Камин (лат. kamіnos – пеш, ошақ) –

  1. Үй ішіндегі пештің бір түрі. Мұржасы тік, от жағатын жері кең, ашық болады. Бұрын, негізінен, үй жылытуға арнап салынса, қазір Камин ошағы сәндік үшін де тұрғызылады. Бөлме, негізінен, ашық жалын лебінен жылынады. Камин кейде тамақ пісіру үшін де пайдаланылады;
  2. Бөлмені жылытуға арналған электр немесе газды аспап (электркамин, газды камин).[1]
A - салқын ауа
B - жылы ауа
C - мұржа газдар
Камин

Электр камин өңдеу

 
Ашық Камин

Инфрақызыл (жылулық) сәуле есебінен жылу шығаратын құрал. Басқа жылу көздерінен мұның ерекшелігі — қыздыру элементінің температурасы жоғары (6,50—900о) және сәулелік энергия жылу ағынын объектіге қарай, шоғырлайтын шағылдырғышы бар. Электр каминдер инфрақызыл сәуле шығарумен қатар табиғи конвекция арқылы да жылу бере алады, бірақ жалпы жылу алмасудағы оның үлесі сәулелік қызудай кем. Электр каминдерді жылу изоляциясы жеткіліксіз үйлерде (мысалы, саяжай типті үйлерде), сондай-ақ ашық және жартылай ашық үйлерде (террасада, күркеле, балкондарда т, б.) белгілі бір жерді жылытуға пайдаланады. Алғашқы электр камині Англияда 1972 жылы пайда болды. Бұл оқиға ғасырлар бойы ағаш жанып тұрған классикалық камин болған пештің британдық консервативті көзқарасын түбегейлі өзгертті.[2]

 
Камин

Электр каминдердің столға және еденге қоятын, қабырғаға ілетін, әмбебап, тасымал-данатын және тұрақты қыздырғыштары біреу, екеу және үшеу болатын түрлері бар. Оның жайып жатқан ағашты немесе көмірлі, жалындаған отты, будақтаған түтінді ишара жасайтын қондырғылары бар түрлері де шығарылады. Осы заманғы электр каминдердің көпшілігі тұрғын бөлменің интерьерінде сәндік роль атқарады — олардың кітапқа немесе гүлге арналған сөрелері («Уют» электр камині), құрастырмалы барлары («Свердловск» баркамині) мен кішкене шкафтары бар түрлері де шығарылады. Кернеу 127 немесе 220 В болғанда электр каминдердің (конструкңиясына тәуелді) жалпы белгіленген қуаты 0,5—2 кВт-қа тең болады. Электр каминдерде жылу көзі ретінде түтік тәрізді электрлі қыздырғыш элементтер (жабық қыздырғыштар) немесе электр кедергісі жоғары қорытпалардан жасалған сым спиральдары (ашық қыздырғыштар) қолданылады. Керамикалық цилиндр немесе конус бетіндегі винттік өзекке тартылған сым спиральды қыздырғыштың конструкциясы өте қарапайым. Бірақ, мұндай қыздырғыштардан өрт шығу қаупі бар. Ашық сымды қыздырғыштың бір түріне бетінде ұсақ винтті өзегі бар спираль орнына түзу сым және тығыздан оксидті сым ораған (сымның бетіндегі оксидті қабық оралған сымды қысқа тұйықталудан қорғайды) керамикалық ұзын стерженьдер жатады. Қалыңдығы 1 — 2 мм кварц шыныдай жасалған түтікке орналасқан нихром сым спиралінен тұратын түтікті электр қыздыргыш элементтер берік болады. Кварц шыны жылу сәулесін жақсы өткізеді, оның қыздырғыштығы жоғары және әбден қызған спиральмен жанасқанда балқымайды. Түтікті электр қыздырғыш элементтердің спиралы күйіп кеткен жағдайда ол кварц түтіктің ішінде қалады. Бұл оның аса маңызды артықшылығы болып табылады. Жылуды бағыттау үшін электр каминге шағылдырғыш орнатылады, оның тиімділігі қандай материалдан жасалғандығына, шағылдырғыш беттің сапасына және оның форматта байланысты болады. Беті жылтыратылған металдардың (алюминий немесе болат) шағылдырғыш қасиеті жоғары. Мысалы, жақсы жылтыратылған алюминий өзіне түскен жылу сәулелерінің 90%-ін шағылдырады, әдетте, мұндай шағылдырғыш беттің температурасы 100—200о С-тан аспайды. Көптеген электр каминдердің әрбір қыздырғыш элементінің өз шағылдырғышы болады, бірақ каминнің массасы мен көлемін азайту мақсатында кейде бірнеше элемент үшін ортақ шағылдырғыш орнатылады. Ең жиі тараған тасымалданатын электр каминдер (мысалы, «Кварц — 2М») еденге де, столға да қойыла береді. Әдетте, олардың қуаты 2 кВт-тан аспайды. Каминдердің көпшілігінде шағылдырғыштың қызған бетін басқа затқа тиюден сақтайтын қорғауыш корпус болады. Корпустың жоғарғы және төменгі қабырғаларында шағылдырғышты салқындататын ау аның конвективтік ағыны үшін желдеткіш саңылаулар да жасалады. Токқа қосылған электр каминді бақылаусыз қалдыруға, сондай-ақ оның жанына тез тұтанғыш заттарды орналастыруға, сағаттап артық үздіксіз қыздыруға болмайды. Ауасы дымқыл үйлерді жылыту үшін түтікті қыздырғыш элементтері және герметикалық қосылыстары бар электр каминдерді пайдаланған жөн. Каминді жөндеген кезде қосқыш электр сымның штепселін розеткадан шығарып, электр желісінен ажырату керек, тек осыдан кейін каминді қарап шығып, ұсақ ақауларын жөндеуге болады, күрделі жөндеуді тұрмыстық қызмет көрсету шеберханаларында мамандар жүргізеді.[3]

Тағы қараңыз өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдер сөздігі I том
  2. Электрлік каминнің артықшылығы. Мұрағатталған 2 қарашаның 2019 жылы.
  3. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9