Энтальпия (гр. enthalpo – жылытамын, қыздырамын), жылулық функция, жылу мөлшері – термодинамикалық жүйе күйінің функциясы болып келетін жылуға қатысты шама.

Бұл терминді алғаш Х.Камерлинг-Онненс енгізген. Энтальпия (H) жүйенің ішкі энергиясының (U) және жүйенің қысымы (p) мен көлемі көбейтіндісінің қосындысына тең: H=U+pV. Изобаралық процестегі (p=const) Энтальпияның өсімшесі бөлшектер саны тұрақты болатын гомогенді жүйеге берілген жылу мөлшеріне тең. Мұндай жағдайда Энтальпия жылу функциясы деп аталады. Энтальпияның өзгеруі қысым тұрақты болған жағдайда жүйеге берілетін немесе одан алынатын жылу мөлшеріне тең болады. Сондықтан энтальпияның өзгерісі қысым тұрақты болғанда жүретін фазалық ауысулар (балқу, қайнау, т.б.) мен әр түрлі химиялық процестердегі жылуларды (түзілу жылуы, жану жылуы, еру жылуы, атомдану жылуы, т.б) сипаттайды. Энтальпия Бірліктердің Халықаралық жүйесінде (СИ) джоульмен (Дж.) өрнектеледі.[1]

Энтальпия - энергия деп есептеліп, сол жағдайдағы денемен байланысы болса, яғни жағдайдың функциясы ретінде, болғандықтан u, p және v жағдай функциялары болып есептеледі. Процесс кезінде, тұрақты қысымы dp = 0 және теңдеуімен, dq=du +pdv, бұдан шығады:

Яғни, меншікті энтальпияның өзгеруі, денеге жеткізілген жылулық ағынына тең, P-const кезінде, теңдеуінен табамыз qpi2+i1, немесе :

Энтальпия J = mi - экстенсивті (аддитивті) шама. Меншікті энтальпия i үдемелі қасиетінде болады.

Энтальпияны - кеңейтілген жылу динамикалық жүйеге жатқызбай, қоршаған ортаға жатқызу ыңғайлы, сондықтан, дене мен ортаның, pv ішкі энергиясын сипаттайды (қозғалту жұмысы деп аталады), яғни жүйенің жалпы энергиясын сипаттауы. Соңғысында, ол дененің ішкі энергияның рөлін атқарады.

Идеалды газ үшін, меншікті жылу сыйымдылығы Ср тұрақты болады және оны мына теңдеумен шешеді:

;      Жылудинамикалық процесстерді теориялық зерттеу кезінде, жылу динамикасының бірінші заңының үлкен маңызы бар, ал сонымен қатар жылу энергетикалық қондырғыларда, жылуды пайдаланудағы талдау кезінде, оның жеке элементтері мен қондырғының жылу балансының негізгі практикалық есептеулеріне жатады. Әрбір жылу энергетикалық қондырғылар үшін, жылу балансын есептеу өте қажет.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Ә. Қоқанбаев / «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том
  2. Кабашев Р.А. ж. б. Жылу техникасы: Оқулық/ Р.А. Кабашев, А.К. Қадырбаев, A.M. Кекилбаев. -Алматы: «Бастау» баспаханасы, 2008. - 425 б. ISBN 9965-814-30-9
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Enthalpy