Malaysia Airlines ұшағы апаты

Malaysia Airlines Flight 17 (MH17/MAS17) — Нидерландтың Шипхол әуежайынан Малайзияның Куала-Лумпур халықаралық әуежайына бағытталып бара жатқан жолаушылар ұшағы еді.

картасы

2014 жылдың 17 шілдесінде Украина уақытымен 16:20-дан 16:25-ке дейін осы бағытта мемлекеттік нөмірі 9M-MRD болатын Boeing 777-200ER ұшағы апатқа ұшырады[1][2]. Ұшақта болған барлық 298 жолаушы, оның ішінде 80 бала[3] және 15 экипаж мүшесі қайтыс болды. Сынықтар Украинаның шығысындағы Чистякове (сол кезде Торез деп аталған) қаласының маңына құлады, қираған ұшақ бөлшектері ауданы 35 шаршы шақырымды құрады[4][5].

Malaysia Airlines авиакомпаниясының Boeing 777-200ER лайнері Амстердам-Куала-Лумпур бағыты бойынша жоспарланған MH17 рейсін орындады, бірақ ұшып шыққаннан кейін шамамен 2 сағат 49 минут өткен соң Бук зениттік-зымыран кешенінен атылған 9M38 сериялы зымыран ұшаққа жетіп[6], оны бірнеше бөлікке бөлді. Лайнердің сынықтары Грабово, Рассыпное және Петропавловка (Украина, Донецьк облысы) елді мекендерінің айналасына құлады[7].

MH17 рейсінің апаты 2001 жылдың 11 қыркүйегінен бастап авиация тарихындағы ең ірісі (қаза тапқандар саны бойынша) болды, әлем тарихындағы ең ірі он апатқа кірді және посткеңестік аймақтағы ең ірі ұшақ апаты болды[8].

Тергеу өкілеттіктерін Украина Нидерландыға, соның ішінде Нидерланды Қауіпсіздік Кеңесіне (DSB) және Бірлескен Тергеу Тобына (JIT) тапсырды, олар әуе лайнерін «Бук» анти-әуе кемесінен «жер-әуе» зымыраны атып түсірді деген қорытынды жасады. Ұшақ Ресей қолдайтын бүлікшілер бақылауындағы аумақтан атылған зымыран жүйесі арқылы апатқа ұшырады[9][10]. JIT тұжырымдарына сәйкес, бұл Бук Ресей Қарулы Күштерінің 53-ші Әуе қорғаныс бригадасына тиесілі болды және апат болған күні Ресейден Украинаға жеткізілді. Ұшақты атып түсіргеннен кейін зымыран Ресей аумағына оралды[11]. Нидерланд мемлекеттік прокуратурасы 2014 жылдың жазында көтерілісшілер күштерін басқарған Ресей азаматы Игорь Стрелков пен оның қарамағындағы үш адамды (екі Ресей азаматы және бір Украина азаматы) апатқа қатысы бар деп айыптады[12]. Сот ісі Гаага аудандық сотында 2020 жылы 9 наурызда басталды[13].

Украинаның шығысындағы қақтығыстарға қатысқан барлық тараптар әуе лайнерінің апатына өз қатысын жоққа шығарды[14][15][16]. Ресей Федерациясының Қорғаныс министрлігі және Ресей Федерациясының басқа да лауазымды тұлғалары тергеу нәтижелерін көпшілік алдында теріске шығарады және апатқа қатысуын жоққа шығарады[17] [18].

2018 жылы 24 мамырда Аустралия мен Голландия билігі ресми түрде Ресейдің әуе апатына кінәлі екенін мәлімдеді[19].

Ұшақтың атып түсуі Батыс мемлекеттерінің Ресей Федерациясына қарсы халықаралық санкцияларының жаңа толқынын тудырды. Көптеген сарапшылар мұны Ресей Федерациясы мен АҚШ, ЕО және олардың одақтастары арасындағы қатынастарда «бетбұрыс» кезеңі деп санайды.

Ұлты бойынша ұшақтағы азаматтар[20]
Nation Number
(boarding
passport)
Dual nationality
(boarded with
other passport)
 Аустралия[21][a][b] 27 1
 Бельгия[c] 4 1
 Канада[d] 1 0
 Германия[e] 4 0
 Индонезия 12 0
 Ирландия[f] 0 1
 Израиль[g][26] 0 1
 Италия[h][27] 0 1
 Малайзия[i] 43 0
 Нидерланд[j] 193 1
 Жаңа Зеландия[k] 1 1
 Филиппиндер 3 0
 Румыния[l][28] 0 1
 Оңтүстік Африка Республикасы[m] 0 1
 Ұлыбритания[n] 10 0
 АҚШ[o] 0 1
 Вьетнам[p][29] 0 3
Total 298

