Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
необязательно гос-венный
Өңдеу түйіні жоқ
34-жол:
[[Сурет:Taniec tatarski.jpg|thumb|left|210px|Қырым татар сарбаздары [[польша]]лық сарбаздармен соғысуда.]]
[[Сурет: Mengli bayezid.jpg|thumb|180px|right|[[Mengli Giray]] at the court of Ottoman sultan [[Bayezid II]]]]
'''Қырым Хандығы'''-[[Алтын Орда]] ыдырағаннан кейін [[Қырым түбегі]]нде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғ-дыңғасырдың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — [[Солхат қаласы]] болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін [[Меңлі Гирей хан]] (1428 — 1515) 1443 ж.жылы тәуелсіз ҚЫРЫМҚырым ХАНДЫҒЫныңХандығының негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа [[Днепр]]дің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын [[Бахшасарай]]ға көшірді. 1475 ж.жылы Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. ҚЫРЫМҚырым ХАНДЫҒЫХандығы Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғ-лардағасырларда Ресей өкіметі оңт.оңтүстік шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 ж.жылдары Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғ-дағығасырдағы орыс-түрік соғысында [[Ресей]] жеңіске жетіп, ҚЫРЫМҚырым ХАНДЫҒЫХандығы әлсірей бастады. 1774 ж.жылы Күшік-[[Қайнарджа бітімі]] бойынша ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫҚырым Хандығы[[Түркия]]ның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 ж.жылы ҚЫРЫМҚырым ХАНДЫҒЫХандығы Ресей империясының құрамына кірді.
<ref name="source1">[[Қазақстан Энциклопедиясы]] </ref><br />