Халькозин

Халькозин (грекше chalkos — мыс), мыс жылтыры — сульфидтер класына жататын минерал. Химиялық формуласы: Cu2S, мұндағы мыстың мөлшері 79,86%, қоспалары: Fe, Ag, Co, Nі, Au, As. Төменгі температурада ромбылық, жоғарғы температурада гексагондық сингонияларда кристалданып, призма, қалақ, дипирамида тәрізді кристалдар түзеді.Сингониясы — ромбылық (төмен температуралы) және гексагондық пен текшелік (жоғары температуралы модификациялары). Кристалдары — тақта, призма, агрегаттары тұтас майда түйірлі масса не сеппе. Агрегаттары ұсақ түйірлі сеппе түрінде болып келеді, түсі сұр, қара, металл тәрізді жылтыр, қаттылығы Моос шкаласы бойынша 2,5 — 3, тығыздығы 5,5 — 5,8 г/см3, электр тогын өткізеді. Мыс және полиметалл кендерінің сульфидтермен қайта баю белдемдерінде кездеседі. Қазақстанда Жезқазған, Қоңырат кендерінде кездеседі. Халькозин — бағалы мыс кентасы. Жаратылысы — гидротермалық және экзогендік; мыстың кені.

Chalcocite
Негізі
Санаты	Минерал
Химиялық формуласы	copper(I) sulfide: Cu2S
Strunz classification	02.BA.05a
Crystal symmetry	Monoclinic 2/m - Prismatic
Unit cell	a = 15.246(4) Å, b = 11.884(2) Å, c = 13.494(3) Å; β = 116.35(1)°; Z = 96
Ерекшеліктері
Түсі	Dark gray to black
Кристал пішіні	Tabular to prismatic crystals also massive to granular
Сингониясы	Monoclinic, pseudo-orthorhombic
Twinning	Common on {110} yielding pseudohexagonal stellate forms
Үгітіндісі	Indistinct on {110}
Агреттары	Conchoidal
Беріктігі	Brittle to sectile
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы	2.5 - 3
Streak	Shiny black to lead gray
Diaphaneity	Opaque
Үлес салмағы	5.5 - 5.8
Fusibility	2-2.5
Дереккөздер