереккөздер өңдеу
Сыртқы сілтемелер өңдеу
- www.brandenburg.de — ресми сайты
- исторический ландшафт Бранденбурга — (нем.)
- Шеф ХДС Юнгханс ушёл в отставку(қолжетпейтін сілтеме) — (нем.)