Кианит

Кианит , дистен (гр. kianos — көк) — силикаттар класына жататын минерал. Химиялық формуласы: Аl2[SіO4]O. Сингониясы триклиндік, кристалдары баған, тақта тәрізді. Түсі — көгілдір, кок, кейде жасыл, сары, түссіз, қара, жылтырлығы — шыныдай, қаттылығы (010),(110) жақтарында — 7, (100)—4.5, жіктілігі жетілген, меншікті салмағы — 3,56-3,68. К. аймактық метаморфизмде жоғары қысымда алюминийі көп тау жынысытарда пайда болады. Кианитті тау жынысытар —алюминийдің кені. Синонимі: дистен.

Kyanite
Негізі
Санаты	Минерал
Химиялық формуласы	Al2SiO5
Crystal symmetry	Triclinic pinacoidal H–M Symbol: 1 Space group: P1
Unit cell	a = 7.1262(12) Å, b = 7.852(10) Å, c = 5.5724(10) Å α = 89.99(2)°, β = 101.11(2)°, γ = 106.03(1)° Z = 4
Ерекшеліктері
Түсі	Blue, white, rarely green, gray, yellow, pink, orange, and black, can be zoned
Кристал пішіні	Columnar; fibrous; bladed
Сингониясы	Triclinic
Twinning	Lamellar on {100}
Үгітіндісі	[100] perfect [010] imperfect with 79° angle between
Агреттары	Splintery
Беріктігі	Brittle
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы	4.5-5 parallel to one axis 6.5-7 perpendicular to that axis
Streak	White
Diaphaneity	Transparent to translucent
Үлес салмағы	3.53 - 3.65 measured; 3.67 calculated
Оптикалық сипаты	Biaxial (-)
Refractive index	nα = 1.712 - 1.718 nβ = 1.720 - 1.725 nγ = 1.727 - 1.734
Pleochroism	Trichroic, colorless to pale blue to blue
2V angle	78°-83°
Дереккөздер

Оптикалық екі осьті, солақай, 2u = 80°, бояуы қанық болғанда плеохроизмы күшті, Ng=1,728, Nm = 1,722; Np = 1,713—1,717.

Жаратылысы. Кианит — метаморфизмның терең зоналарындағы тығыз тастардың және бірсыпыра пегматиттік желілердің негізгі минералы. КСРО-да дистеннін бірсыпыра ірі кендері белгілі. Оның химилық қатты минерал ретіндегі шашыранды түрлері құмтастарда көп кездеседі.

Кианит — отқа және қышқылға төзімді бұйымдар үшін бағалы материал. Оның мөлдір түрлері зергер бұйымдарын жасау үшін қолданылады.