Уикипедия

British Airways

British Airways (LSE: BAY ) — Ұлыбританияның ұлттық әуе тасымалдаушысы. Британ Әуежолдары әуепаркі көлемі, халықаралық бағыттары және басқа да көрсеткіштер бойынша Британиядағы ең үлкен әуекомпания.Оның басты хабтары Лондон Хитроу мен Лондон Гатвик аэропорттары.

British Airways
ИАТА
BA		ИКАО
BAW
SHT
XMS		Шақыру белгісі
SPEEDBIRD
SHUTTLE
SANTA
Құрылған жылы31 Наурыз 1974 (British Overseas Airways Corporation мен British European Airways тың қосылуынан кейін)
Хабтар
  • Лондон Хитроу Аэропорты (London Heathrow Airport)
  • Лондон Гатвик Аэроорты (London Gatwick Airport)
АльянсOneworld
Әуе паркінің саны229 (+52 тапсырыс) тәуелді компанияларды қоспағанда
Ұшу бағыттарының саны150 код бөлуші және тәуелді компанияларды қоспағанда
Компания ұраныUpgrade to British Airways
Штаб-пәтеріЛондон, Англия, Біріккен Корольдік
БасшыларыУилли Уалш (Willie Walsh), Ирландық Бизнесмен, Басты атқарушы директоры (CEO)
Сайты: www.britishairways.com


Waterside, Британ Әуежолдарының штаб пәтері

Британ Әуежолдары Групп 1974 қыркүйегінде сол кездегі Лейбористер Үкіметімен ұлттандырылған. Ол Лондондық екі ірі әуе компаниялары British Overseas Airways Corporation мен British European Airways, және екі кішірек әуекомпания Cambrian Airways пен Northeast Airlines тың қосылуы арқасында құрылған. Барлық төрт компания 1974 жылдың 31 наурызында Британ Әуежолдарын құру үшін таратылған. Кейін он үш жылдан кейін 1987 жылдың ақпанында компания қайта жекешелендірілген. Тасымалдаушы кейіннен British Caledonian 1988 мен Гатвикте негізделген Dan-Air 1992 компанияларын да өзіне қосып алған.

Негізі Боингтің клиенті болуына қарамастан, Британ Әужолдары 1998 жылдың қарашы айында 89 Airbus A320 ұшағына ірі тапсырыс жасады. 2007 жылы тасымалдаушы өзінің келесі үлкен тапсырысын жасады. Ұзақ қашықтықтарға ұшатын ұшақтарды айырбастау Airbus A380 мен Boeing 787 ұшақтары арқылы жасалмақ. Барлығы 2008 жылы әуекомпания 35.7 миллион жолаушы тасымалдады.[1]

Тарихы өңдеу

 
Империал Әуе Жолдары ұшағы, Hanno

1924 жылдың 31 наурызында Британияның төрт алғашқы әуе компаниясы Handley Page Transport, British Marine Air Navigation Co Ltd, Daimler Airway және Instone Air Line Ltd компаниясына қосылып Imperial Airways Limited компаниясын құрады. Құрылған жаңа құрылым Британ Империясы бойынша Үндістан, Африканың кейбір бөліктері мен кейін Австралияның Канберрасына рейстер аtшты.[2]

Сонымен қатар Британияда кішігірім бірталай әуе компаниялары пайда бола бастап, 1935 жылға қарай олар алғашында жекеменшік Британ Әуежолдары ЖШС құрды.[3] Алайда Империал Әуе Жолдары мен Британ Әуежолдары 1939 қарашасында ұлттандырып Британдық Шетел Әуе Жолдары Корпорациясын құрды (БШӘК). (British Overseas Airways Corporation).[3]

 
БШӘК-тың D.H. Comet 1 ұшағы Хитору Әуежайында 1953жылы.
 
БШӘК-тың Boeing 707 ұшағы Хитору Әуежайында 1960 жылы.

Жекешелендіру өңдеу

Сэр Джон Кинг Chairman 1981 жылы әуекомпанияны жекешелендіруге дайындауға төраға етіп тағайындалды.[3] Кинг 1983 жылы Колин Маршалды компания президенті ретінде тағайындады. Сэр Джон Кинг үлкен шығынға батқан ұйымды әлемдегі ең түсімді әуе тасымалдаушылардың қатарына қосты. Әуекомпания паркі мен ұшатын аймақтары қайта қарастырылып, брэнд және жарнамалау эксперттері компанияның имиджін жасарту үшін жалданды.[3] Сол 1980 жылдардың басында 23,000 астам жұмыс жойылды. Соған қарамастан Сэр Джон Кинг жұмысшылардың моралін жоғарыда қалыпта сақтап қалып, компанияны жұмысын жаңартып, заманауи деңгейге жеткізді.[4] Алайда, жұмыстан шығарылғандарға компенсацияна аямай төлегеніне байланысты, компания £545 фунттық шығынға батты. Яғни, салық төлеуші азаматтардың ақшасы болашақ жекелеуші компанияның игілігіне жұмсалды. Ұлттық тасымалдаушы 1987 жылы жекешелендіріп, оның акциялары Лондонның биржасына жіберілді.[3]

Басқа өзгерістер мен тәуелді компаниялар өңдеу

 
Deutsche British Airways-тың Берлиндегі Boeing 737 ұшағы, 2002 жыл.

