Мұхаммед Сүлейманұлы Физули (1494 – 1556) — әзірбайжан ақыны. Әзірбайжан, парсы, араб тілдерінде жазған.


Физули портреті, Азим Азимзаде
Туған кездегі есімі

Мұхаммад бин Сүлейман

Туған күні

1483 (1483)

Қайтыс болған күні

1556 (1556)

Қайтыс болған жері

Кербелада жерленген

Мансабы

поэт

Шығармалардың тілі

әзірбайжан, парсы, араб тілдері

Физулидің ең танымал шығармаларының бірі — Ләйлі - Мәжнүн

Шығармалары қолжазба күйінде тарап, XIX-ғасырда қазіргі Әзірбайжан, Түркия, Ирак және Орта Азия елдерінде бірнеше рет жарияланған. Бізге жеткені 11 қасида мен бір өлеңнен тұратын (барлығы 450 бәйіт) араб тіліндегі жинағына.[дереккөзі?]

Физулидің поэтикалық мұрасынан елеулі орын алатыны — лирикалары мен қасидалары. Физули туындылары қазақ оқырмандарына кептен таныс. Оның мұрасының шырқау шыңы — «Ләйлі-Мәжнүн» дастанын Абайдың немере інісі, қазақтың көрнекті ақыны Шәкәрім Құдайбердіұлы қазақ тіліне аударған. Абай Физулиді езіне ұстаз санаған. Ақынның шығыс поэзиясы классиктерімен, соның ішінде Физули туындыларымен танысуы медреседе оқып жүрген кезінде басталған. Осы кезеңде жазған «Физули, Шәмси, Сәйхали» өлеңінде шығыс классиктерін тілге алып сиынады, олардан медет тілейді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9