Успен ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
19-жол:
| timezone = +6
| utc_offset = +6
|population_as_of = 20102012<ref>[http://www.pavlodar.stat.kz/publishingrus/DocLib4press_rel/2010408/Демография/03_2010-Б-15-07-К.rar ҚР елдіПавлодардың мекендерініңоблысының тұрғындарстатистикасының саныдепартаменті]</ref>
|population_total =12 944890
}}
'''Успен ауданы''' - [[Павлодар облысы]]
==Физикалық-географиялық сипаттамасы ==
===Географиялық жағдайы===
Солтүстік және солтүстік - батысында Қашыр ауданымен, батыс және оңтүстік -батысында Павлодар ауданымен, оңтүстік-шығыста - Шербақты ауданымен, солтүстік-шығыста – Алтай өлкесімен шектес.
===Климаты===
Климаты қатал континентальды, қаңтардың орташа температурасы −18º-19ºС., шілденікі - +20º+21ºС. Атмосфералық жауын-шашынның жылдық мөлшері 250—300 мм-ді құрайды.
===Жер бедері мен гидрография===
Аудан жер бедері жазық. Топырағы – қызғылт.
Аудан жер қойнауында ас тұзының, табиғи құрылыс материалдарының қоры бар. Үлкен және Кіші Тауылжан көлдерінде бар тұз қорларының өндірістік мәні зор.
===Флора және фауна===
Ауданның өсімдік дүниесі ерекшелігімен көзге түспейді. Мұнда бетеге, жусан, жоса, қоға, солтүстігінде – қайың өседі.
Қасқыр, түлкі, қоян, қарсақ, сарышұнақ, бөдене, үйрек, қаз және басқалары мекен етеді.
== Халқы ==
=== Этникалық құрамы ===
Ұлттық құрам (2012 жылдың 1 қаңтарына)
* [[қазақ]]тар — 4 414 адам (34,24 %)
* [[орыс]]тар — 3 631 адам (28,17 %)
* украиндер — 2 827 адам (21,93 %)
* немістер — 1 235 адам (9,58 %)
* татарлар — 114 адам (0,88 %)
* белорустар — 106 адам (0,82 %)
* басқалары — 563 адам (4,36 %)
* Барлығы— 12 890 адам (100,00 %)
 
=== Санның серпінділігі ===
==Аудан сипаттамасы==
[[1999]] жылы халық саны— 21,4 мың адамды, [[2012]] жылы — 14,4 мың адамды құрады.
Успен ауданы 1935 жылдың 31 қаңтарында құрылған. 1935-1963 жылдары аралығында Лозовский ауданы деп аталған. Павлодар облысының солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан. Аудан аумағының көлемі 5,5 мың шаршы километр. Ауданда 13 селолық округ, 22 елді мекен бар. Халқының саны 14707 мың адам. Успен ауданының әкімшілік орталығы – Успен селосы.
 
