Рамазан (ай): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Бетті ''''Рамадан''' *Рамадан (ай) *Рамадан (ру)' дегенмен алмастырды |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Islam}}
'''Рамадан''' — ({{lang-ar|<big>رمضان</big>}} — [[рамадан]], [[ислам күнтізбесі|ислам күнтізбесінің]] 9-шы айы) — [[Хижра]] күнтізбесінің тоғызыншы айы. Бұл айда [[мұсылман]] бір ай бойы [[ораза]] тұтады. Яғни, таң сәреден күн батқанша ішіп-жеуден, жыныстық қатынасқа барудан, түрлі жаманшылық атаулыдан өзін пәк ұстап, күнә істерді тоқтатады. Рамазан сөзі «''күйдіру, өшіру''» деген. Яғни, өткен күнәларды күйдіріп, өшіруші деген мағына білдіреді.<ref>http://kattani.kz/?p=3820 [[Қаттани]] мешітінің ресми сайты</ref>
== Рамадан айындағы амалдар ==
[[Сурет:Crescent Moon.JPG|thumb|200px|Рамаданның басталуы Ислам күнтізбесіне негізделеді.]]
=== Ораза ===
{{Main|Ораза}}
Бұл айда орындалатын ең басты діни амал ауыз бекіту — ораза - боп саналады. Рамазандағы ауыз бекіту [[Ислам|ислам дінінің]] бес парызының бірі боп табылып, бүкіл әлем мұсылмандарымен жыл сайын орындалып отырады. Бұл парыздың маңыздылығы соншалық, кейде ауыз бекіту амалын Рамазан деп атауға дейін барады. Бірақ Рамадан — ай аты болса, ауыз бекіту парызы — қазақша ораза (арабша [[саум]]) деп аталады.
Ораза ұстаған адам [[таң]] атқаннан бастап күн батқанға дейін жеуден, ішуден не темекі шегуден бас тартады. Рамазан мезгілінде мұсылмандар ислам қағидаларын неғұрлым тиянақты орындаулары, жыныстық қатынастан бас тартулары, зорлық-зомбылықтан сақтанулары, ашу, қызғаныш, дүниеқорлық, қанағатсыздық, құмар сияқты сезімдерге жол бермеулері, ашулы не мысқылды жауап беруден, өсек тасудан сақтанулары тиіс. Адамдар бір-бірімен әдеттен гөрі тату, ынтымақты өмір сүреді деп күтіледі. Бүкіл ерсі дыбыспен пен көріністен аулақ болу керек. Ой мен амалдың екеуінің де тазалығы маңызды боп саналады. Ораза — Құдаймен жақындасуға бет бұратын әр мұсылман тұлғаның өз алдындағы ибадаты. Ораза ұстау амалының мақсаты жүректі дүниелік тіршіліктен аластатып, адамның ішкі дүниесін зақымнан тазарту боп табылады.
Рамазан айында ораза ұстау бүкіл адамдарға бірдей парыз болмайды. Жыныстық толысу жасына жетпеген балалардың ораза ұстаулары міндет емес, бірақ кейбіреулері ұстайды. Айтқанымен, жыныстық толысу кешіккен жағдайда, ораза белгілі бір жастан кейін ер адамға да, әйел адамға да парыз болады. [[Құран]] бойынша, егер ораза ұстау ауру адам секілді біреудің денсаулығына зиян әкелу мүмкіндігі болса, бұл адам ораза ұстамаса да болады. Мысалы, [[қант диабеті]] ауруына шолыққан адам немесе емізетін я екі қабатты әйел адамдар әдетте ораза ұстамайды. Алайда бұндай адам оның орнына мұқтаж кісіні тамақтандыруға шақырылады[http://www.islamtoday.com/show_detail_section.cfm?q_id=234&main_cat_id=9]. [[Хадис]] бойынша, [[етеккір кезі]]ндегі әйел адамға ораза ұстау тиым салынады. Әдетте ауыз бекітпесе де болатын басқа жағдай ретінде соғыстағы адам мен үйінен тыс бес күннен кем уақыт өткізуге ниеттелген жолаушы боп саналады. Егер адамның ауыз бекітуі қиындық тудыратын халі уақытша құбылыс болса, өткізілген күндердің орнын Рамазан айынан кейін келесі Рамазанға дейінгі мезгілде толтыруы тиіс. Егер мұндай халі ұзаққа созылатын болса, әр ұстай алмаған күнінің орнына мұқтаж адамды тамақтандырса да болады.
Егер жоғарыда айтылған еш бір категорияға жатпайтын адам ұмытқаннан оразасын бұзатын қылық жасаса, оразасы бұзылмайды. Алайда, егер де біреу ниеттеніп оразасын бұзған жағдайда, оразасын тоқтатпай күн батқанша дейін ұстап, сол бүкіл күннің борышын соңынан өтеуі керек. Егер саналы түрде жыныстық қатынасқа түсетін болса, сол күннің борышын қатар келетін алпыс күн ауыз бекітумен өтеуі қажет.
