|
# Таухиду фил-асма-и уас-сыфат : Аллаһ тағаланың сипаттарының және аттарының бірлігі
==Тағы қара ==
Бисмилләхи-Рахмани-Рахим
[[Монотеизм]]
(Рақымды Мейірімді Алланың атымен бастаймын).
АЛЛА-ТАҒАЛАНЫ БІРЛЕУ (ТАУХИД) КІТАБЫ
Алла-тағала сөзінде:
"Мен жын мен адамзатты тек Өзіме сиыну (құлшылық етулері) үшін жараттым" (Құран 51:56),
"Расында Біз әр қауымға: "Аллаға сиыныңдар (құлшылық қылыңдар), тағуттан шеткері жүріңдер (аулақ, болыңдар)" дейтін елші жібердік" (Құран 16:36).
тағут: шайтан; көріпкел; пұт, Алладан өзге сиынатын нәрсе.
"Раббың (Тәңірің) Өзіне ғана сиынуларыңды (құлшылық қылуларыңды), әке-шешеге игілік істеулеріңді ұйғарды. Ал егер сенің маңыңда екеуінің бірі не екеуі де кәрілік жасына жетсе, оларға "түф"-деп айтушы болма және оларға зекитін болма. Ол екеуіне сыйлы сөз айт. Ол екеуіне мейрімнен кішіпейілділік қанатыңды жай және: Тәңірім Алла, ол екеуін мені кішкентай кезде тәрбиелегендей рақым ете гөр,- деп айт" (Құран 17:23,24),
"Оған (Аллаға) сиынып (құлшылық қылып), Оған еш нәрсені серік етпеңдер (ортак, қоспаңдар)" (Құран 4:36),
"(Мұхаммед, оларға айт): Келіңдер! Сендерге Раббыларыңның (Тәңірлеріңнің) харам еткенін оқиын: Оған (Аллаға) еш нәрсені серік етпеңдер (ортақ қоспаңдар), әке-шешеге игілік істеңдер, өз балаларыңды жарлылықтан (жоқшылықтан) қорқып өлтірмеңдер. Біз сендерді де, оларды да ризыққа бөлейміз. Байқалатын және жасырын болсын ерсілікке (арсыздыққа) жақындамаңдар. Алла арам еткен (тыйым салған) біреуді өлтіруші болмаңдар, тек жазасы сол болса. Осыны Ол сендерге өсиеттеді, ақылға саларсыңдар. Жетімнің мал-мүлкіне жақындамаңдар, тек есейгенге дейін ең жақсы жолмен колдана тұрсаңдар болады (яғни, сауда арқылы пайда табу). Өлшеу мен таразыны әділетпен орындаңдар, Біз біреуге оның шамасынан тыс нәрсені жүктемейміз. Жақындығы бар болса да, сөйлейтін болсаңдар әділ болыңдар. Алланың міндетін орындаңдар, осыны Ол сендерге өсиеттеді, еске аларсыңдар. Бұл — Менің тура жолым, оның артынан еріңдер, әрі басқа жолдарға ермеңдер, әйтпесе олар сендерді Оның жолынан таратып жібереді (ауытқытады). Осыны Ол сендерге өсиеттеді, сақтанарсыңдар" (Құран 6:151-153).
Ибн Масғуд (Масғуд ұлы, Масғудтың баласы) былай деп айтқан: "Кімде-кім Мұхаммедтің мөр қойылған өсиетін көргісі келсе, Алла-тағаланың "Келіңдер! Сендерге Раббыларыңның (Тәңірлеріңнің) харам еткенін оқиын: Оған (Аллаға) еш нәрсені серік етпеңдер (ортақ қоспаңдар)..." деген аятынан "...Бұл — Менің тура жолым" аятына дейін оқысын" (Құран 6:151-153).
Жәбәлұлы Мұғаз былай деген: "Мен пайғамбардың (с.ғ.с.) арқасында есекке мінгесіп келе жатқанымда, пайғамбар (с.ғ.с.) маған: Әй, Мұғаз! Алла-тағаланың құлдарына деген міндеті қандай екенін және құлдардың Алла-тағаланың алдында міндеті қандай екенін білемісің?— деп сұрау қойды. Мен: Алла мен елшісі жақсы білер,— дедім. Пайғамбар (с.ғ.с.): Құлдарының Алла-тағаланың алдындағы міндеттері — тек Оған ғана құлшылық қылу және еш нәрсені Оған серік етпеу. Ал Алла-тағаланың құлдарына деген міндеті - Оған құлшылық қылып, еш нәрсені Оған серік қоспағанды азаптамауы,— деді. Мен: Иә расулұлла (Алланың елшісі)! Адамдарды осымен сүйіншілейін бе?— дедім. Ол: Оларды сүйіншілеме, өйткені олар жайбарақаттылық танытар, - деді". (хадисті әл-Бухари мен Муслім жеткізген).
