Цикл (гр. kyklos — дөңгелек)[1]

  1. термодинамикадағы цикл — дөңгелек процесті кейде осылай атайды[2];
  2. техникадағы циклпериодты түрде қайталанып отыратын құбылыстар жүйесіндегі процестердің жиынтығы; затты белгіленген бір ретпен әсер етіп өзгерткенде алғашкы жағдайына қайта оралып мезгіл- мезгілімен қайталанып тұратын үрдістің жиынтығы.[3]

Мысалы, қозғалтқыш циклі — (піспекті не басқа түрінде) периодты түрде қайталанып отыратын процестердің реті. График түрінде қозғалтқыш Циклі (идеал күйдегі) тұйық фигура болады (қ. Жылу циклдері, Карно циклі). Ал кернеу Циклі бұйымға не үлгіге (төзімділігін сынау кезінде) белгіленген режимде жүктемемен әсер еткенде толық бір период ішіндегі болатын кернеу өзгерісінің жиынтығы.

Циклдер өңдеу

  • Кернеулер циклі. Кернеулердің бір реттегі өзгеруі, бір периоды айнымалы кернеулер мөндерінің жиынтығы.
  • Кернеулердің пульстік циклі деп бір кернеуі нөлге тең және r = 0 болатын циклді атайды.
  • Кернеулердің симметриялық циклі. Ең жоғары және ең аз кернеулер мәні бойынша тең, бағыты бойынша қарама-қарсы: σmax = -σmin және r = -1 болатын цикл.[4]

Дереккөздер өңдеу

  1. Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
  3. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар : «ЭКО»ҒӨФ. 2007.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0
  4. “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998. ISBN 5-89800-123-9