Ноктюрн (фр. nocturne – түнгі) – аспаптық музыкалық туынды.

Аудиозапись - Фердинанд Бюхнер. Ноктюрн


Ноктюрн үрмелі және шекті аспаптар ансамбльдерінің орындауындағы көп бөлімді, ашық аспан астында шырқалатын шығарма ретінде таныла бастады (үлгілері: В.Моцарт, И.Гайдннің музыкалық туындыларында). Сондай-ақ вокалды серенадаға ұқсас, бір немесе бірнеше дауысқа арналған бір тармақты ноктюрн кездеседі (үлгілері: В.Моцарт, Дж.Верди, Дж.Россини шығармаларында). Операда ноктюрнді сахналық, түнгі эпизодтарды әсірелеу үшін пайдаланады. Ноктюрн жанрының негізін салушылардың бірі – Дж.Фильд оны лирикалық немесе элегиялық сипаттағы шағын, бір бөлімді, сазды фортепьяноға арналған пьеса ретінде қалыптастырды. Ал Ф.Шопен фортепьяноға арнап жазған 21-пьесасында бұл жанрды байыта түсті. Сондай-ақ Ашиль Клод Дебюсси, Макс Регер, Пауль Хиндемит, М.И. Глинка, А.П. Бородин, А.Н. Скрябин, т.б. композиторлар ноктюрннің дамуына өз үлестерін қосқан. І.Қожамияровтың рояльға арнап жазған ноктюрні бар.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Nocturns