Айқұлақ

АЙҚ¥ЛАҚ - ертедегі қазақ балаларының жылы мау- сымда, кебіне,жаздаойналатып дәстүрліойы ныныңатауы. Кешке балалар жиналып бірін қасқыр, бірін қойшы, бірін итдеп атап, араларынан үш баланы шығарады. «Қасцыр» болған балаиыц скі шекесіне скі тақияны орамалмен маңдайынан орай тікірейтіп байлап, арқасына киім-кешек тығып томпайтып, бел in астынан буып, щасцырга» айналдырған соң балаларға жақындатпай, бір бүтаның тасасына жасырады. «Қойиіы» болатын балаға жыртық шапан, берік кигізіп, қолына бір таяқ беріп, «ит» болған баланы қасына сртіп, қойлардың жанына жатқызады. Бір топ бала «қоіі» болып топтасады, біраз бала «көгенделген цозы-лақ» болып қатарласып тұрады. Біраз уақыттан кейін «көгендегі қозы-лақтар» мен қорадағы «цойлар» дүр етіп үркеді, сол кезде «ит» үріп, щасцырмен» арсылдасып қалғанда, «цойшы» да айтақтап «цозы-лацты» айырып алады. Сөйтіп, «цасцыр» бірде алып кетіп, бірде қүр кетіп жүріп, әйтеуір сол «цойлардың» бэрін тауысады. Бұл ойын екінші басталғанда да сол бүрынгы тәртіп бойынша жалғасады. Ойынның маңызы - балаларды малсақ етіп баулуға бағытталды. Ойын кезінде тыйым салынған атауларды айтуға болмайды. Айталық, ойыншы- лар қасқыр атауын атамай бөрі, итцүс деп айтулары қажет. А. ойынының кейбір өңірде кездесетін атауы аюқүлщ.