Айыпкер - қазақтың әдеттік құқығы бойынша қылмыстық іс-әрекеті үшін жауапқа тартылушы. Айыпкер қылмыстық әрекетіне ақсақалдар немесе билер сот алдында, дау жиынында жауап береді. Айыпкер немесе айыпталушы өзіне тағылган айыпты жоққа шығаруға, айыптаушы дәлелдеуге айғақтары болса сотқа алып келеді. Айғактың тура, жанама, естіген, көрген айғақ деген түрлері бойынша билер соты алдында жауап береді (толығырақ қ. Құқық / Әдеттік құқық; Айғақ). Айыпкер ісінің ақ екендігін дәлелдеу үшін ант беру, жан беру тәрізді қалыптасқан нормалармен өзін ақтап алуға талпынады. Оны жақтаушылар үлкен қылмыстық істе, ру, қауым мүддесі мен беделі сынға түсетін жағдайда оның дұрыс, әділетті шешілуіне атсалысады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2