Мазари-Шариф
Маза́ри-Шари́ф (Парсы тілі مزار شریف Mazâr-e Šarif, тәж. Мазори Шариф — «қасиетті қабір») — Ауғанстанның төртінші ірі қаласы. Балх провинциясының астанасы. Құрт саны — 300600 (2006 жыл бойынша). Қалада ауғандардың барлық ұлттары тұрады—негізінен тәжіктер мен өзбектер, сонымен қатар түрікмендер, хазарлар мен пуштундар. Кең тараған тілдері— дари (тәжіктер мен хазарлар).
Қала | |
Мазари-Шариф | |
Парсы тілі مزار شریف > | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Провинция | |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары |
36°54′00″ с. е. 67°07′00″ ш. б. / 36.90000° с. е. 67.11667° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 36°54′00″ с. е. 67°07′00″ ш. б. / 36.90000° с. е. 67.11667° ш. б. (G) (O) (Я) |
Орталығының биiктігі |
380 м |
Уақыт белдеуі | |
Тұрғындары | |
Тұрғыны |
300600 адам (2006) |
Ұлттық құрамы | |
Мазари-Шариф шекарасы
|
Шииттер үшін қасиетті орындардың бірі, себебі осында Әли жерленген-ді. 1992 жылдан 1997 жылға жейін қала Дустум генералдың резиденциясы болып келді. 1998 - 2001 жылдары Талибан қозғалысы билігінде болды; тәлібтер қаланы алысымен пуштун емес халықтарды қырған, кемінде 2000 адам мерт болды [1][2]. 2001 жылы қарашаның 25 түрмеге айналдырылған "Галай-Жанги" (Galai Janghi) фортында Мазари-Шариф маңында тәлібтер тұтқындарымен соқтығыс болып шамамен 700 адам көз жұмды.
Мазари-Шариф —діни орталық өңдеу
Мазари-Шариф — ортағасырлық сәулет өнері ескерткіші; мұсылман шииттері құлшылық етуге жиналатын Ауғанстандағы ірі діни орталық. Балх провинциясының әкімшілік орталығы Мазари-Шариф қаласында орналасқан. Аңыз бойынша Әли халифа қабірі басына 12 ғ-да тұрғызылып, содан болашақ шаһардың іргетасы қаланған. Моңғол шапқыншылығынан қатты қираған діни ғимарат 15 ғ-да Құсайын Байқара кезінде қайта жаңғырды. 19 — 20 ғ-ларда онда жаңа кешенді құрылыс жұмысы жүргізіліп, нәтижесінде ескерткіштің тарихи бөлігі тасада қалды. Мазари-Шариф ортасына қос күмбезді дарбазахана мен көрхана орналасқан ауқымды, күрделі ғимарат. Шеттерін күмбезді шағын құрылымдар қоршаған. Бас пештағынан мұнара шығарылып, толқынды күмбезбен көмкерілген. Қасбеті түрлі-түсті ою-өрнек, құйылмалы тақтатас, майоликамен нақышталған. Ішкі көрінісі мен қабырға әрлеуіне полихромды мөлтек жазба қолданылған. Қасбетіндегі сәндік аркалар ескерткіштің сәулеттік тұрпатына ерекше шырай беріп, дөңгелек күмбезшелермен айшықты үйлесім тапқан.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Валерий Асриян. Режим талибов - дестабилизирующий фактор мировой политики
- ↑ William Maley. The Afghanistan Wars. Palgrave Macmillan, New York, 2002. P. 239.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Mazar-e-Sharif |