Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы

(Түрік кеңесі бетінен бағытталды)

Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы (бұрын Түркі кеңесі) (әз. Türk Dövlətləri Təşkilatı, қыр. Түрк мамлекеттеринин уюму, өзб. Turk Davlatlari Tashkiloti түр. Türk Devletleri Teşkilatı, ағылш. Organization of Turkic States) — түркі тілдес мемлекеттерді біріктіретін халықаралық ұйым. Түркі кеңесі 2009 жылдың 3 қазанында Нахшыван қаласында құрылған.[2]

Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы
Türk Dövlətləri Təşkilatı (Әзірбайжан тілінде)
Түрк мамлекеттеринин уюму (Қырғыз тілінде)
Turk Davlatlari Tashkiloti (Өзбек тілінде)
Türk Devletleri Teşkilatı (Түрік тілінде)
Organization of Turkic States (Ағылшын тілінде)

Мүшелік:

 Әзербайжан
 Қазақстан
 Қырғызстан
 Өзбекстан
 Түркия
 Түрікменстан
 Мажарстан
 Солтүстік Кипр

Штаб-пәтер:

Ыстанбұл, Түркия (Хатшылық)
Баку, Әзірбайжан (Парламенттік ассамблея)
Астана, Қазақстан (Түркі Кеңесінің академиясы)

Ұйым түрі:

Халықаралық ұйым

Ресми тілдері:

Әзірбайжан тілі
Қазақ тілі
Қырғыз тілі
Өзбек тілі
Түрік тілі
Ағылшын тілі [1]

Басшылары
Бас хатшы

Қырғызстан Кубанычбек Өміралиев

Төраға

Қазақстан Қасым-Жомарт Тоқаев

Құрылуы
Құрылуының ресми датасы

2009 жыл қазанның 3

Ортаққор логотипі Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы Ортаққорда

Мүшелер өңдеу

Мемлекет Халқы Ауданы км² ЖІӨ
АҚШ доллары
Халық жанына ЖІӨ
АҚШ доллары
  Түркия 83 155 мың адам. 783,5 мың км² $ 706,237 млрд. $ 12,476 мың
  Қазақстан 18 690 мың адам. 2 724,9 мың км² $ 164,202 млрд. $ 11,693 мың
  Әзербайжан 10 073 мың адам. 86,6 мың км² $ 45,592 млрд. $ 10,400 мың
  Қырғызстан 6 389 мың адам. 199,9 мың км² $ 8,093 млрд. $ 2,253 мың
  Өзбекстан 34 037 мың адам. 447,4 мың км $49,900 млрд. $ 7 000 мың
Барлығы: 152 344 мың адам. 4286,1 мың км² $ 1413,964 млрд. $ 12,873 мың

Түркі кеңестегі бақылаушы-мемлекет өңдеу

Мемлекет Халқы Ауданы км²
(км²)
ЖІӨ Халық жанына ЖІӨ
  Мажарстан 9 778 371 93 036 242 млрд долл. 24 498 долл.
  Түрікменстан 6 341 855 488 1 42,764 млрд долл. 17 485 долл.
  Солтүстік Кипр 382 836 3 355 4,234 млрд долл. 14.942 долл.

Түркі кеңесінің Бас хатшылары өңдеу

Есімі Мемлекет Лауазым қабылдаған Лауазым қалдырған Себеб
1 Халил Акынджы   Түркия 3 қазан 2009 16 қыркүйек 2014 Мерзімнің аяқталуы
2 Рамиль Гасанов   Әзербайжан 16 сентября 2014 3 қыркүйек 2018 Мерзімнің аяқталуы
3 Бағдат Құлтайұлы Әміреев   Қазақстан 3 қыркүйек 2018 осы күнге дейін -

Мекемелер өңдеу

Тарихы өңдеу

1992 жылдан бастап Түрік тілдес мемлекеттердің Саммиті өткізіледі.[3]. 2009 жылдың 3 қазаны - Нахчыван келісіміне қол қойылды. Ұйымдық орталық Ыстанбұлда орналасқан.

Түсініктемелер өңдеу

  1. Turkkon.org Мұрағатталған 24 қазанның 2012 жылы.  (түрік.)
  2. Түркі тілдес мемлекеттер арасындағы халық аралық ұйым құру жөніндегі Нахчыван келісімі Мұрағатталған 27 желтоқсанның 2010 жылы.
  3. Жылдыз Турусбекова (КАБАР аганттігі) Түрік Кеңеңсі әлде еуразиялық?  (орыс.).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 11 наурыз 2010.

Сілтемелер өңдеу