Мандара (халық)
Мандара (вандала/vandala) — Батыс Африкадағы халық. Олар Камерунның солтүстігінде және Нигерияның солтүстік-шығысында тұрады.[1] Камерунда 660 мың адам, Нигерияда 320 мың адам, Чадта 10 мың адам тұрады.[2]
| (вандала/vandala) | |
| Мандара | |
 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
|---|---|
 Камерун |
660 000 |
 Нигерия |
320 000 |
 Чад |
10 000 |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
суннизм, дәстүрлі нанымдар | |
Тілі өңдеу
Олар афроазиялық отбасының чад тобының мандара тілінде сөйлейді.[3]
Діні өңдеу
Діні бойынша көпшілігі мұсылмандар, кейбіреулері дәстүрлі нанымдарды ұстанады.[4]
Кәсібі өңдеу
Дәстүрлі кәсіптері тау беткейлерінде қолмен атқарылатын егіншілік (тары, құмай, бұршақ, жержаңғақ, күріш, ямс), мал шаруашылығы (ірі және ұсақ мал). Қолөнерден – металдан көркем бұйымдар жасау (темір, қола, күміс), керамика, тоқымашылық дамыған.[5]
Өмір салты өңдеу
Әлеуметтік бірліктің негізін ақсақал басқаратын үлкен отбасы қауымдастығы құрайды. Туыстық есеп патрилиндік, неке патрилокальды, полигиния дамыған.
Елді мекендері шоғырланып орналасқан. Тұрғын үйлері - тас немесе саз кірпіштен жасалған, биік конустық шатыры бар дөңгелек пішінді болып келеді.
Дәстүрлі киімдері денеге оранған шүберек, мереке күндері - ерлер үшін туника тәрізді көйлек және әйелдер үшін кең, түрлі-түсті көйлек.
Азық-түліктері негізінен өсімдік тектес тағамдар (бәліштер, жармалар, бұқтырылған тағамдар, бұрыш, сарымсақ, пияз қосылған ащы дәмдеуіштер) болып табылады.[6]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2156583
- ↑ Материал из Большого Справочника https://newstest.ru/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B0_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Современная Энциклопедия http://www.aggregateria.com/M/mandara.html
- ↑ Большая советская энциклопедия МАНДАРА https://bse.slovaronline.com/18066-MANDARA
- ↑ Народы и культуры Мандара https://travel-journal.ru/ethno/40/975/
- ↑ народы мира / Мандара http://www.etnolog.ru/people.php?id=MNDU