Blu-ray Disc

Blu - ray Disc, BD (ағылш. blue ray — көк сәуле және disc - күй табақ; blu blue орнына әдейі) — көтеріңкі нығыздықпен жазба және цифрлық деректерді сақтау үшін пайдаланатын оптикалық тасығышының форматы, биік айқындықтың бейнесін қоса алғанда. Blu-ray қалыбы BDA консорциумымен бірге әзірленген болатын. Жаңа тасығыштың бірінші прототипі 2000 жылдың қазанында ұсынылды. Қазіргі нұсқа Consumer Electronics Show(CES) 2006 жылдың қаңтарында өткен электрониканы тұтыну халықаралық көрмесінде өтті. Blu-ray форматының коммерциялық асқындары 2006 жылдың көктемінде өтті.

Blu-ray (әріп. "көк сәуле") өзінің атауын жазба және қысқатолқынды (405 нм) "көк"(техникалық көк-күлгін) лазерден алған. "Е" әрпі "blue" сөзінен " әдейі алынып тасталды, ол тауар белгісін тіркеу мүмкіндіктері үшін, себебі "blue ray" сөйлемшесі жиі пайдаланғандықтан, тіркелген тауардың белгісі болып қабылданбайды.

2006 жылы форматтың пайда болған сәтінен бастап және 2008 жылдың басына дейін Blu-rayдің тиянақты қарсыласы өмір сүрді – ол HD DVD альтернативті форматы. Әуелі HD DVD қолдаған ең ірі киностудиялар ақырын-ақырын Blu-ray ауысты. Warner Brothers, өзінің өнімін екі форматта шығарған соңғы компания болды, 2008 жылдың қаңтарында HD DVD игерушілігінен тартынды. Сол жылдың 19 ақпанында Toshiba, форматтың шығарушсы, HD DVD облысындағы жұмыстарды тоқтатты. . Сол уақиға атақты" екі форматтың"соғысын аяқтады.

Вариация және өлшемдер өңдеу

Blu-ray бірқабатты күй табағы (BD) 23,3 гиб сақтау біледі гиб (25 ГБ), екіқабатты күй табағы 46,6 гиб сыйғызу біледі (50 ГБ), үшқабатты күй табағы 100 ГБ сыйғызу біледі, төртқабатты күй табағы 128 ГБ сыйғызу біледі. 2008 жылдың аяғында жапондық Pioneer атты компания 16 және 20 қабатты күй табақтар 400 және 500 ГБ ең баяғы 405-ші лазермен жұмыс істей алатын, және әдеттегі BD- плеерлері. Pioneer Electronics компаниясы BDR-206MBK жетегін қостаушы үшқабатты 100 ГБ күй табақ және төрқабатты 128 ГБ күй табақты ұсынды. Күй табақтары BD-R XL атты индексациясын қостайды.

2009 жылдың 5 қазанында жапондық TDK атты корпорациясы Blu-ray күй табағының 320 гигабайт сыйымдылықпен жасалатыны туралы хабарлады. Жаңа онқабатты тасығыш толықтай басқа жетектермен үйлесімді деп TechOn сайты хабарлады.

Қазіргі кезде BD-R күй табақтары қолданыста (бір ретті жазба), BD- RE(көп ретті жазба), BD - RE DL (көп реттіжазба) 46,6 сыйымдылықты жетімді гиб (50 ГБ), зерттемеде BD-ROM форматы болады. BD - R күй табақтарыда LTH үлгісінде болады. Стандартты күй табақтарына 120 мм өлшеммен толықтырылады, күй табақтың 80 мм өлшеммен игерушілік үшін цифрлық фото шығаруға және видеокамераларға 14,5 сыйымдылықпен гиб (15,6 ГБ).

Техникалық өзгешеліктер өңдеу

Лазер және оптика өңдеу

Blu-ray технологиясында оқылым және жазба үшін көк-күлгін лазер, ұзыдығы 405 нм пайдаланылады. Әдеттегі DVD және CD қызылды және инфрақызылды лазерлер 650 нм және 780 нм толқынының ұзындығымен сәйкесінше(635 нм DVD - R Authoring for үшін) пайдаланады.

Мынадай азайтылған соқпақты жолды әдеттегі DVD-күй табағымен (0,32 мкм дейін) тарылту қойды және деректердің жазбасының нығыздығын көбейтті. Толқынының қысқа ұзындығы бар көк күлгін лазер үлкен ақпарат өлшемін 12-сантиметрлік күй табақтарында сақтауға болады, және бас CD/DVD сияқты. Дақтың" тиімді "өлшемі, лазердің нақтылы білетін дифракциясы шектеулі ұзындықтың нұрдың және линзы санның апертурасынан білінеді, оны дайындалу үшін толқынының ұзындығынан тәуелді болатын. Толқынның ұзындығының азайтылуы, сандық апертураның (0,85, салыстырылуымен 0,6 DVD үшін), шұрай екілинзалық жүйенің игерушілігінде, ал қорғаныстық қабаттың қалыңдығының алты ретте азайтылуы (0,1 мм орнына 0,6 мм) жазбаның оқылымының сапалы және дұрыс ағысын жасауға мүмкіндігін жіберді. Сол ақпаратты кіші нүктелерге күй табаққа жазып алу мүмкіндігін қойды, демек үлкен ақпаратты сақтауға болады, күй табақтың физикалық облысында жылдамдықты көбейтуге 432 Мбит/с дейін көтеруге болады.

