Эйзенхауэр доктринасы
Эйзенхауэр доктринасы, Даллес– Эйзенхауэр доктринасы – АҚШ-тың Таяу және Орта Шығыстағы ұлт-азаттық қозғалысын басып-жаншуға бағытталған сыртқы саяси бағыты. Жобасын АҚШ-тың мемлекеттік хатшысы Дж. Ф.Даллес жасап, 1957 жылы 15 қаңтарда президент Д.Эйзенхауэр конгреске жолдады. Конгрестің екі палатасының біріккен қарарында бекітілді (7 наурызда қабылданып, 9 наурызда президент қол қойды). Эйзенхауэр доктринасында Египетке қарсы ағылшын – француз – израиль агрессиясының (1956) сәтсіздікке ұшырауы және отаршыл елдердің Таяу және Орта Шығыстағы жағдайының едәуір әлсіреуі нәтижесінде пайда болған олқылықтың орнын күшпен толтыру мақсаты көзделді. Таяу және Орта Шығысқа “коммунистік қауіп” төнді деген желеумен доктринада бұл аймақтағы реакциялық күштерге әскери және экономикалық көмек беру, сондай-ақ конгрестің рұқсатынсыз-ақ АҚШ Қарулы Күштерін пайдалану белгіленді. Эйзенхауэр доктринасы халықаралық құқықты өрескел бұзды, әрі БҰҰ Жарғысы мен бейбітшілік мүддесі принциптеріне қайшы келді. 1957 жылы Эйзенхауэр доктринасы Сирия тарапынан туған “агрессиядан” Иорданияны “қорғау” деген сылтаумен екі рет қолданылды. 1958 жылы шілдеде Эйзенхауэр доктринасын басшылыққа ала отырып, АҚШ Ливанға тікелей басқыншылық соғыс жүргізді.[1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том;
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |