Жолақты мангуст

Жолақты мангуст
	; Маньяра көлі, Танзания
Амандық күйі
	; Least Concern (IUCN3.1)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі:	Жануарлар;
Жамағаты:	Хордалылар;
Табы:	Сүтқоректілер;
Сабы:	Жыртқыштар;
Тұқымдасы:	Herpestidae;
Тегі:	Mungos;
Түрі:	M. mungo;
Екі-есімді атауы
	Mungos mungo; Gmelin, 1788
	;

Жолақты мангуст (лат. Mungos mungo) — мангусттар тұқымдасынан. Дене ұзындығы 30-45см, құйрығы 23- 29 см. Аяқтары қысқа. Түсі сұрғылт-қоңыр, қабырға тұсында қара жолақтары бар. Саванна мен Шығыс, Оңтүстік және Орталық Африканың ашық ормандарында тұрады. Қатаң иерархия жоқ топтарда тұратын күндіз тіршілік ететін жануарлар. Баспана ретінде жартастардағы термитниктер мен жарықшақтарды қолданады. Топта аналықтардың көпшілігі ұрпағын береді, ал балаларын бірге өсіреді. Негізінен жәндіктер жейді. "Жолақ мангуст" атауы арқадағы жүнінің бояуымен байланысты.^[2]

Сыртқы түрі өңдеу

Дене ұзындығы 30-45 см, құйрығының ұзындығы 23-29 см, салмағы 1,5-2,25 кг. Иықтан құйрыққа дейін өтетін 10-15 қара көлденең жолақты ою өзіндік ерекшелігі болып табылады. Жыныстық диморфизм жоқ. Басы шағын және кең, қысқа, өткір тұмсық, алмұрт тәрізді бас сүйегі. Құлақтары кішкентай және дөңгелектелген.

Денесі өткір жүнмен жабылған, ол бас тұсында қысқа болып, құйрыққа қарай ұзара түседі, кейбір дарақтарында ұзындығы 45 мм дейін жетеді. Арқадағы жүн жамылғысының әрбір шашы мынадай түстерге ие: түбінде ашық түсті, ортасында екі кең қара жолақ және жіңішке қара ұшы. Арқаның жолақ үлгісі шаштың әр түрлі ұзындығынан қалыптасады. Мангустардың жолақ түсі түсініксіз, бірақ Дж. Кингдон сол түрдегі өкілдер үшін визуалды белгі бола алады немесе жыртқыштарға қарсы бағытталған аңдардың ұжымдық демонстрациясын күшейтеді (төменде қараңыз). Құрындағы жүн сирек кездеседі. Түсі аяқ-қолдың артқы жағындағы жүн сияқты. Жолақты мангустарда алдыңғы аяқтарда 5 саусағы және артқы жағында 4 саусағы бар. Алдыңғы аяқтың үлкен саусағы шағын, бірақ ұзын тырнақпен (шамамен 8 мм), ол қазу үшін қолданылады. Алдыңғы қолдардың басқа саусақтарында ұзындығы 20 мм иілген тырнақтар бар. Аналықтарда үш жұп құрсақ сүт бездері бар. Хромосомалардың диплоидтық саны-36, гаплоидты саны-18. Бұл жануарлардың скулярлық сүйегі нашар дамиды және сағитталды тарақ жоқ, бұл осы ерекшеліктердің жәндіктер өмір салтына бейімделуден туындаған деп болжауға негіз береді.

Дереккөздер өңдеу

↑ Hoffmann, M. (2008). Mungos mungo. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 22 наурыз 2009. Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern.
↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3

Әдебиеттер өңдеу

Соколов В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Млекопитающие. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., 1984. — С. 105. — 10 000 экз.
Cant M.A., Gilchrist J.S. Mungos mungo, Species Profile — Banded mongoose (англ.) // The Mammals of Africa, Carnivora (eds Kingdon J, Hoffman M), Academic Press, Amsterdam : in press. — Vol. 5. Архивировано 25 июля 2011 года.
Kingdon J. Banded mongoose (Mungos mungo) (англ.) // East African Mammals. — 1977. — Vol. III. — P. 215—225.
KARL FREDGA. Comparative chromosome studies in mongooses (Carnivora, Viverridae) // Hereditas. — 1972. — Т. 71, вып. 1. — С. 1—74. — doi:10.1111/j.1601-5223.1972.tb01005.x.

Бұл — зоология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.

[iucn-1] Hoffmann, M. (2008). Mungos mungo. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 22 наурыз 2009. Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern.

[2] Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3

[2]

[1]