Жарылқап Бейсенбайұлы

Жарылқап Бейсенбайұлы^[1] 1947 жылы 10 сәуірде Түркістан облысы, Отырар ауданы, Молыке Шойманов ауылында туған. Қазақ мемлекеттік университетінің (қазіргі ҚазҰУ) филология факультетін бітірген (1969). 1969-1990 жылдары «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас Алаш») газетінде әдеби қызметкер, бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы болып істеді. 1990—1997 жылдары «Ана тілі» газетінің тұңғыш Бас редакторы болған. 1997 жылдың соңынан Қазақ ақпарат агенттігі директорының орынбасары, 2002 жылдан осы агенттік негізінде құрылған «ҚазАқпарат» Ұлттық компаниясы АҚ-ы Қазақ редакциясының бас редакторы. 2014-2017 жылдары "Мәдени мұра" - "Культурное наследие" жұрналының бас редакторы.

Еңбегі өңдеу

«Шоқан ізімен» (1977), «Буырқанған бояулар» (1981), «Әдеп әлемі» (1982), «Жасын-тағдыр жарқылы» (1987), «Қазақ шежіресі» (1994), «Арғы түрктер ақиқатының ізімен» (2006) атты деректі-танымдық, эссе, зерттеу кітаптарының, "Шоқан" роман-эссесінің (2009) авторы. Бұл роман-эссе кітабы 2015 жылы орысшаға "Чокан Валиханов" (историко-биографическое повествование) деген атаумен аударылып, оның таныстырылымы сол жылдың соңында Мәскеу қаласындағы Орыс Географиялық қоғамының штаб-пәтерінде өтті. Сонымен бірге 2015 жылы Астанадағы Түркі академиясының жобасы бойынша "Орталық Азиядағы арғытүрк сипатты мәдениеттер: этнотектік аспектілер" монографиясы жарық көрді. 2017 жылы Мемлекеттік бағдарлама бойынша "Ұлы Даланың ежелгі тарихының этномәдени төркіндері" атты көрнекі безендірілген ғылыми-көпшілік еңбегі оқырман назарына ұсынылды.^[2] 2022 жылы бес томдық шығармалар жинағы жарық көрді.

Жетістігі өңдеу

Қазақстан комсомолы сыйлығының лауреаты (1982), Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі (1989), филология ғылымының кандидаты, "Қазақ журналистикасының қайраткері" медалінің иегері.

Әдебиеттер көрсеткіші өңдеу

1. Ж. Бейсенбаев. Шоқан ізімен. Алматы: «Жалын», 1977. – 112 б.
2. Ж. Бейсенбаев. Буырқанған бояулар. Алматы: «Өнер», 1981. – 152 б. (https://kazneb.kz/bookView/view/?brId=1104906&simple=true&lang=kk# ). 3. Ж. Бейсенбаев. Әдеп әлемі. Алматы: «Жалын», 1982. – 144 б.
4. Ж. Бейсенбаев. Жасын-тағдыр жарқылы (тарихи-ғұмырнамалық хикаят). – Алматы: «Жалын», 1987. – 288 б.
5. Ж. Бейсенбайұлы. Қазақ шежіресі (ғылыми дәйектер мен «Ана тілі» газетіне түскен қалың шежірелік мәліметтер негізінде жасалған). – Алматы: «Атамұра-Қазақстан», 1994. – 160 б. Ататек кестелерімен. (https://www.twirpx.com/file/2387581/(қолжетпейтін сілтеме) ).
6. Ж. Бейсенбайұлы. Арғы түрктер ақиқатының ізімен (зерттеу кітап). – Алматы: «Қайнар», 2006. – 336 б. https://kazneb.kz/kk/catalogue/view/1108706 7. Ж. Бейсенбайұлы. Шоқан. «Ғибратты ғұмыр» сериясы. – Алматы: «Қазақстан», 2009.– 608 б. (http://kazneb.kz/bookView/view/?brId=1108096&simple=true&lang=kk# ).
8. Ж. Бейсенбайұлы. Орталық Азиядағы арғытүрк сипатты мәдениеттер: этнотектік аспектілер (Монография) – Астана: «Ғылым» баспасы, 2015.-468 б. ( http://kazneb.kz/site/catalogue/view?br=1532728 Мұрағатталған 5 желтоқсанның 2018 жылы. 9. Ж. Бейсенбайулы. Чокан Валиханов (историко-биографическое повествование) – Астана: Фолиант, 2015, 2016 – 752 с. ( http://kazneb.kz/bookView/view/?brId=1530282&lang=kk ).
10. Ж. Бейсенбайұлы. Ұлы Даланың ежелгі тарихының этномәдени төркіндері (Монография). – Алматы: «ҚАЗақпарат», 2017. – 400 б. ( https://www.meloman.kz/istoriya-kazahstana/jarylap-beysenbayly-ly-dalany-ejelgi-2198610.html ). 11. Ж.Бейсенбайұлы. Бес томдық шығармалар жинағы. Астана: Өркен, 2022. https://kazneb.kz/kk/catalogue/result?flt=simple&q=%D0%91%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D2%B1%D0%BB%D1%8B

