Оливер Кан
Оливер Рольф Кан (нем. Oliver Rolf Kahn; 15 маусым, 1969[4][5], Карлсруэ) — германиялық футбол қақпашысы. Германия Ұлттық футбол құрамасының қақпасын қорғаған. 2002 жылғы әлем біріншілігінің күміс жүлдегері. 1996 жылғы Еуропа чемпионы.
Оливер Кан  | |||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||
| Жалпы мағлұмат | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Туған күні | |||||||||||||||||||||||||
| Туған жері |
Карлсруэ | ||||||||||||||||||||||||
| Азаматтығы | |||||||||||||||||||||||||
| Бойы | |||||||||||||||||||||||||
| Салмағы | |||||||||||||||||||||||||
| Позиция |
қақпашы | ||||||||||||||||||||||||
| Клуб жайлы ақпарат | |||||||||||||||||||||||||
| Клуб |
карьерасын аяқтады | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
1975 жылы Кан Карлсруэ жастар командасына түсті, он екі жылдан кейін ол осы клубтың бірінші командасында дебют жасады. 1994 жылы ол «Баварияға» ауысты, онда 2008 жылы ойыншылық мансабының соңына дейін негізгі құрамда тұрақты қақпашы бола алды. Оның агрессивті қарым-қатынас тәсілі оған «Титан» (неміс. Der Titan) және «Вулкан» (ағыл. Vol-kahn-o) сияқты лақап аттарды баспасөз бен жанкүйерлерден алды. 1994-2006 жылдар аралығында Германия құрамасында да өнер көрсетті. 1996 жылы немістер үшін жеңіске жеткен Еуропа чемпионатында ол ешқашан алаңға шықпады. Дегенмен, ұлттық құраманың негізгі қақпашысы Андреас Коепке футболдан кеткеннен кейін ұлттық құраманың негізгі құрамында ойыншы болды. 2002 жылғы әлем чемпионатында Канның қақпадағы ойыны неміс командасына финалға шығуына мүмкіндік берді, онда немістер бразилиялықтардан 0:2 есебімен жеңіліп қалды, ал Оливердің өзі қателесіп, Роналдуға допты қарсылықсыз соғуға мүмкіндік берді. Кан сол турнирдің үздік ойыншысы деп танылды. Өз мансабында сегіз Бундеслига, алты Германия кубогы, УЕФА кубогы, Чемпиондар лигасы және құрлықаралық кубокты жеңіп алған ол соңғы тарихтағы ең табысты неміс ойыншыларының бірі. Барлық уақыттағы ең ұлы қақпашылардың бірі болып саналады. Канның өз командасының жеңістеріне қосқан жеке үлесі оған «УЕФА бойынша Еуропаның үздік қақпашысы» және «IFFIIS бойынша әлемнің үздік қақпашысы» номинациялары бойынша үш марапат, сондай-ақ екі марапат «Германиядағы жылдың үздік футболшысы» атағын берді. «2002 жылғы әлем чемпионатында Кан турнир тарихындағы «Алтын допты» жеңіп алған жалғыз қақпашы болды. Ол IFFIIS бойынша XXI ғасырдың ең үздік қақпашылары тізімінде бесінші орынға ие болды.
Өмірбаян өңдеу
Оливер Кан Карлсруэде дүниеге келген. Оливердің әкесі Рольф Латвияның Лиепая қаласында ана латыш және Балтық немісінен туған. Оның әкесі мен үлкен ағасы Аксель футболшы болған, екеуі де кәсіби мансабын Карлсруэде бастаған. Оливер өз кезегінде алты жасынан бастап осы клубтың академиясында жаттыға бастады. Бастапқыда ол дала ойыншысы болғанымен, кейін қақпашы позициясына ауысты. Жас Оливердің өміріндегі бетбұрыс оның атасының сыйы болды - сол кезде әлемдегі ең жақсы қақпашылардың бірі саналған Зепп Майердің қақпашы жейдесі, Канның айтуынша, ол ешқашан футболдан тыс ойнамаған.
