Ұран (ұлттық аспап)

Ұран - өзегі алынып, қаққа бөлінген іші қуыс екі ағашты қайта біріктіріп, сырты қайыспен орап жасалады. Даусы күшті, жуан, алайда, 1-2 дыбыстан артық дыбыс бермейді. Ертеде жаугершілікте ұран шақырып, құс салып, аң қамауға қолданылған. Түрік тілдес халықтар арасында ол ұлттық мереке, діни-салт жораларда, мешіт-мазар төбесіне шығып белгі беруге қолданылады. Тұтасымен металдан жасалатын керней туралы: «...Керней, сырнай тарттырып, Қарып түсті Алпамыс,

Қаракөз айым үйіне...», деп келетін эпикалық жыр-дастандарда батырлардың кернейлетіп ел ішіне келген қуанышты сәті көрсетіледі. Кернейге дыбыс ойықтар салынбайды, үрлеу арқылы дыбыс шығарылады. Кернейдің жез металынан жасалатын үлгісінің жалпы ұзыны 1 метр 50 см, ені 30-35 см болып жасалса, ағаштан жасалатын кернейдің ұзындығы 1 метр, шеңбер аумағы 20-25 см етіліп, сыртына түйе өңешін қаптап жасайды.Ол үшін өзегі алынған іші қуыс ағашты өңешке өткізіп кептіреді. Бұл ағаштың жарылып кетпеуі үшін қолданылатын халықтық әдіс. Керней этнографиялық аспап ретінде сирек кездеседі.

Дереккөз

Қазақтың ұлттық аспаптары