КалингаЛусон аралының солтүстік бөлігінде тұратын филиппиндік халықтардың бірі.[1] Олар Кордильера әкімшілік аймағының солтүстік және орталық бөлігінде Калинга, Апаяо, Кагаян, Абра провинцияларында және Таулы провинциясының оңтүстігінде тұрады. Саны 120 мың адам.

Калинга
Бүкіл халықтың саны

120 000

Ең көп таралған аймақтар

 Филиппин

Тілдері

Калинга тілі

Діні

дәстүрлі нанымдар, христиандық

Тілі өңдеу

Калинга тілінде (балбаласанг) сөйлейді.[2] Ифугао, бонток, тагал, илокан, ағылшын тілдері де кең таралған.

Діні өңдеу

Дінге сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі нанымдарды ұстанады, бір бөлігі – католиктік христиандар.[3]

Кәсібі өңдеу

Дәстүрлі кәсіптері қолмен атқарылатын егіншілік (күріш, көкөніс, егінді олар жылына екі рет – маусым және желтоқсан айларында жинайды). Сонымен қатар аңшылық, балық аулау, құрбандық шалу үшін буйвол, шошқа және тауық өсіреді. Ротаннан, бамбуктан өрім тоқу, ағаш өңдеу сияқты кәсіптері бар.[4]

Өмір салты өңдеу

Туыстық есеп екі жақты. Неке – неолокалдық. Балалық шақта құда түсу салты сақталған. Калингалар арасында пангат - қоғамның ең бай және ең ықпалды мүшелері, кадангианг - ақсүйектер, бэкнанг - бай, капус - кедей болып сарапталады. Пангаталардың негізгі қызметі бұрын бейбіт келісімдер жасау болған.

ХХ ғасырдың 30-40 — жылдарына дейін "бас аулау" дәстүрі сақталды.

Тұрғын үйлері қадаларға орналасқан, төртбұрышты немесе сегізбұрышты, алдыңғы жағында шағын веранда бар. Бұрын үйлер буйвол мүйіздерімен немесе өлтірілген жаулардың бас сүйектерімен безендірілді.

Негізгі тағам – күріш, көкөніс, жеміс, орман жемістері мен жидектер. Етті діни мерекелерде және отбасылық мерекелерде жейді.

Дәстүрлі ерлер киімі – жамбасты жауып тұратын орама маталар, әйелдердікі – қара, сары, ақ жолақтары бар тігілмеген белдемше. 20 ғасырдың екінші жартысында заманауи киімдер тарай бастады. Зергерлік бұйымдарды - алқалар, білезіктер, сырғаларды молынан пайдаланады. Ерлерде иықтан иыққа дейін көк жолақ түрінде, әйелдерде - иықтан қолға дейін татуировка бар.[4]

Дереккөздер өңдеу

  1. Большая российская энциклопедия https://bigenc.ru/ethnology/text/2035725 Мұрағатталған 13 тамыздың 2022 жылы.
  2. Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0
  3. Современная энциклопедия КАЛИНГА https://rus-modern-enc.slovaronline.com/4691-%D0%9A%D0%90%D0%9B%D0%98%D0%9D%D0%93%D0%90
  4. a b народы мира / Калинга http://www.etnolog.ru/people.php?id=KALI