Мичицунаның анасы

Мичицунаның анасы (кейде Мичицуна но Хаха, кейде Удайсё Мичицуна но Хаха, жап. 右大将道綱母; ағылш. Michitsuna's mother, немесе Томоясу-но Мусумэ, яғни Томоясудың қызы атымен танымал, 935–995 жж. өмір сүрген,) — Жапонияның Хэйан дәуірінде (794 – 1185 жж.) жасаған ақын қызы. Өкінішке орай өзінің есімі сақталмаған. Ортағасырдағы жапон поэзиясындағы «Отыз алты мәңгілік сарын» ақындарының қатарына енген даңқты ақын қыз.

Мичицуна но Хаха/Мичицунаның анасы
жапон. 右大将道綱母
Мичицуна но Хаха
Туған күні	935 немесе 936
Қайтыс болған күні	2 маусым 995 (0995-06-02)
Азаматтығы	Жапония
Қызметі	жазушы, ақын
Әкесі	Фудзивара-но Томоясу
Жұбайы	Фудзивара-но Канэиэ
Балалары	Мичицуна
Мичицуна но Хаха/Мичицунаның анасы Ортаққорда

954 жылы Мичицуна-но Хаха мемлекеттік билікті жүргізуші Фудзивара әулетінің екінші – Сэкканэ тармағына (Регенттер мен канцлерлер әулеті) жататын Фудзивара-но Канэнэға (929 – 990), тұрмысқа шығады. Ол ханзада Канэнэның екінші әйелі болған. 955 жылы оның тұңғыш перзенті Фудзивара-но Мичицуна туылады. Ол баласы болашақ генерал Фудзивара-но Мичицунаның құрметіне өзіне қосалқы әдеби есім - «Мичицунаның анасы» деген ат алады. Осы поэтикалық қосалқы «Хаха» – «Ана» есіммен кеңінен танымал болды. Оның сондай-ақ, қосалқы «Удайсё» - «Оң қол министрі» есімі де кеңінен танымал болған, десек те министр ол емес, оның күйеуі Фудзивара-но Канэнэ (929 – 980жж.) еді. Ол өз дәуіріндегі Жапония үкіметінде беделі жөнінен үшінші министр болатын. Оның әкесі Фудзивара-но Томоясу кезек-кезегімен Жапонияның алты аймағын басқарған губернатор болды. Томаясу-но Мусумэ сондай-ақ, өз заманында Жапонияның ең көрікті үщ аруының бірі еді. Ол өзін «Жиһанкез ару» деп те атайтын. Отбасылық өмірі бастапқы кезде бақытты болса да, күйеуінің көп әйел алуы олардың арасын суытып жібереді. 964 жылдан олардың ара-қатынасы мүлдем суып, ажырасып кетуіне себеп болады. Қалған ғұмырын ол баласына арнайды. Алпыстан асқан шағында өзінің әулетінің қамалдарының бірінде жалғыздықта қайтыс болады.

Ол ең алғашқы әйел қаламынан туған әдеби күнделіктің авторы, сонымен бірге жапон әдебиетіндегі ең алғашқы психологиялық повесть – «Кагэро никки» – «Жалған дүние жазбалары» (974 жыл, жап. 蜻蛉日記 ) оның қаламынан туған. Осынау шығармада ақынның жүздеген өлеңдері де болғандықтан оны кейде поэтикалық туынды ретінде де қабылдайды.

Ақынның отыз алты туындысы империялық жыр антологияларына енгендігі айтылады.

Өлеңі

Мичицуна но Хаханың сондай-ақ, бір өлеңі «Хякунин иссю» жинағына №53 реттік белгісімен енген.

(Мичицунаның анасы: "Жүз адамға бір ән")

歎きつつ　
ひとり寝（ぬ）る夜の　
明くる間は
いかに久しき　
ものとかは知る

Nageki tsutsu
Hitori nuru yo no
Akuru ma wa
Ikani hisashiki
Mono to ka wa shiru

Жанарым жасқа толып,
Толғанам ай астында
Жалғыздық сыңарым ба?
Не деймін енді саған,
Жауаптың бар ма мәні?