Ауданда 2 аудандық бағдарлама және облыстық бағдарламаларды жүзеге асырудың 4 шаралар жоспары істейді.
==Тарихы==
== Успен ауданының әлеуметтік-экономикалық дамуы==
РСФСР АКЖО Президиумының 1935 жылғы 31 қаңтардағы Қаулысымен Лозовский ауданы болып өзгертілді, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1963 жылғы 2 қаңтардағы Жарлығымен Лозовский ауданы жойылып, оның базасында Успен ауданы құрылды.
==Әкімшілік-аумақтық бөлінуі ==
Аудан аумағында 13 ауылдық аймақтар бар: Успен, Богатырский, Ильичёвский, Ковалёвский, Қаратай, Лозовский, Ольгинский, Павловский, Равнопольский, Тауылжан, Темирязевский.
==Экономика және ауыл шаруашылығы салаларының дамуы ==
Аудан экономикасының басты саласы ауыл шаруашылығы болып табыла-ды. Өндірістік қызметтің басты бағыты - өсімдік және мал шаруашылығы.
Line 39 ⟶ 63:
Ауданда 17 дайындау пункттері бар (121,4%) оның 8- ет дайындау бойынша, 9- сүт дайындау бойынша. Дайындалған өнімнің көлемі: ет – 314 тонна (103,3%), сүт – 961 тонна (100,7%), жұмыртқа – 497,0 мың дана.(104,6%).
===Коммуналдық - өндірістікӘлеуметтік сала ===
Успен ауданы аумағында автомобиль жолдарының ұзындығы 748,7 шм. Құрайды.
Аудандық бюджеттен автомобиль жолдарын күтіп ұстауға 8,5 млн. теңге бөлінді (188,9%). Аудандық маңызы бар жолдарды орташа жөндеуге және күтіп ұстауға 9,6 млн.теңге бөлінді, Богатырь-Қаратай (0,6 шм), Успен селосының солтүстік кіре берісі (0,5 шм), Успен селосының оңтүстік кіре берісі (0,6 км) жолдарын жөндеу жоспарлануда.
Ауылдық округтердің орталықтары аудандық және облыстық орталықтарымен автобус байланыстары бар.
Ауданда 3766 нөмермен 18 АТС орнатылған. Аудан орталығында сөйлесу пункты бар. Успен селосында 2 таксофон қойылған. Барлық елді мекендерде телефон орнатылған. 100 адамға шаққанда телефон саны 25,4 (107,6%) құрайды.
Ауданның барлық елді мекендері почта байланысымен қамтылған, 16 байланыс бөлімшелері мен пункттері бар. Аудан орталығына почта аптасына 5 рет, ауылдық округтерге 3 рет жеткізіледі. Елді мекендерге зейнет ақы мен жәрдем ақылар жеткізу жүзеге асырылады.
Успен, Галицк, Ольгин, Тимирязев, Константинов ауылдары сумен орталықтандырылған түрде қамтамасыз етілген, қалған ауылдық округтерде –жеке құдықтар бар. Су құбыры желісінің жалпы ұзындығы – 45,1шм. 2009 жылы сумен жабдықтау желісінің жұмыс істеуіне 2,7 млн.теңге бөлінді. Су жинау колонкалары мен су құбыры желісін жөндеу жөніндегі жұмыстар жоспарлануда.
2009 жылы Тимирязев селосында су құбырын қайта жөндеу басталды, республикалық бюджет қаражаты есебінен 84,8 млн. теңге бөлінді, Су тарту мұнарасын, тереңдегі скважинаны, 2 су тарту станциясын қайта жөндеу жоспарланған, 58 үйге су тартылатын болады.
===Шағын бизнес және кәсіпкерлік ===
Кәсіпкерлік субъектілерінің жалпы саны 1.04.2009 жылы 519 құрады (99,4%). Аталған кәсіпорындарда 1324 адам жұмыс істейді, бұл халықтың экономикалық белсенді жалпы санының 12,7 %.
1.03.09 ж. Шағын және орта бизнестің сатылған тауарларының, жұмыс пен қызметтің көлемі 61,3 млн.теңге (96,8%). Бюджетке салық төлемдері 6,2 млн.теңге (159%).
===Әлеуметтік сала===
Жыл басынан бері 94 жаңа жұмыс орындары ашылды (2008 ж.-60).
Ашық еңбек рыногында жұмыссыздық деңгейі 3,9 ( 2008 жылы 4,4).
Жұмыссыздар санынан 46 адам (36 адам) немесе жұмыс іздеп келгендердің 57,5% жұмысқа орналастырды.
Ауданда әлеуметтік көмек көрсетілетін 288 аз қамтылған отбастары есепте тұр (282 адам). Көмек алушылардың саны 6 адамға немесе 2,1% артты, 2242 мың теңгенің мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмегі тағайындалды және төленді. Балалар жәрдемақысы 95 отбасына (191 бала) төленеді, 2008 жылы 93 отбасы (257 бала). 678,2 мың теңге сомасында балалар жәрдемақысы төленді.
Бір қызметкердің орташа еңбек ақысы 2009 жылдың қаңтар айында 25293 теңгені құрады (117,9%). Нақты еңбек ақының индексі – 119,3%.
===Білім беру===
Ауданның білім беру жүйесін 20 жалпы орта білім беру мектебі құрайды, оның 17 орта, 2 негізгі және 1 бастауыш мектеп. Мектеп жасындағы 1924 бала мемлекеттік міндетті білім алуға тартылған. Ауданда мемлекеттік тілде оқытатын 1 мектеп бар.
Line 69 ⟶ 74:
Мектептердің материалдық техникалық жайын қолдау үшін ағымдағы жылы күрделі жөндеуге 34,4 млн.теңге бөлінді, қазандарын ауыстырып, қазандықтарды күрделі жөндеуден өткізу, жылыту желісін жөндеу, жарық беру, ғимараттардың сыртқы келбеттерін жөндеу жоспарлануда.
Сонымен қатар білім беру ұйымдарының материалдық – техникалық базасын нығайтуға -33,9 млн.теңге бөлінді, 8 оқушылар жихазын, компьютер сыныптарын, химия және физика кабинеттерін сатып алу жоспарланған.
===Денсаулық сақтау===
Ауданда 40 орындық Успен аудандық орталық ауруханасы, 25 орындық Константиновка селосының учаскелік ауруханасы, 15 орындық туберкулезге қарсы аурухана, 4 дәрігерлік амбулатория, 14 медициналық пункттер, аудандық санитарлық-эпидемиологиялық станция және 7 жеке меншік дәріхана бар.
Line 76 ⟶ 80:
Туберкулез ауруының көрсеткіші 100 мың тұрғынға 59 промилле (2008 жылы 69 промилле).
Онкоауруының көрсеткіші 100 мың тұрғынға 72,8 (2008 жылы -59,6).
===Мәдениет және спорт===
Ауданда мәдениет ошақтарының желісі 37 бірлік, соның ішінде 18 ауылдық кітапхана, 19 ауылдық клуб мекемелері 1 мұражай.
Line 84 ⟶ 87:
Областық бюджеттен материалдық –техникалық материалдық базаны нығайтуға 1,0 млн. теңге бөлінді, жаңа спорт инвентарларын сатып алу жоспарланған (55 шаңғы жиыны).
===Аудан бюджеті ===
Аудан бюджетінің көлемі 2009 жылы 1111,6 млн.теңгені құрады, соның ішінде бюджеттің жалпы көлеміндегі трансферттің үлес салмағы - 88,6% немесе 984,5 млн. теңге, оның субвенциясы – 837,7 млн. теңге.
Жыл басынан аудан бюджетіне жоспар 28,7 млн. теңге болғанда 35,0 млн. теңге өз кірісі жұмылдырылды, жоспардан тыс түсім 6,3 млн.теңге немесе 121,9%.
2008 жылдың осы мерзімімен салыстырғанда бюджеттің кіріс бөлігі 279,4 млн. теңгеге ұлғайды немесе 33,6%.
Аудан бюджетінің шығыс бөлігі жоспар 234,9 млн. теңге болғанда 94,2% орындалды, нақты орындалу 221,3 млн. теңгені құрады.
 
== Дереккөздер ==
<references/>