|
[[Сурет:Potassium.svg|thumb|right|100px|Калий ''К'']]
'''Калий''', К – [[элемент|элементтердің]]тердің [[периодтық жүйесі|периодтық жүйесінің]]нің I тобындағы [[химиялық элемент]]. Ат. н. 19; ат. м. 39,102; балқу t 63,55•С; қайнау t 760•С; тығыздығы 0,862 г/см<sup>3</sup>. Калийді [[1807]] ж. [http://dic.academic.ru/index.php ағылшын химигі Г.Деви] ашқан. Түсі күмістей ақ, жеңіл, жұмсақ, оңай балқитын металл. Негізгі минералдары сильвин, карналлит, кайнит. Табиғатта тұрақты екі [[изотоп|изотопы]]ы 39К, 41К және бір радиоактивті изотопы 40К бар. Таза Калийді оның балқыған қосылыстарын ([[KОН]], [[KCl]]) [[электролиз|электролиздеп]]деп не осы балқымаға Na қосып, КОН(KCl)+Na=NaOH(NaCl)+К реакциясы бойынша өндіреді. Калий ауадағы оттекпен жақсы әрекеттесіп, К2О – оксид, К2О2 – пероксид, КО2 – асқын пероксид түзеді. Барлық металлоидпен, сумен, спирттермен жақсы әрекеттеседі, суда жанады. Таза Калий зертханада, синтетикалық каучук алуда, катализатор ретінде, су асты мен ғарышта асқын пероксидтен (4КО2+СО2=2К2СО2+3О2) оттек алу үшін қолданылады. 42К жасанды изотопы – [[химия|химияда]]да, [[медицина|медицинада]]да және [[биология|биологияда]]да қолданылатын [[радиоактивті индикатор]]. Калий қосылыстары тыңайтқыш ретінде [[сіріңке]], [[оқ-дәрі]], [[ем-дәрі]] жасау, [[сабын]] өндіру, т.б. үшін пайдаланылады.
<ref name="test">Қазақстан Энциклопедиясы</ref>
{{Үлгі:Менделеевтін периодтык кестесі}}
== Сілтемелер ==
<references/>
[[Санат:Химиялық элементтер]]
[[Санат:Калий]]
{{Link FA|ro}}
{{Link GA|en}}
[[haw:Potasiuma]]
[[he:אשלגן]]
[[hi:पोटैशियमदहातु]]
[[hif:Potassium]]
[[hr:Kalij]]
|