 Ж. Елшібек. Арғы түркілер ақиқатын түгендеген. «Егемен  Қазақстан».   2007 ж. 7 ақпан. https://old.egemen.kz/?act=readarticle&id=3674 Мұрағатталған 6 желтоқсанның 2018 жылы. 
 М. Хакім. Арғы түрктер ақиқаты ізімен. «Түрк дүниесі тарихы» жұрналы. Ыстамбұл. 2008, қазан. http://anatili.kazgazeta.kz/?p=477
 Б. Омаров. Ұлт ұғымын ұлғайтқан // Б.Омаров. 11-ші қаламұш. Эсселер. 47-64 б. – Алматы.: Алты Алаш. 2010 – 334 б. http://kazneb.kz/site/catalogue/view?br=1167019 Мұрағатталған 5 желтоқсанның 2018 жылы.
 Қ. Аманжол. Ізденімпаздық пен ыждағат шоқантанудағы шоқтығы биік еңбекті дүниеге келтірді // «Егемен  Қазақстан», 2010 ж. 12  наурыз. https://egemen.kz/article/izdenimpazdik-pen-izhdagat Мұрағатталған 5 желтоқсанның 2018 жылы.
 М. Тәжмұрат. Мезозой аршылып жатыр // «Қазақ әдебиеті» газеті.  2017 ж. 14-20 сәуір, №14-15. 22-23 б. https://adebiportal.kz/kz/news/view/maksat_tazhmurat_mezozoi_arshilip_zhatir__20456
 С. Сыбанбай. Нағыз Бас редактор //"Алматы ақшамы» газеті. 2017 ж. 14 сәуір. http://almaty-akshamy.kz/na-y-z-bas-redaktor/
 Қ. Мәметқазыұлы.Ұлт пен тіл мүддесінің күрескері. 2017 ж. 10 сәуір. // https://www.inform.kz/kz/ult-pen-til-muddesinin-kureskeri_a3015741
 А. Есенжол. Түркі тектіні түгендеген //"Астана ақшамы" газеті. 2017, 13 сәуір. http://www.astana-akshamy.kz/turki-tektini-tugendegen/ Мұрағатталған 16 тамыздың 2018 жылы.
 Б. Сарбалаев. Жалпақ жұртын жарылқаған // «Ақиқат» журналы.  №11, 2017 ж.  144-156 б.  http://akikat.kazgazeta.kz/?p=8733 Мұрағатталған 6 желтоқсанның 2018 жылы.
 Ж. Бейсенбайұлы. Шоқанның ашылмаған тұстары жетерлік... // "Ана тілі" газеті. №51-52, 2018 ж. 13 желтоқсан. http://anatili.kazgazeta.kz/?p=50891#prettyPhoto

Дереккөздер өңдеу

↑ Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса - Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл
↑ “Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл. ISBN 9965-26-096-6; Қазақ әдебиеті газеті. №7-8. 19.02.2016; "Ақиқат" жұрналы, 2017, №11.

Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса - Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл

[2] “Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл. ISBN 9965-26-096-6; Қазақ әдебиеті газеті. №7-8. 19.02.2016; "Ақиқат" жұрналы, 2017, №11.

[1]

[2]