Ньоро (баньоро) — Уганда Республикасындағы Альберт көлінің бойын мекендейтін банту тобының халқы. Халқы 1,5 миллионнан астам (2022 жылғы бағалау), оның ішінде Конго Демократиялық Республикасында шамамен 250 000 адам.[1]

баньоро
Ньоро
Бүкіл халықтың саны

1,5 млн.

Ең көп таралған аймақтар
 Уганда

1,2 млн.

 Конго Демократиялық Республикасы

250000

Тілдері

руньоро тілі

Діні

дәстүрлі діни нанымдар, христиандық

Тілі өңдеу

Тілі - руньоро тілі, банту тілдерінің тобына жатады. Тілі мен мәдениеті жағынан баторо және баньянколе халықтарына жақын.[2] Жазуы (XIX ғасырдың аяғынан бастап) латын әліпбиіне негізделген.

Діні өңдеу

Ньоро арасында жергілікті дәстүрлі діни нанымдар сақталған, христиан діні де тараған.[3]

Тарихы өңдеу

15 ғ-да ньоро Буньора мемлекетін құрды, ал 1896 ж. Британияның ықпалдығындағы Уганданың құрамына кірді.[4].

Кәсібі өңдеу

Дәстүрлі кәсібі – мал өсіру (зебу-санга) және қолмен атқарылатын егіншілік (құмай, ямс, тәтті картоп, банан, отарлау кезінде – шай, мақта). Ньоролар – шебер ұсталар мен құмырашылар, геометриялық өрнектелген ыдыстар жасайды (көбінесе ер адамдар). Төсек тоқу, үйге арналған әшекей бұйымдар жасау дамыған.[5]

Өмір салты өңдеу

Дәстүрлі қоғамдық ұйымның негізін рулық тайпалық топтар құрайды.

Олар - краалда тұрады. Тұрғын үйлері дөңгелек пішінді.

Дәстүрлі киімдері - бұл белге немесе иыққа айналатын былғары немесе талшық жамылғы.[6]

Дереккөздер өңдеу

  1. Ньоро https://bigenc.ru/c/n-oro-ac9246
  2. Ньоро https://megabook.ru/article/%D0%9D%D1%8C%D0%BE%D1%80%D0%BE
  3. Значение слова НЬОРО в Современном энциклопедическом словаре https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1842992.html
  4. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 2 том
  5. Народы и культуры Ньор https://travel-journal.ru/ethno/41/1108/
  6. народы мира / Ньоро http://www.etnolog.ru/people.php?id=NORO