Ескертпелер өңдеу

  1. The Australian death toll was 37, of whom 28 were citizens and 9 were permanent residents. Including:
    • Dual Australian-Irish citizen boarding with Australian passport; and
    • 1 dual Malaysian-Australian citizen boarding with Malaysian passport.[22]
  2. Citizens by state and territory:[23]
  3. Including:
    • 4 Belgian citizens; and
    • 1 dual Dutch-Belgian citizen boarding with Dutch passport.
  4. Dual Canadian-Romanian citizen boarding with Canadian passport.
  5. Including:
    • 1 dual German-Dutch citizen
  6. Dual Australian-Irish citizen boarding with Australian passport.
  7. Dual Dutch-Israeli citizen boarding with Dutch passport.
  8. Dual Dutch-Italian citizen boarding with Dutch passport.
  9. Including:
    • 15 crew members; and
    • 1 dual Malaysian-Australian citizen.[22]
  10. Including:
    • 1 dual Dutch-Hong Konger citizen;
    • 1 dual Dutch-Israeli citizen;
    • 1 dual Dutch-Italian citizen;
    • 1 dual Dutch-American citizen;
    • 3 dual Dutch-Vietnamese citizens; and
    • 1 dual German-Dutch citizen boarding with a German passport;
  11. Including:
    • 1 Australian permanent resident New Zealand citizen; and
    • 1 dual British-New Zealand citizen boarding with British passport.
  12. Dual Canadian-Romanian citizen boarding with Canadian passport.
  13. Dual British-South African citizen boarding with British passport.
  14. Including:
    • 1 dual British-South African citizen; and
    • 1 dual British-New Zealand citizen.
  15. Dual Dutch-American citizen boarding with Dutch passport.
  16. Dual Dutch-Vietnamese citizens boarding with Dutch passports.

Дереккөздер өңдеу

  1. https://web.archive.org/web/20140725010330/http://de.flightaware.com/news/article/Malaysia-Airlines-Flight-17-MAS17MH17-crashes-in-Ukraine/195
  2. https://www.youtube.com/watch?v=Mz_KNS1nyNk
  3. http://www.n-tv.de/politik/Separatisten-behindern-OSZE-Beobachter-article13239641.html
  4. https://www.government.nl/binaries/government/documents/maps/2014/08/10/map-mh17-air-disaster/map-mh17-air-disaster.pdf Мұрағатталған 5 мамырдың 2016 жылы.
  5. http://www.dailymail.co.uk/news/article-2700393/First-aerial-images-emerge-showing-8-square-miles-devastation-caused-shot-MH17-families-despair-turns-anger-victims-bodies-STILL-remain-morgue-train.html
  6. https://www.onderzoeksraad.nl/en/page/3546/crash-mh17-17-july-2014
  7. http://graphics.wsj.com/mh17-crash-map/
  8. http://www.baaa-acro.com/general-statistics/worst-crashs/ Мұрағатталған 15 шілденің 2014 жылы.
  9. https://meduza.io/feature/2015/10/13/kak-byl-sbit-boing-nad-ukrainoy
  10. https://meduza.io/feature/2016/09/28/boing-sbili-iz-rossiyskogo-buka-glavnoe
  11. https://meduza.io/feature/2018/05/24/mezhdunarodnaya-sledstvennaya-gruppa-nashla-novye-dokazatelstva-prichastnosti-rossii-k-katastrofe-mh17-vot-chto-govoritsya-v-doklade
  12. https://www.rbc.ru/politics/19/06/2019/5d0a190c9a79473323b0bebb&#x5D(қолжетпейтін сілтеме);
  13. https://www.politie.nl/ru/themes/mh17-%D0%BF%D0%BE%D0%B8%D1%81%D0%BA-%D1%81%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B9-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D1%8B.html
  14. http://www.bbc.com/russian/international/2014/08/140822_mh17_malaysia_bodies_arrive
  15. http://www.bbc.com/russian/international/2014/09/140910_shoygu_mh17
  16. http://www.bbc.com/russian/international/2014/09/140909_mh17_dutch_report_experts
  17. https://russian.rt.com/ussr/news/516327-minoborony-prokuror-mh17
  18. https://ria.ru/mh17/20180524/1521267791.html
  19. https://www.radiosvoboda.org/a/news/29250226.html
  20. Passenger manifest. Malaysia Airlines. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 шілде 2014.
  21. Victorian family of five confirmed killed on MH17 as Australian toll rises to 36. The Australian. Тексерілді, 23 шілде 2014.
  22. a b Names of Australians killed on MH17. Тексерілді, 22 шілде 2014.
  23. Lisa Davies Malaysia Airlines flight MH17 shot down over Ukraine near Russian border (18 шілде 2014).
  24. Beau Donelly, Tammy Mills Australian victims of MH17 disaster; number of Victorians rises to 10. The Age.
  25. Australian victims of MH17 disaster. Theage.com.au. Тексерілді, 19 шілде 2014.
  26. Israeli killed in downed Malaysian plane – Israel News, Ynetnews. Ynetnews.com (18 шілде 2014). Тексерілді, 18 шілде 2014.
  27. Italian citizen killed in Malaysian Airlines crash. TheLocal.it (19 шілде 2014). Тексерілді, 19 шілде 2014.
  28. Message by Minister of Foreign Affairs Titus Corlăţean on air crash in east Ukraine. mae.ro.
  29. Vietnam Asks For Prompt, Transparent Investigation into MH17 Crash. Bernama.com (19 шілде 2014). Тексерілді, 19 шілде 2014.