Сицилия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: {{Әкімшілік бірлік |Түс1 = {{Түс|Италия}} |Қазақша атауы = Сицилия |Шынайы а...
 
Өңдеу түйіні жоқ
34-жол:
|Сайты =http://www.regione.sicilia.it/
}}
 
'''Сици́лия''' ({{lang2|it|scn|Sicilia}} {{IPA|[siˈtʃiːlja]}}) - Италия аумағы және Жерорта теңізіндегі ірі аралдардың бірі,жер аумағы -25 708 км²,тұрғыны - 5 млн адам.Сицилия маңындағы бірнеше кіші аралдар да Сицилия құрамына кіреді.
 
Сицилияның Жерорта теңізіндегі орналасуының стратегиялық маңызы зор.Арал Ұлы Грекияның бір бөлігі ретінде танымал.[[Цицерон]] өз шығармаларында Сиракузы қаласын Ежелгі Грекияның ең үлкен және әдемі қалаларының бірі деп баға берген.
Қазіргі таңда Сицилия Италияның автономдық аумағы.
== Физика-географиялық сипаттама ==
=== Географиялық орналасуы ===
[[Сурет:Sicily-EO.JPG|thumb|left|200px|Космостағы Сицилия суреті]]
 
Сицилия — жер аумағы жағынан Италиядағы ең үлкен аумақ.Аралда Этна ({{lang-it|Etna}} немесе {{lang|it|''Mongibello''}}) жанартауы орналасқан, оның биіктігі - 3320 метр.Бұл Еуропадағы ең белсенді және ең биік жанартау.Жанартаудың жиі атқылауына байланысты биіктігін нақты анықтау мүмкін емес.Жер аумағы - 1250 шаршы километр.
 
Сицилияның солтүстік-шығысында орналасқан, Эолийск аралында [[Стромболи]] белсенді жанартауы бар.
 
Сицилия жағалау сызығы оңтүстікте 1000 км-ге дейін созылып жатыр.Сицилияда таулы рельеф, бірақ [[Катания]] қаласында ғана жазық бар.
[[Файл:Sicily map RU.gif|thumb|right|250px|Карта острова]]
Сицилияның орталығында белесті рельеф.Италияны материктік бөлігінен Мессин бұғазы бөліп жатыр, биіктігі 500 және 700м арасында.
Ең ірі өзендері - [[Сальсо (өзен)|Сальсо]] (144 км) және [[Симето (өзен)|Симето]] (113 км).
 
=== Климаты ===
 
Сицилияның климаты - жерортатеңіздік қалыпты,жазы -ыстық,қысы - жұмсақ,қысқа.Күн сағатының саны жылына орташа 2500,Италияда - 2000,Францияның оңтүстігінде - 1800.Жауын-шашындар қыс айларында жиі болып тұрады - қазаннан - наурызға дейін.
 
Ең жоғарғы температура шілде мен тамызда тіркелген - орташа +26 °C,ең кіші - +10° , +14 °C —желтоқсан,ақпан айларында.Судың температурасы - +16 [[градус Цельсия|°C]] - қыста, +27 °C - жазда аралығында болып тұрады.
 
Сицилияның климаты жұмсақ,аралдың ішкі және сыртқы бөліктеріндегі температура айырсмашылығы білінеді.Кейде қатты жауындар болып тұрады,кейде айлап жаңбфр жаумайды.
 
Жабайы өсетін өсімдіктер өзінің климатына сәйкес.Пейзажға([[цитрусты]], [[жүзім]], [[пальмалар]], [[кактус]]тар [[опунция]]) мәдениет өсімдіктері тән.
 
== Тарихы ==
=== Тарихи кезеңге дейін ===
 
Сицилия жерінде ең алғашқы адам ізі палеолит дәуірінде пайда болған.Сицилия неолит дәуіріне(б.з.б 7—6мыңж. ) керамика мәдениетімен келген.Бұрынғы кезеңнен бастап Сицилия Мальтамен бірге дамыған,ұқсас археологиялық мәдениеттер соның дәлелі.
 
 
Ерте кезеңде Сицилия аралының тұрғындары - сикандар (Кастеллуччо мәдениетінің ұрпақтары), сол сияқты [[сикул]]дар және [[элимц]]тар.Сицилияның рим периодына дейінгі (б.з.б 13—7 ғасырлары) - Панталика 5 000ден астам молалар бар,[[ЮНЕСКО]]ның бүкіләлемдік мұрасының тізіміне қосылған.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Сицилия» бетінен алынған