Қарасопы күмбезі
Қарасопы кесенесі — XVIII–XIX ғасырларда салынған архитектуралық ескерткіш. Қызылорда облысы, Жаңақорған ауданының орталығынан оңтүстік-шығысқа қарай 5 шақырым жерде, Сырдарияның жағасында орналасқан.
| Қарасопы кесенесі | |
| Жалпы мәлімет | |
|---|---|
| Статусы |
Мемлекет қорғауында |
| Орналасуы |
Қазақстан Республикасы, Қызылорда облысы, Жаңақорған ауданы |
| Биіктігі |
9 м |
| Техникалық сипаттамасы | |
| Басқа да өлшемдері |
14x9 м (сыртқы ауданы) |
Сипаттамасы өңдеу
Кесене күйдірілген кірпіштен қаланған. Негізгі фасады оңтүстік-батысқа қарай бағытталып, портал түрінде безендірілген. Қасбетінің негізі оңтүстік-батысқа қарай қаратылып, портал түрінде жабдықталған. Кесененің сегіз айқышты, қас бетінің үсті негізгі қабырғадан биік өріліп, күмбезі, қабырға карниздері де өрнектелген. Жобадағы өлшемі 14х9 м, биіктігі-9 м, үстінде 8 айшығы бар, шағын екі бөлмеден тұрады. Қабір жатқан бөлменің аумағы 12,34х8,70 м, қосалқы бөлме аумағы 6,50х5, м. Есігі құбылаға қараған, алдында Қарасопы бейіті бар. Қарасопы кесенесі ислам сәулет өнері үлгісінде салынған. Осы аймақтағы Қорасан Ата, Қылышты Ата, Айқожа, т.б. тарихи жәдігерлер олардың көшпелі өзбектер дәуіріне қатысын байқатады. Қарасопы күмбезі арнайы зерттелмеген.
Тарихы өңдеу
Ел аузындағы мәліметтерге қарағанда Қарасопы 5 жасар Айқожаны асырап алып, Бұхара, Мекке жағына алып барған. Кейін Айқожаның баласы — Атақожа Қарасопы мазарын салдырған (XVIII ғасырдың аяғы).
Ескерткіш 1982 жылы Қазақ КСР-нің тарихи және мәдени маңызы бар ескерткіштерінң тізіміне енді. Мемлекеттің қорғауына алынған.