Алексей Александрович Сурков

Алексей Александрович Сурков (1899—1983) — орыс ақыны, қоғам қайраткері, подполковник (1943).

Өмірбаяны

А.А. Сурков 1899 жылы 1 (13) қазанда Рыбинск уезі, Ярослав губерниясы (кейін Ярославль облысы, Рыбинск ауданы), Середнево Георгиев кентінде шаруалар отбасында дүниеге келген. Оның ата-бабасы басыбайлы Михалков ақсүйектері болған. Середнев мектебінде оқыған. 12 жасынан бастап Санкт-Петербургте жиһаз дүкенінде, ағаш ұста шеберханасында, типографияда, конторда, Петроград тауар портында таразышы болып түрлі қызмет атқарады. 1918 жылы Петроградта «Красная газетінде» алғашқы өлеңі жарық көреді. 1918 жылы өз еркімен РККА-ға кетеді, Азамат соғысы мен Поляк саяхатына қатысады. 1922 жылға дейін пулеметші, атты барлаушы қызметін атқарады, Солтүстік-Батыс фронтындағы шайқасқа қатысады және А.С.Антонов бандысына қарсы тұруға өз үлесін қосады. Азамат соғысы аяқталған соң туған ауылына оралады. 1922-1924 жыл аралығында көршілес жатқан Волково ауылындағы оқу үйін басқарушы, саяси ұйымдастырушы, уезд газетінде тілші қызметін атқарады. 1924 жылы оның өлеңдерін «Правда» газеті жарыққа шығарады. 1925 жылы 11 қазанда пролетар жазушылар Губерна съезінің өкілі болады. 1924-1926 жылдары Рыбинск комсомол ұйымының бірінші хатшысы болып істейді. 1925 жылы жаңа шыққан «Солтүстік комсомол» атты губерния газетінің тілшісі, ал 1926-1928 жылдары – бас редакторы болады. Оның басқаруы кезінде газет таралымы екі есе ұлғаяды, аптасына бір рет емес, енді екі мәрте шығады, жұмысқа жас тілшілер атсалыса бастайды, оның бастамасымен оқырмандардың өлеңдері мен әңгімелері жазылатын «Әдеби бұрыш» айдары көрініс табады, редакцияда әдеби топ мүшелері ұйымдастырылады. Сурков 1928 жылы пролетар жазушыларының Бүкіл кеңестік съезінде делегат болған соң, Мәскеуде жұмыс істеуге қалады. 1928 жылы пролетар жазушыларының Ресей ассоциациясына жетекші болып қабылданады. 1931-1934 жылдары қызыл профессура Институтында әдебиет факультетінде білім алып, кейін диссертация қорғаған.

Шығармашылығы

1918 жылы басып шығарылды. А.А.Сурковтың алғашқы өлеңдері Петроградтың «Красная газетінде» жарық көреді. 1930 жылы Мәскеу қаласында өлеңдер жазылған «Запев» кітабы шығады. Ол халық әндеріне айналған «Чапаевская», «То не тучи, грозовые облака», «Рано-раненько», «На просторах Родины чудесной», «Бьётся в тесной печурке огонь…», «Конармейская», «Песня смелых», «Марш защитников Москвы» өлеңдерінің авторы. «Ровесники» жинағы (1934), «Стихи» (1931), «На подступах к песне» (1931), «Наступление» (1932), «Последняя война» (1933), «Родина мужественных» (1935), «Путём песни» (1936), «Солдаты Октября», «Так мы росли» (1938), «Это было на севере» (1940), «Декабрь под Москвой» (1942), «Большая война» (1942), «Наступление» (1943), «Солдатское сердце» (1943), «Фронтовая тетрадь», «Россия карающая» (1944), «Сердце мира», «Дорога к победе», «Избранные стихи», «Миру — мир!» (1950), «Восток и Запад» (1957), «Песни о человечестве» (1961), «Что такое счастье?» (1969), «После войны. Стихи 1945—1970 годов» (1972) еңбектері басылып шығарылған. Оның 2 томды «Таңдаулы өлеңдері» (Мәскеу, 1974) және 4 томды «Шығармалар жинағы» (Мәскеу, 1965-1966) жарық көрген.

Марапаттаулар мен зерде

«Песня смелых», «За нашей спиною Москва», «Песня о солдатской матери», «Победа», «Песня защитников Москвы», «Бьётся в тесной печурке огонь…», «В смертном ознобе…» атты баршаға танымал әндері мен өлеңдері үшін 1-дәрежелі Сталин сыйлығының иегері атанған. «Миру — мир !» (1950) өлеңдер жинағы үшін екінші дәрежелі Сталин сыйлығын (1951) иеленген. Социалистік Еңбек Ері (1969) атанған.

Лениннің 4 ордені

Красная Знамена ордені

екі Красная Звезда ордені

«Знак Почёта» ордені

«Кирилл және Мефодий» ордені

Халықаралық Ботев сыйлығы (1976)

Рыбинсктің құрметті азаматы (1976)

Оның есімімен аталған жаңа төрт палубалы өзен теплоходы және Рыбинск пен Ярославлде көшелер бар.

Сілтемелер

Алексей Александрович Сурков, русский советский поэт Мұрағатталған 26 қыркүйектің 2007 жылы.
Алексей Александрович Сурков на Стихии Мұрағатталған 5 қарашаның 2010 жылы.
Үлгі:Hrono
Сайт, посвящённый Суркову