Дәнекерлер - Берік жалғанған немесе электр кедергісі электрлік түйіспе жасау үшін жалғанатын екі бөлшек арасындагы саңылауға дөнекерлегенде енгізілетін материалдар.

Дәнекерлер ретінде көбіне металдар және олардың балқымалары пайдаланылады. Негізгі компоненттерінің құрамы бойынша геллийлік, индийлік, қалайы-қорғасынды, күмістік, палладийлік, ниобийлік және т.б. деп бөледі. Электрондық аспап жасауда геллийлік (қыздыруға сезімтал элементтер үшін); қалайылық (әр түрлі ауа райы құбылмалы жағдайда жұмыс істейтін РЭА бөлшектерін дәнекерлегенде); орташа балқымалы күмістік (ЭВА бөлшектерін дәнекерлегенде) дәнекерлерді пайдаланады.

Дәнекерлеу қосылыс жерін балқытумен және жалғанатын бөлшектер (металдар мен балқымалардың, шыны, керамикадан және т.б.) арасындағы саңылауды балқығаннан кейін қатып қалатын дәнекермен толтырып, бөлінбейтін қосылыс жасау процесі. Дәнекерлерді өтпелі кедергісі аз электрлік түйіспені немесе механикалық қасиеті берік жікті алу үшін қолданады.

Шықпалары платоның саңылауларынан өткізілген, ілмелі компоненттерді бір жақты жинақтауда батырып дәнекерлер мөрлі платолар үшін кеңінен таралған. Батырып дәнекерлерде бір жақ бетінде микросхемалар, радиоэлементтер орналасқан мөрлі платоны ваннаның ішіндегі балқыған дәнекер бет үстімен жанасқанша төмен түсіреді де, біршама уақытқа дейін осылай ұстап тұрады. Батырып дәнекерлердің екі түрі бар: дөнекер толқынымен жөне дөнекер ағынымен.

Толқынмен дәнекерлерде сұйық дәнекер, бойлық түтікше арқылы, дөнекер толқынын тудырып, ваннаның төменгі жағынан сорғымен беріледі. Дәнекерленетін плато көлденең бағытта тартылып, дәнекер толқынының жоғарғы қырымен жанасады. Дәнекер ағынымен дәнекерлердегі мөрлі төсеніш толқын жотасы үстімен көлденең бағытга алдыңғы өдістегідей қозғалады. Айырмашылығы — дәнекер ағынын биіктік бойынша ғана емес, бағыты бойынша да реттеуге болады, ал бұл дәнекерлерді жеңілдетеді. Сонымен қатар осы әдісте дәнекердің өте қарқынды араласуы болады, нәтижесінде дәнекерленетін платоға жылу тиімді беріліп, дәнекер құрамы бір қалыпты температураны қамтамасыз етіп, өте таза және тотықтардан арылған дәнекердің жұмыстық беті пайда болады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Электроника, радиотехника және байланыс. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. ISBN 9965-36-448-6
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Solder wires