Хасан ибн Әли: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

|birth = 15th [[Ramadhan|Ramadhān]] [[Islamic calendar|3 AH]]<ref name="al-islam.org">[http://www.al-islam.org/masoom/bios/2ndimam.html Shaykh Mufid. ''Kitab Al Irshad.'' p.279-289]</ref><br />[[Approximation|≈]] March 1, 625 [[Common Era|C.E.]]

|death = 7th<ref name="Shaykh">{{cite book |last=Al-Yasin |first=Shaykh Radi |others=Jasim al-Rasheed |title=Sulh al-Hasan |publisher=Ansariyan Publications |location=Qum |pages=4 |chapter=1}}</ref> or 28th<ref>Yousuf N. Lalljee. ''Know Your Islam.''</ref> [[Safar]] [[Islamic calendar|50 AH]]<br />[[Approximation|≈]] March 6, 670 [[Common Era|C.E.]]

|duration = Before Imāmate: 37 years <br /> ([[Islamic Calendar|3 - 40 AH]]) <br /><small> - 8 years with his grandfather [[Muhammad]] <br /> - 8 years with his mother [[Fatimah|Fātimah]] <br /> - 37 years with his father [[Ali|‘Alī]]</small/><br />

Imāmate: 10 years <br /> ([[Islamic Calendar|40 - 50 AH]])

|titles = *al-Mujtabā<ref name="Shaykh_2">{{cite book |last=Al-Yasin |first=Shaykh Radi |others=Jasim al-Rasheed |title=Sulh al-Hasan |publisher=Ansariyan Publications |location=Qum |pages=4 |chapter=1}} ; {{cite book |last=al-Qurashi |first=Baqir Shareef |others=Jasim al-Rasheed |title=The Life of Imam al-Hasan al-Mujtaba |publisher=Ansariyan Publications |location=Qum |pages=59 |chapter=2}}</ref><small><br />([[Arabic language|Arabic]] for The Chosen)</small><br />

*as-Sibt<ref name="Shaykh_2"/><small><br />([[Arabic language|Arabic]] for The Grandson)</small><br />

*Sayyidush Shabābi Ahlil Jannah<ref>Tirmidhi, Vol. II, p. 221 ; تاريخ الخلفاء، ص189</ref><br /><small>([[Arabic language|Arabic]] for Leader of the Youth of Paradise)</small><br />

*az-Zakī<ref name="Shaykh_2"/><br /><small>([[Arabic language|Arabic]] for The Pure)</small><br />

*at-Taqī<ref name="Shaykh_2"/><small><br />([[Arabic language|Arabic]] for The Pious)</small><br />

*as-Sayyid<ref name="Shaykh_2"/><small><br />([[Arabic language|Arabic]] for The Master)</small>

'''Хасан бин Әли''', '''Әбу Мұхаммед әл - Муджтаба''' (669 жылы өлген) - Әли мен Фатиманың үлкен ұлы, [[Мұхаммед пайғамбар|Мұхаммед Пайғамбардың]] немересі, [[Шииттер|шииттердің]] екінші [[Имам|имамы]]. Шешесінен ерте жетім қалған Хасан өзінің мінез-құлқынан әкесімен және інілерімен тіл табыса алмайды. Жас кезінен бір әйелден екінші әйелге ауысумен аты шығады. Митлак («қатын тастағыш») деген атқа ие болады. Бұл Әлидің беделін түсіріп, дұшпандарының тілге тиек етуіне жол берді. Хасанның тілінің мүкістігі де оның халифатқа иелік етуіне мүмкіншілігін төмендеткенді. Алайда Әли қайтыс болғаннан кейін (661) Хасан отбасының үлкені ретінде, Пайғамбардың алдында ерекше еңбек сіңіргені үшін [[Ирак|Ирактың]]тың халифасы сайланады. Әлидің Иракты жақтаушы достары Хасанды [[СИРИЯЛЫҚТАР|сириялықтармен]] қайта күрес жүргізуге азғырады, алайда ол халифа Муғауиямен келіссөз жүргізуге ұмтылады. Оны бұған қаражат мұқтаждығы итермелеген болуы мүмкін. Әли қайтыс болған соң Ирак қазынасы азайып қалды, ал әскерлер жалақы беруді талап еткен еді. Халифалыққа сайланғанына 6 - 8 ай болғанда Хасан Муғауиямен ауызша келісімге келіп, Куфа мешітінде халифаттан бас тарта- тынын жұрт алдында жариялайды. Жоғары өкімет билігіне ұмтылудан бас тартқаны үшін Хасан ақшалай өтем алады. Өзінің інісі Хұсайынға 2 млн. [[дирһам]] зейнетақыдан басқа өзіне 5 млн. дирһам және [[Иран]] аймақтарының біреуінен тұрақты түсім түсіп тұруын талап етті. Шиит жорамалы бойынша шартта Муғауия қайтыс болғаннан кейін Хасанның жоғары өкімет басына оралуы көрсетілген делінеді. Келісім нәтижесінде Пайғамбарлық немересі [[Ирак|Ирактан]]тан кетуге мәжбүр болды. Ол [[Медине|Мединеге]]ге қоныстанды. Муғауия үшін ол ешқандай саяси қауіп тудырмады. Хасанның қылығы Әли үйіндегілердің екіге жарылуына әкеп соқты: бірі теріс десе, екіншілері дұрысқа жатқызды. Алайда шииттің бұдан кейінгі ұрпақтары Хасанның кейінгі мұра боларлық бейнесін жасап шығарды. Небір ғаламаттар тудыратын, «азапкерлердің саййиды» (саййид ашшухада) атандырды. Шиит аңызына қарғанда Хасанды Әлидің жауларының бірі - әл-Джаррах б. Сипан әл-Мадаин түбінде ауыр жаралан, Мединеге жеткізілгеннен кейін қырық бес жасыңда қайтыс болады. Бір жорамал бойынша у ішкізді делінеді. Шииттер оның өлімін Муғауиядан көрді.<ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>

== Пайдаланған әдебиет ==

[[CategoryСанат:624 жылы туғандар]]

[[CategoryСанат:669 жылы қайтыс болғандар]]

[[CategoryСанат:Он екі имам]]