Жазбаның жылдамдығы өңдеу

Panasonic-тін 50 Гб-тық Blu-ray дискісі

Қатты жабындының технологиясы өңдеу

Blu-Ray күй табақтарында деректерлер бетке аса жақын орналасқаннан кейін, күй табақтың бірінші болжамдары айғыздарға және басқа дда механикалық құбылыстарға сезімтал болды, сол себептен пластикалық картридждерге салынды. Осы мін кесек-кесек күмәндерді шақыртты, Blu- ray форматы HD DVD форматына төтеп бере ала ма деген сұрақтар көбейді, HD DVD Blu-Ray форматының бас қарсыласы болды. HD DVD, өзінің аласа құнына қарамастан, бір қалыпты картриджсіз жұмыс істей алды. Дәл CD және DVD форматтары сияқты, бұл оны алушыларға ыңғайлы жағдай жасады, өндірушілер мен дистрибюторларға қызық болды, себебі оларға картридж жасауға тиімсіз қосымша шығыстарды шығаратын еді.

Осы мәселенің шешімі 2004 жылдың қаңтар айында жаңа күй табақтарға айғыздан және тозаңнан сақтайтын жабындының пайда болуынан шықы. Бұл жабынды TDK компаниясы әзірлеген сол жабынды "Durabis" атты атауын алды. Ол BD арқылы қағаздың CD және DVD бұзылуларын алып келуден тазартатын. HD DVD форматында дәл осындай міндер бар, себебі осы күй табақтарының негізі кәрі оптика тасығыштарынан өндіріледі.

Кодек өңдеу

Кодек бейненің және аудиотасқынның өзгерісі үшін пайдаланылады және күй табақта болатын өлшемде көрсетеді. Барлық видеокүйтабақтарда, MPEG кодек – 2 пайдаланылады. Қазіргі кезде BD-ROM форматының мамандануына үш кодекс сүйенішінің көмегі қосылған: MPEG-2, және DVD үшін стандартты болып табылатын; MPEG-4 H.264/AVC кодек және VC-1 - жаңа өніп келе жатқан Microsoft Windows Media 9 жасаған кодек. Бірінші кодек игерушілігінде бір қабатқа екі сағаттай видео жазып алу мүмкін және биік айқындықта. Басқа жаңа шыққан кодекте бейненің төрт сағатына дейін бір қабатқа жазып алуға болады. BD-ROM дыбыс үшін сызықтық (қысаң емес) PCM қолдайды, Dolby Digital, Dolby Digital Plus, DTS, Dolby TrueHD, DTS - HD Master Audio және Dolby Lossless (деректер форматын шығынсыз кішірейту, белгілі Meridian Lossless Packing (MLP сияқты).

Үйлесімділік өңдеу

Blu-ray ассоциациясының күй табақтары өндірушілерін міндеттемейді, оларға тек мүмкіндік беріп, Blu-ray- құрылымдарын DVD форматының күй табақтарын үйлесімділікті қамсыздандыруы үшін ұсынады. JVC компаниясы үшқабатты технологияны ойлап тапты, бір күй табақ үшін DVD, және BD үшін әзірледі, ақырында, құрама BD/DVD күй табағы шықты. Күй табақтың прототипы CES 2006 жылдың қаңтарында өткен тұтыну электроники халықаралық көрмесінде көрсетілген болған. Қазіргі кезде сатып алушылардың сатып алу мүмкіндігі бар, олай және BD күй табағы әртүрлі сапаның суретін алуға мүмкіндігі бар.

Аймақтардың коды өңдеу

Blu-ray форматының видеофильмы аймақтардың DVD кодтарын иеленген. 3 аймақ өмір сүреді.

Салыстырмалы түр

Авторлық құқықтың ығының жүйелері өңдеу

Blu-ray форматында ықтың BD+ атты эксперименталды сақтандыру элементі қолданған. Кесте нобайының ұрлану мүмкіндігі болғанда, өндірушілер ол жаңалай алады, және осыған қарамастан және барлық кейінгі көшірмелер паналы жаңа нобаймен сақталады. Осылайша, шифр ұрлануы оның өмірінің барлық кезіне қатер туғыза қоймайды. Тағы да пайдаланушылар назарына Mandatory Managed Copy технологиясы ұсынылған, осы технологияны компания Hewlett-Packard әзірледі және оның ішіне формат қосуын сұрады. Тап осы мүмкіндіктің болмағандығы үдемелі кесте шифрының нобайын толығымен өзгертуге әкелді, ол DeCSS бағдарламасы киноиндустрия лағынеті болды, стала DeCSS: сол сияқты Content Scramble System(CSS) ұрланды, барлық кейінгі DVD еш қиындықсыз мәселелермен ұрлана бастады.

