Хуанди, Хуиди (т.-ө. ж. б.) — ғұн тәңірқұты (б.з.б. 85 — 68). Хулугудан кейін билікке келген. Оның тұсында ғұндарда саяси дағдарыс басталды. Жергілікті рубасылар билікке өз адамдарын қою үшін өзара бәсекеге түсті. Елді бірнеше билеуші басқарды. Ғұн ордасының ыдырауы басталды. Б.з.б. 81 ж. Хуандидің Қытайға шабуылы сәтсіз аяқталды. Ғұндар отырықшы мекендер мен астық сақтайтын дүкендер сала бастады. Ғұн қоғамы әлсіреп, халық жікке бөлінді. Хуандидің жаугершілік саясатының бағыты өзгеріп, Қытайға жорық жасаудың орнына көрші туысқан тайпалар және тайпалық одақтармен (оның ішінде үйсіндерге) әскери қақтығыстар басталды. Енді ғұн-дар өздеріне одақтас, бағынышты тайпалардың шапқыншылығына ұшырады. Аштық пен малдың жұтауы, ғұн ордасындағы ішкі бақталастықтан туған дағдарысты пайдаланып, б.з.б. 68 ж. шығыстан ухуандар, батыстан үйсіндер шабуыл жасайды. Нәтижесінде ғұндар қатты әлсіреп, оларды қытайлардың оңай талқандауына мүмкіндік туды; қара Ғұндар.

[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том