1990 жылдары БӘ "Әлемнің Сүйікті Әуежолы" слоганымен, әлемдегі ең кірісі мол компаниялардың біріне айналды. 1992 жылы ол Гармендық кішкентай Delta Air Transport әуе тасымалдаушысын сатып алып, оның атын Deutsche British Airways қылып ауыстырды. Оны 2003 жылдың маусымында сатқан кезде, оның 16 Boeing 737сі эәне 800 жұмыскері болған.[5]

Лорд Кинг жылы төрегеліктен 1993 жылы төрегелігінен кетті. Оның орнын сол кездегі президент болған Колин Маршал келіп, президент пен төраға орындарын алып отырды. Маршалдың орнына президенттіктің орнына көп өтпей Роберт Эйлинг келді. 1999 жылы Род Еддингтон президентікке келсе, 2005 жылы Уилли Уалш оның орнына келіп қазірге дейін компанияны басқарып келеді.

1995 лылы компания өзінің Азиядағағы British Asia Airways бөлімшесін ашты. Бөлімше Пекинде емес, саяси қарама-қайшылықтарына байланысты Қытайдың Тайпей қаласында орныққан.[6] British Asia Airways Қытайда өзінің аты мен белгісін де өзгертуге тура келді. Компания ұшақтаныдағы өз туынан құралған логоның орнына қытайдың 英亞 символын қоюға мәжбүр болды.[7]

Қаржылық жағдайы өңдеу

Британ Әуежолдарының қаржылық көрсеткіштері
Жыл соңына қарай Тасымалданған жолаушылар[8] Айналымы (£m) Салық төлеуге дейінгі кіріс/шығын (миллион фунт) Таза пайда/шығын (миллион фунт) Адам басына шаққандағы кіріс
31 Наурыз 2009 33,117,000 8,992 (401) (358) (32.6)
31 Наурыз 2008 33,161,000 8,753 883 696 59.0
31 Наурыз 2007 33,068,000 8,492 611 438 25.5
31 Наурыз 2006 (Қайта қаралған)* 32,432,000 8,213 616 464 40.4
31 Наурыз 2006 35,634,000 8,515 620 467 40.4
31 Наурыз 2005 35,717,000 7,772 513 392 35.2
31 Наурыз 2004 36,103,000 7,560 230 130 12.1
31 Наурыз 2003 38,019,000 7,688 135 72 6.7
31 Наурыз 2002 40,004,000 8,340 (200) (142) (13.2)
31 Наурыз 2001 36,221,000 9,278 150 114 10.5
31 Наурыз 2000 36,346,000 8,940 5 (21) (2.0)
31 Наурыз 1999 37,090,000 8,915 225 206 19.5
31 Наурыз 1998 34,377,000 8,642 580 460 44.7
31 Наурыз 1997 33,440,000 8,359 640 553 55.7
31 Наурыз 1996 32,272,000 7,760 585 473 49.4

* Аймақтық BA Connect фирмасы үшін қайта қаралған.

