Жарықдәрі
Жарықдәрі (Hernіarіa) — қалампыр тұқымдасына жататын бір не көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы.
| Жарықдәрі | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Species | ||||||||||||
|
20-45, see text |
Еуропа, Солтүстік және Оңтүстік Африка мен Батыс Азияда кездесетін 30-ға жуық түрі белгілі. Қазақстанныдалықұм аймақтарында (кейде таулы жерлерде) өсетін 4 түрі бар. Оның ішінде жиі кездесетіні – жалаң жарықдәрі (H. glabra). Биіктігі 5 – 20 см. Жайылып өсетін сабағында ұсақ жапырақтары қарама-қарсы орналасқан. Сарғыш жасыл түсті ұсақ гүлдері жапырақ қойнауынан жетіледі. Олар шашақ гүлшоғырын құрайды. Гүлі қос немесе дара жынысты. Маусым – шілде айларында гүлдейді. Жемісі – жаңғақ. Жарықдәрі – улы өсімдік. Құрамында кумарин, эфир майы және алкалоид бар. Медицинада бүйрек, қуық ауруларын емдеу үшін Жарықдәрінің көк шөбін ғана пайдаланады, себебі, кепкен кезде оның емдік қасиеті жойылады. Жарықдәріні суға салса көпіреді, сондықтан оны сабын ретінде де қолданады.[1]