=== Қадыр түні ===
{{Main|Қадыр түні}}
Қадыр түні (Ляйлат аль-Қадр) [[Құран|Құранның]] бірінші аяты [[Мұхаммед пайғамбар|Мұхаммед пайғамбарға]] түскен түн боп саналады. Айдың нақты қай түні екені белгісіз болғанмен, рамазанның соңғы он түнінің бірі болып есептеледі.
=== Тарауих ===
{{Main|Тарауих}}
Рамазан айының әр түнінде сегізден жиырма ракатқа дейін оқылатын қосымша [[Намаз|намазды]] ''тарауих'' деп атайды.
=== Айт мейрамы ===
{{Main|Айт мейрамы}}
Айт мейрамы ([[араб тілі|арабша]]:<big> عيد الفطر</big>) рамазан айы аяқталып, келесі айдың басталуын білдіреді.<ref>[http://www.oraza.info Рамазан айына байланысты блог]</ref><ref>[http://www.aikyn.kz/site.php?lan=kaz&id=167&pub=3175 Айқын газеті, Кенже Мырзалы, "Ақсай" мешітінің бас имамымен сұхбат]</ref><ref>[http://www.dmoz.org/World/Kazakh/Қоғам/Дін_бен_рухани/ Дін бен рухани] — [[Ашық Тізімдеме Жобасы|Ашық Тізімдеме Жобасы (ODP)]]</ref><ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС,
2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>
== Тағы қара ==
* [[Ислам]]
*[[Рамадан (ру)]]
== Сыртқы сілтемелер ==
* [http://www.oraza.info Рамазан айына байланысты блог]
* [http://www.aikyn.kz/site.php?lan=kaz&id=167&pub=3175 Айқын газеті, Кенже Мырзалы, "Ақсай" мешітінің бас имамымен сұхбат]
* [http://www.dmoz.org/World/Kazakh/Қоғам/Дін_бен_рухани/ Дін бен рухани] — [[Ашық Тізімдеме Жобасы|Ашық Тізімдеме Жобасы (ODP)]]
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
{{Islam-stub}}
{{wikify}}
{{Ислам порталы}}
{{IslamicMonths}}
{{Link FA|id}}
{{Link FA|te}}
[[Санат:Дін]]
[[Санат:Ислам]]
[[Санат:Ораза]]
[[Санат:Мұсылман айлары]]
[[Санат:Күнтізбе]]
[[Санат:Ислам күнтізбесі]]
[[ace:Ramadhan]]
[[ar:رمضان (شهر)]]
[[arc:ܪܡܕܐܢ]]
[[arz:شهر رمضان]]
[[ast:Ramadán]]
[[az:Ramazan]]
[[ba:Рамаҙан]]
[[be:Рамадан]]
[[be-x-old:Рамадан]]
[[bg:Рамазан]]
[[bn:রমজান]]
[[br:Ramadan]]
[[bs:Ramazan]]
[[ca:Ramadà]]
[[ceb:Ramadan]]
[[ckb:ڕەمەزان (مانگ)]]
[[cs:Ramadán]]
[[da:Ramadan]]
[[de:Ramadan]]
[[diq:Remezan]]
[[el:Ραμαζάνι]]
[[en:Ramadan]]
[[eo:Ramadano]]
[[es:Ramadán]]
[[et:Ramadaan]]
[[eu:Ramadan]]
[[fa:رمضان]]
[[fi:Ramadan]]
[[fr:Ramadan]]
[[he:רמדאן]]
[[hi:रमज़ान उल मुबारक]]
[[hr:Ramazan]]
[[hu:Ramadán]]
[[id:Ramadan]]
[[is:Ramadan]]
[[it:Ramadan]]
[[ja:ラマダーン]]
[[jv:Ramadan]]
[[kn:ರಂಜಾನ್]]
[[ko:라마단]]
[[lbe:Рамазан барз]]
[[lt:Ramadanas]]
[[lv:Ramadāns]]
[[ml:റമദാൻ]]
[[ms:Ramadan]]
[[mzn:مارمضون]]
[[nl:Ramadan]]
[[nn:Ramadan]]
[[no:Ramadan]]
[[or:ରମଜାନ]]
[[pl:Ramadan]]
[[pnb:رمضان]]
[[pt:Ramadão]]
[[ro:Ramadan]]
[[ru:Рамадан]]
[[sah:Рамадан]]
[[sh:Ramazan]]
[[simple:Ramadan]]
[[sk:Ramadán]]
[[sl:Ramazan]]
[[so:Ramadaan]]
[[sq:Ramazani]]
[[sr:Ramazan]]
[[sv:Ramadan]]
[[sw:Ramadan (mwezi)]]
[[te:రంజాన్]]
[[th:เราะมะฎอน]]
[[tl:Ramadan]]
[[tr:Ramazan]]
[[tt:Ramazan]]
[[uk:Рамадан]]
[[ur:رمضان]]
[[vi:Ramadan]]
[[wa:Ramdinne]]
[[war:Ramadan]]
[[wo:Koor]]
[[yi:ראמאדאן]]
[[zh:賴買丹月]]
| |||