Жеке өмір өңдеу
1999 жылы Кан Симон есімді қызға үйленді. Некеде екі бала дүниеге келді: қызы Катарина-Мария және ұлы Давид. 2003 жылы ерлі зайыптылар ажырасып кетті, бірақ ажырасу рәсімделмеді. 2003 жылдан 2008 жылға дейін Кан Верена Кертпен қарым-қатынаста болды. 2009 жылы ол Симонмен біраз уақыт татуласты, бірақ сол жылы олар ресми түрде ажырасып кетті. 2011 жылдың 1 ақпанында Канның Джулиан деген тағы бір ұлы болды, бірақ басқа әйелден. Ерлі-зайыптылар 8 шілдеде Мюнхенде үйленді.
Карьерасы өңдеу
Клубтық өңдеу
Туған аймағындағы "Карлсруэ" футбол клубының түлегі. 1994 жылға дейін осы клубтың намысын қорғады. 1994 жылы "Баварияға" ауысып, 2008 жылы карьерасын аяқтағанша мюнхендік клубтың намысын қорғады.
2001 жылғы Чемпиондар Лигасының финалында керемет ойын көрсетіп, матчтан соңғы пенальтилер сериясында Канның шеберлігінің арқасында "Бавария" "Валенсияны" ұтты да, турнирде жеңіске жетті.
2008 жылы футболмен қоштасты. 2008 жылы 2 қыркүйек күні Мюнхендегі "Олимпиаштадионда" "Бавария" және Германия құрамасы кездесіп, Кан 75-минутта көпшіліктің құрметімен алаңнан кетті. Үш минуттан соң ойын тоқтатылды.
Ұлттық құрама өңдеу
Ұлттық құрамада 2000 жылғы Еуропа чемпионатына дейін бұған негізгі құрамнан орын тимеді (Андрес Кепке, Бода Илггнер секілді қақпашылар ол кезде бірінші нөмірлі еді). ЕУРО-2000 турнирінде және ӘЧ-2002 турнирінде Кан құраманың негізгі қақпашысы болды. 2002 жылғы әлем чемпионатында керемет ойын көрсеткенімен, финалда Бразилия құрамасымен матчта екі рет Роналдо тепкен оңай ғана соққыны жіберіп алды да, Германия чемпион атана алмады. Соған қарамастан Кан чемпионаттың үздік ойыншысы атанды.
Бірақ ЕУРО-2004 турнирінен соң Йенс Леманнға орнын босатуға мәжбүр болды.
Кан ӘЧ-2006, ЕУРО-2008 турнирлеріне де қосалқы қақпашы ретінде барды.
Жетістіктері өңдеу
Командалық өңдеу
Бавария
- Германия чемпионы (8): 1996/97, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2002/03, 2004/05, 2005/06, 2007/08
- Германия кубогы (6): 1997/98, 1999/00, 2002/03, 2004/05, 2005/06, 2007/08
- Лига кубогы (5): 1996/97, 1997/98, 1999/00, 2003/04, 2006/07
- УЕФА кубогы: 1995/96
- Чемпиондар Лигасы: 2000/01
- Құрлықаралық кубок: 2001
Ұлттық құрама
- Еуропа чемпионы: 1996
- ӘЧ күміс жүлдегері: 2002
- Конфедерациялар кубогының қола жүлдегері: 2005
- Әлем чемпионатының қола жүлдегері: 2006
Жеке өңдеу
- Бундеслиганың үздік қақпашысы (5): 1993/94, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 2000/01
- Әлемнің үздік қақпашысы (3): 1999, 2001, 2002
- Еуропаның үздік қақпашысы (3): 2000, 2001, 2002
- Германиядағы жыл футболшысы (2): 2000, 2001
- Адал ойыны үшін УЕФА жүлдесі: 2001
- ӘЧ үздік футболшысы: 2002
- Лев Яшин жүлдесі: 2002
- ФИФА 100
Дереккөздер өңдеу
Сілтемелер өңдеу
- Канның қолтаңбасы Мұрағатталған 18 шілденің 2011 жылы. (нем.)
- Канның қоштасу матчы. 2.09.2008 Мұрағатталған 4 қазанның 2008 жылы.