Жоғарыдағы айтылған сөздер келесі мәселелерді көздейді.
1) Жын мен адамзат жаратылыстарының мақсаты.
2) Құлшылық дегеніміз - таухид, Алланы бірлеу, өйткені (пайғамбарлар мен қауымдарының) арасындағы талас-тартыс осы мәселеде болған.
3) Кімде-кім Алланың жалғыздығын мойындамаса, өзінің Аллаға құлшылық қылмайтынын білдіреді. Осыған байланысты Алланың пайғамбарға әмір еткен сөзін келтіруге болады: "Сендер де менің құлшылық қылатыныма құлшылық қылмайсыңдар" (Құран 109:3).
4) Елшілердің жіберілу мақсаты.
5) Елшілердің әкелген хабары бүкіл халықтарды қамтыған.
6) Бүкіл пайғамбарлардың діні бір болған.
7) Ең маңызды мәселе: Аллаға деген құлшылық тек тағутты (шайтанды, көріпкелді, пұтты, Алладан өзге сиынатын нәрсені) мойындамаумен іске асады. Алла-тағала Өз сөзінде былай деген: "Кімде-кім тағутқа сенбесе әрі Аллаға сенсе, ол мықты байламнан ұстанған болады" (Құран 2:256).
8) Тағут дегеніміз — Алладан басқа бүкіл сиынатын нәрселер.
9) "Анғам" сүресінің анық үш аятының өткен ізбасарлардың (сәләфтардың) алдында маңыздылығы. Ол аяттар он мәселені көздейді. Ең біріншісі: Аллаға серік қосудан тыйылу.
10) "Исра" сүресінің анық аяттары. Олар он сегіз Мәселені қамтыған. Алла-тағала сөзін былай деп бастаған: "Алламен бірге басқа құдай қылма, әйтпесе сөгіске қалып, қолдаусыз каласың" (Құран 17:22). Және келесі сөздермен аяқтаған: "Алламен бірге басқа құдай қылма, әйтпесе тозаққа кінәланған, қуылған болып тасталасың" (Құран 17:39). Пәк Алла осы мәселелердің маңыздылығына біздің назарымызды келесі сөздермен аударған: "Міне осы, Раббыңның (Тәңіріңнің) саған даналықтан еткен уахиі (аяны)" (Құран 17:39).
11) "Ниса" сүресінің "он міндет" деп аталатын аятында Алла-тағала сөзін былай деп бастаған: "Аллаға сиыныңдар және еш нәрсені Оған серік етпеңдер" (Құран 4:36).
12) Алланың елшісі (с.ғ.с) қайтыс болар алдындағы өсиетіне көңіл қою.
13) Аллаға қатысты міндетімізді білу.
14) Алланың құлдарына деген міндетін білу. Егер олар Оған қатысты міндеттерін орындаса.
15) Бұл мәселені (хадисті) сақабалардың көбі білмеген (өйткені пайғамбар хадисті жасыра тұруды талап еткен).
16) Білімді пайдасы бар мақсатпен жасыру рұқсат етілген.
17) Мұсылманды қуантатын нәрсемен сүйіншілеу жақсы болып саналады.
18) Алла-тағала рақымының кеңдігіне сеніп, жайбарақаттылық танытудан қорқу.
19) Сұралатын кісі бір нәрсені білмесе, былай деп жауап қайтарады: "Алла және Оның елшісі жақсы біледі". (Пайғамбар (с.ғ.с.) қайтыс болғаннан кейін тек "Аллаһу ағләм – Алла жақсы біледі" деп айтады).
20) Адамдардың арасынан жеке адамдарды таңдап оларға білім беру рұқсат етілген.
21) Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) өз есегінің арқасына сақабаны мінгестіруі қарапайымдылығын танытады.
22) Көлікке мініп, артына біреуді мінгестіру рұқсат етілген.
23) Жәбәлұлы Мұғаздың беделі.
24) Алланы бірлеу (таухид) өте маңызды мәселеге жатады.
==Пайдаланған әдебиеттер==
| 