Байрақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Ismukhammed (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Байрақ''' - ▼
*1) Ағаш сапқа, аттың басына, қару-жараққа, тағы басқа затгарға тағылатын арнайы айыру белгі.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х</ref> Байрақ
▲'''Байрақ'''
▲Байрақ [[аң]]ның ([[барыс]]тың, [[қабылан]]ның) құйрығынан, түсті матадан, [[жібек]] [[шашақ]]тан, [[жылқы]]ның құйрығынан жасалып, [[найза]]ның не арнайы [[сырық]]тың басына бекітілген. Сабының жоғарғы ұшында қасиетті [[рәміз]]ді бейнелейтін металдан жасалған байрақбасы болады. [[Сарматтар]]да, [[ғұндар]]да Байрақ басында [[айдаһар|айдаһардың]], көне түркілерде [[бөрі]]нің басы бейнеленген. Ал [[ислам]] діні енген соң, Байрақ басына [[Құран]] аяттары жазылып, [[ай]] орнатылған. Байраққа әскербасының дәрежесіне сәйкес бір не екі белгі тағылады, кейде одан да көбірек болуы мүмкін. Әскербасы бар жерде Байрақ қосынның әскери туымен бірге көтеріледі. Айқас кезінде әскербасы Байрақпен белгілер беріп, жауынгерлерді басқарып отырған. Әскербасылық дәрежеге ие болған адамға Байрақпен қоса өзге де әскери белгілер — дабыл, ту тапсырылған. Дәрежесі биік әскербасылардың Байрақғын көтеріп жүретін байрақдарлар тағайындалған. Мұндай қасиетті белгіні алып жүру, жоғалтпау тек сенімді батырларға ғана міндеттелген. Шығыс бейнелеу өнері ескерткіштерінде әскербасының жанында Байрақ көтеріп тұрған байрақдарларды жиі көруге болады. Байраққа қарап әскербасының дәрежесімен қатар, қай қосынды басқаратынын білу де қиын болмаған.
==Қолданылуы==
Line 16 ⟶ 14:
Көшпелі түркі-монғол халықтарының көне және орта ғасырлық өнер ескерткіштерінде байрақ құдайлардың, тәңірлердің атрибуттары ретінде де бейнеленеді. Киелі атрибут ретінде байрақ олардың патшалық және эскери билігін белгіледі. Хандық немесе әскербасылық статусқа ие болған адам байрақты дәреже белгісі ретінде өзінің атының мойынына, қаруына, киіміне де таққан. Даму барысында әскери билік, әскери лауазымның айыру белгісі кейін тек киімде, әскери униформада ғана көрсетілуіне байланысты, XIX ғасырдан бастап ағаш сапқа тағылған жауынгерлік байрақ әскери қолданыстан шығып кетті.
Байрақтың ғұрыптық және шаруашылық мақсатта қолданылғандығының мысалы ретінде қазақтардың түрлі тойларда өткізілетін бәйгенің мәрелерін, әртүрлі мақсаттарда иелікке бөлінген жерлердің межелерін байрақпен белгілеуін атауға болады. Қазақ тілінде «байрақты батыр», «байрақты жер» сөз тіркестері бүгінде де «ерекше белгі иеленген адам», «ерекше белгіленген жер» деген ұғымды бейнелейді.
*2) Мемлекет басшысының жоғары лауазымдық белгілерінің бірі; қ. [[Қазақстан Республикасы]] Президентінің байрағы. <ref> Қазақ энциклопедиясы, 2 том; </ref>
==Дереккөздер==
<references/>
| |||