Де-юре

латыншадан аударғанда «заң бойынша» дегенді білдіреді

Де-юре (лат. de iure, de jure) — заң жүзінде мыс, жаңа үкіметтің шетелдермен де-юре мойындалуы[1]. Жиі осы сөз, "фактіде" сөзіне синоним, "де-факто" деген cөзге қарсы ұғым ретінде қолданылады.

Терминология өңдеу

«Де-юре» және «де-факто» терминдері «формалды» және «практикада» сөздерінің орнына саяси ақуалға сәйкес қолданылады. Ереже тек де-факто бар болуы мүмкін, мысалы, жеткен келісімге оны орындауға міндеттейтін кезде заң болмаған тұста бағынады. Сондай-ақ, ескірген заңның заңдық күшінің жойылуы (фр. désuétude) процессі де бар, бұл кезде практикадағы де-факто формалды түрдегі де-юре бұйрығын ауыстырады. Басқа жағынан, практикада де-юре бар болуы мүмкін және сол елдің құқықтық кеңістігін азаматтарымен мойындалған болуы да мүмкін. «Де-юре және де-факто» ресми ереже ретінде де, тәжірибе ретінде де жұмыс істеуі мүмкін, сондықтан осы екі ұғымды антонимдар ретінде қарастыруға болмайды.

Тағы қараныз өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3