Оолиттер (грек. ōуn – жұмыртқа, lіthos – тас) – шөгінді жыныстарда кездесетін шар немесе эллипс пішінді түзілімдер. Оолиттер тарамдалған сәулелі, кейде ядроны қоршаған центрлес қабықша түрінде әктастарда, бокситтерде, фосфориттерде және марганец кентастарында кездеседі. Олардың мөлшері бірнеше мкм-ден 15 – 25 мм-ге дейін жетеді. Ірілері (2 – 5 мм) пизолиттер деп аталады. Олар су құрамында жүзбе түрінде кездесетін әр түрлі қалдықтардың ауырлап, су түбіне тұнуынан пайда болады. Оолиттердің сырт пішіні шөгінді құрамының әр тектілігіне, қабатшалардың қалыңдығына, ядросының пішініне байланысты болады. Қазіргі әкті Оолиттер ағынды, жылы, саяз суларда (Каспийдің шығыс жағалауы, Арал теңізі, т.б.), Қаратау фосфорит кендерінде кездеседі.[1]

Сілтемелер өңдеу

Сыртқы сілтемелер өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ энциклопедиясы, 7 том