Исфаһан мектебі

Исфаһан мектебі (парсы: مكتب اصفهان ‎) 16 – 17 ғасырларда Иранда өркендеген өнер мектебі. Исфаһан қаласында пайда болып, Аббас шаһтың сарайында (1587 – 1629) дамыған. Исфаһан мектебінде суретшілер кітап көркемдеумен қатар миниатюралық шағын суреттерді салумен айналысты. Егер бұрын Иран миниатюрасында әлеміш бояу мен тым тәптіштеу басым болса, Исфаһан мектебінде табиғи өмір шыншыл бейнеленді. Сонымен бірге адам мен қоршаған табиғи ортаны үйлестіре білу шеберлігі, кейбір тұстарда адам байқай бермейтін жан-жануардың әдемі пластикалық қимыл-қозғалысын, бір сәттік мінез-құлқын дөп басып беру мектебі қалыптасты. Исфаһан мектебінің сол кездегі ірі өкілдері: Реза Аббаси, Мұхаммед Қасым, Мұхаммед Юсуф, Афзал әл-Хосейни, Мұхаммед Әли, Моин Мосаввер, т.б. болды. Негізінен, Исфаһан мектебінде басқа елдердің, атап айтқанда, ұлы моғолдар мен қытай өнер мектептерінің кескіндеме әдістерінің ықпалды ізі жатыр. 1670 жылы Еуропа кескіндемесінің ықпалымен Исфаһан мектебінде жаңа бағыт пайда болды. Оның өкілдері (Мұхаммед Заман, Әли-Кули-бек, Жабадар) өз шығармаларында сәуле құбылысын, табиғатты суреттеуде түзу сызық пен еркін өрістілікті жиі қолданды. 18 ғасырдың басында Иранның өнер әлемінде Исфаһан мектебі ығыстырылып, біртіндеп “еуропашыл” кескіндеме әдістері орын ала бастады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том