Синхрония (гр. syn — бірге, гр. сhronos — уақыт, мерзім) — 1. Өзара байланыста және бір-біріне ықпал ететін, бір мезетте болатын элементтер жүйесі ретінде қарастырылатын, белгілі бір даму кезеңіндегі тілдің жағдайы, "жалғыз ғана және шынайы нақтылық" болатын тіл фактілерінің жиынтығы ( Ф.де Соссюр): тіл дамуындағы өзгеріссіз кезең. 2. Белгілі бір кезеңдегі тіл жағдайын зерттеу, яғни белгілі бір уақыттан және өзгерістерден тыс жататын қатынастар жүйесі ретінде зерттеу. Соған байланысты "синхронды лингвистика" термині "статистикалық"(өзгермейтін) терминіне пара-пар болады.[1] Ф. де Соссюр бұл терминді тіл білімінде алғаш рет қолданып, оны диахронияға қарсы қойды. Оның ілімі бойынша, синхрония тілді өмір сүріп тұрған қалпында бір-бірімен байланысты, өзара шарттас элементтердің жүйесі ретінде қарастырады. Тілдегі құбылыстардың шығу тегін, өзгеруі мен тарихи дамуын зерттеу оның қазіргі қалпы мен табиғатын жете танып білуге көмектеседі. Демек, тілді синхрониялық тұрғыдан қарастыру қаншалықты маңызды болса, оны диахрониялық тұрғыдан зерттеу де қажетті әрі маңызды мәселе.[2]

Тағы қараныз: өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Әлеуметтік лингвистика сөздігі / Абасилов А. – Алматы, 2016.-168 бет.
  2. Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы. «Сөздік-Словарь», 2005 жыл. ISBN 9965-409-88-9