Сәулебелгі "ROM-Mark" ықтың күй табақтары ие болатын келесі деңгейі - цифрлық технология. Ол жетектің ПЗУ қатал "тігулі" өндірісте болады, бұл проигрыватель жүйесін қосқанда арнаулы жасырын белгімен қоймайтын, ассоциацияның айтуы бойынша, боямалау мүмкін емес. Осылай жолмен қатал ретте және зауыттың лицензия жүйесінен күй табақтың өндірушілері арнаулы жабдықты құратын.

Осыған қоса, барлық Blu-ray проигрывателтьдері ұстайтын ғана арқылы шифрованием толық видеодыбыс паналы интерфейс немесе ашық интерфейс арқылы қорғалады. Blu-ray ығы 2007 жылдың 20 қаңтарында сындырылды. Жауап ретінде BDA ассоциациясы BD-Plus(Blu - Disc +) өнімін шығаруды үдемеледі, 2008 жылдың қыркүйегінде сындырылды.

Бағдарламалық қалыптар өңдеу

Файлдық жүйе өңдеу

Blu-ray мен AVCHD Universal Disk Format(UDF) 2.50 пайдаланады немесе 2.60

Технологиялар өңдеу

BD – Live өңдеу

BD - Live(Blu - ray Disc - Live) - Blu-ray пайдаланатын Sony технологиясының күй табақтарыда интерактивті атқаратын қызметтің жүзеге асуына арналған.

BD-Live функциясының атқаратын қызметі рұқсат алуды интерактивті ойын-сауықтың әлеміне: интернет-ойындар, конкурстарға жібереді және сыртқы интернет сервистерге. Кейін BD-Live активациясы да туралы фильмде, қосымша материалдың мүмкіндігі бітетін, айталық, эксклюзивті видеороликтер немесе актерлермен және режиссерлермен сұхбат алуға мүмкіндік бар. Рұқсат алу үшін осы материалдарға қажетті фильмге арнаулы арнаулы бетті, қарамастан және ақпаратты оңай жазып алуға болады.

LTH Type өңдеу

LTH(Low To High) - технология, BD-R (болванкалары) жазып алуға күй табағының өндірісінің ықшамды және төмендетілген құны DVD R өндірушісінің ағымдық жабдығында - күй табағының арзандатылғаны. Органикалық материал пайдаланылады, CD/DVD болванкаларында сияқты. LTH Type дүкендерінде күй табақтары сияқты BD-R деректердің жазбасы үшін позицияланады, бірақ, әлбетте, көрінген жазбасы үшін жарайды. Мәселен, барлық Blu-ray құрылымдары (басты бейнемен видеоплеерлер) және осы форматты жазуды біледі - LTH күй табақтарын сезеді, алайда құрылымның көпшілігі кейін өзінің микропрограммалары (прошивкалары) олармен жұмыс істейді. мәселен, Verbatim BD - R LTH Type Compatibility.

Расында, LTH формат жазбаның(осы күй табағының органикалық қабаты қарсы ара әдеттегі органикалық BD-R) жеңіледі және айтылмыш кезде қиын оқылымның және мынадай күй табағының жазбасының жылдамдығын техникалық сипаттарға қалады. Формат сияқты альтернативті сияқты ойланды, ықшамдау мақсатпен болванка бұқаралық өндірісін және, сол сияқты салдарды,BD R "LTH Tye " тұтынушыға деген ақырғы бағасын төмендетті.

Органикалық жазба қабаты CD және DVD барлық болванкаларында қолданылады. Органикалық емес қабат байыпты сенімді жазбаны болжайды және болванкаларында ара әдеттегі BD-R қолданылады, және M - ARC күй табақтарында.

Қызықты, не HD DVD-R форматының болванкалары да органикалық қабат болды. Олай, жұмыстың беті - BDR "LTH Type" және HD DVD - R сары алтын түсі бар, әдеттегі BD - күй табағына қарағанда.

BDXL өңдеу

BD форматының әрі қарай дамуы. Көлем 100 ГБ(3қабатты күй табақтары) және 128 ГБ(4қабатты күй табақтары).

BDXL күй табақтары BD жетектерінде оқу білмейді, бірақ BDXL жетектері BD күй табақтары оқу біледі.

BDXL күй табақтары туралы Sony, Sharp, TDK, Verbatim, Panasonic мәлімдеді.

IH - BD

Екіқабатты форматтың қабаттарынан BD-ROM және BD-RE.

Күй табақтары жетектермен үйлесімсіз.

Ажырымдар Blu-ray күй табақтарының маманданымдарында.

Дереккөздер өңдеу

Blu-ray Disc Association Мұрағатталған 10 қаңтардың 2010 жылы.
Blu-ray Disc Association License Office
Blu-ray технологиясын қарау Мұрағатталған 3 ақпанның 2010 жылы.
Blu-ray дискілерінің мәліметтер қоры
Blu-ray плеерлер, сатып алушыға нұсқауы