Әуе Паркі өңдеу

 
Airbus A319
 
Airbus A320-200
 
Airbus A321-200
 
Boeing 737-400
 
Boeing 747-400
 
Boeing 757-200
 
Boeing 767-300ER
 
Boeing 777-200
 
Канкорд G-BOAB Лондондағы Хитроу әуежайында сақтауда. Ұшақ 1976 жылғы алғаш әуеге көтерілуі мен 2000 жылғы соңғы ұшуы аралығында 22296 сағат әуеде болды.
Британ Әуе Жолдары Паркі
Ұшақ атауы Қызметте Тапсырыс Сатып алу опциясы Жолаушылар
(First/Club World/World Traveller Plus/World Traveller) 		Қашықтығы Қосымша
Airbus A318 0 2 16 32 (0/32/0/0) Арнайы қызмет
LCY-JFK 		Қызметке кіру мерзімі: Қыркүйек 2009
Airbus A319 33 0 132 (0/0/0/132)
126 (0/0/12/114)
114 (0/0/36/78) 		Қысқа және Орта қашықтыққа арналаған
Airbus A320-200 37 8 155 (0/0/0/155)
156 (0/0/0/156)
150 (0/0/12/138)
130 (0/0/52/78) 		Қысқа және Орта қашықтыққа арналаған
Airbus A321-200 11 0 188 (0/0/0/188)
184 (0/0/12/172)
153 (0/0/67/86) 		Қысқа және Орта қашықтыққа арналаған
Airbus A380-800 0 12 7 Әлі белгісіз Ұзақ қашықтыққа арналаған Қызметке кіру мерзімі: 2012 BA deferred 6 A380s by an average of 5 months, the other 6 until 2016
Boeing 737-400 19 0 0 147 (0/0/0/147)
142 (0/0/10/132)
117 (0/0/50/67) 		Қысқа және Орта қашықтыққа арналаған Қызметмен шығу мерзімі: 2016
Boeing 737-500 2 0 0 110 (0/0/0/110) Қысқа және Орта қашықтыққа арналаған Қызметмен шығу мерзімі: 2009
Boeing 747-400 55 0 0 291 (14/70/30/177)
299 (14/70/30/185)
337 (14/52/36/235) 		Ұзақ қашықтықтарға арналған 2 a/c Stored at CWL since Nov 08
Қосымша 8 ұшақ 09 жылда сақтауға қойылады.
Boeing 757-200 7 0 0 186 (0/0/0/186)
179 (0/0/14/165)
158 (0/0/56/102) 		Қысқа және Орта қашықтыққа арналаған Қызметмен шығу мерзімі: 2009/10 (каргоға айналдырады)
Boeing 767-300ER 21 0 0 189 (0/24/24/141)
252 (0/0/0/252)
249 (0/0/18/231)
228 (0/0/134/94) 		Қысқа және Орта қашықтыққа арналаған
Boeing 777-200 3 0 0 229 (17/48/24/127) Орта-
Ұзын қашықтықтарға арналған
Boeing 777-200ER 41 0 0 226 (14/48/40/124)
220 (13/48/32/127)
272 (0/36/24/212)
280 (0/40/24/216)
275 (0/48/24/203) 		Ұзын қашықтықтарға арналған
Boeing 777-300ER 0 6 4 TBA Ұзын қашықтықтарға арналған Қызметке кіру мерзімі: 2010
Boeing 787-8 0 8 18 183 (0/42/51/90) Ұзын қашықтықтарға арналған Қызметке кіру мерзімі: 2012
Boeing 787-9 0 16 Әлі белгісіз Ұзын қашықтықтарға арналған Қызметке кіру мерзімі: 2014
Барлығы 229 52 45

Код бөлісу өңдеу

Оneworld альянс мүшелерінен басқа, Британ Әуе Жолдары келесі тасымалдаушылармен де код бөліседі:[9]

  • Aer Lingus
  • BMI
  • Brussels Airlines
  • Flybe
  • Loganair

Бөлімшелері мен франшизалары өңдеу

Бөлімшелері өңдеу

  • BA CityFlyer
  • OpenSkies

Британ Әуе Жолдары Airways Aero Associations Limitedтің толық иегері. Ашық Аспандарды бағдарламасы құрылғаннан кейін Британ Әуе Жолдары OpenSkies атты жаңа әуекомпания құрды. Әуекомпания өз жұмысын 2008 жылдың маусым айында бастады. Ол Париж бен Амстердамнан Нью-Йоркқа рейстер жасай бастады.

Бұрынғы BEA тігұшақтары 1974 жылы Британ Әуежолдары Тікұшақтарына айналды.

Франшизалар өңдеу

  • Comair, Оңтүстік Африка, 1996 жылдан бері франшизаны ұстаушы.
  • Sun Air, Дания, 1996 жылдың тамызынан бері франшизаны ұстаушы.

Сыртқы сілтемелер өңдеу

Түсініктемелер өңдеу

  1. ↑ Traffic Statistics. Тексерілді 24 ақпанның 2008.
  2. ↑ Directory: World Airlines, Flight International (Наурыздың 27 2007), бет  89.
  3. ↑ a b c d e British Airways PLC -- Company History. International Directory of Company Histories (1996). Тексерілді, 13 маусым 2009.
  4. ↑ Randall, Jeff Farewell to a king of British business. BBC News (12 шілде 2005). Тексерілді, 13 маусым 2009.
  5. ↑ Harrison, Michael. BA pays £49m to offload loss making Deutsche BA(қолжетпейтін сілтеме)." The Independent. Tuesday 3 маусым 2003. Retrieved on 25 мамыр 2009.
  6. ↑ Something to declare: A likely story. The Independent. Тексерілді, 13 маусым 2009.
  7. ↑ Photo Мұрағатталған 25 наурыздың 2009 жылы.
  8. ↑ BA Shares Мұрағатталған 18 қарашаның 2007 жылы. British Airways shareholder 'Reports & Accounts' Archive
  9. ↑ http://www.britishairways.com/travel/baalliance/public/en_gb
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=British_Airways&oldid=3308908» бетінен алынған