Тауық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Бот: Санат:Т дегеннен аластатты
интеруики
1-жол:
'''Тауықтар''' [[Тауықтәрізділер|тауықтәрізділер отрядына]] жататын [[құс]], [[ауыл]] шаруашылық құстарының неғұрлым кең тараған түрі. Еті мен жұмыртқасын, қауырсыны мен мамығын алу үшін өсіріледі. Саңғырығы тыңайтқыш ретінде қолданылады. Олардың барлық тұқымдарының арғы тегі – бұдан 5 мың жыл бұрын [[Үндістан|Үндістанда]] қолға үйретілген жабайы банкив тауығы. Төбесінде теріден тұратын айдары, құлақ сырғалықтары, қоразының аяғында сырғалығы мен сүйір тепкісі болады. Қауырсындарының түсі әр түрлі. Көпшілік тұқымдарының артқы жіліншігі мен тұмсығы сары кейде қызғылт, қара болады. Тауықтардың денелері тығыз, табандары үнемі жер бетінде жүретіндіктен мықты, төрт саусақты, тырнақтары қатты жерлерді де қазуға бейімделген. Қаңқасы дала құстарымен салыстырғанда ауырлау. Қанаттары қысқа, ұша алмайтындықтан оларды өте сирек пайдаланады. Жұмыртқа салатын, балапандарын басып шығаратын қолайлы жерді өздері таңдап алады.
 
Өнімділік бағытына қарай ет, ет-жұмыртқа, жұмыртқа бағытындағы тауықтар деп бөлінеді, сонымен қатар өндірістік мәні жоқ көркемдік және жауынгер тауықтар да өсіріледі. Жұмыртқалағыш тұқымы онша ірі емес, мекиені 1,7 – 2,2, қоразы 2,5 – 3 кг; етті-жұмыртқалағыш тұқымы сәйкесінше 2,3 – 2,8 және 3,4 – 3,8; етті тұқымы 3 – 3,5 және 3,8 – 4,5 кг салмақ тартады. Етті тұқымының балапандары (бройлер) тез өседі, олардың жұмыртқаны жарып шыққандағы салмағы 38 – 41 г. болса, 7 – 8 аптада 1,5 – 1,8 кг салмақ қосады. Тауықтар жыныстық жағынан ерте жетіледі (5 – 6 айда). Жұмыртқалағыш тұқымы басқа тұқымдарына қарағанда тез өседі. Жұмыртқалағыш тауықтар жылына орта есеппен 220 – 250 дана, ал етті тұқымдылары 110 – 220 дана жұмыртқа береді. Жыл сайын жұмыртқалау мерзімінің соңына қарай тауықтар түлей бастайды, ол өнімділік бағытына және күтіп-баптау жағдайына байланысты 2 – 3 аптадан 2 айға дейін созылуы мүмкін. Түлеу кезінде жұмыртқа салмайды. Жұмыртқалау мерзімінің басында жұмыртқаның салмағы 40 – 50 г, ал соңына қарай 57 – 65 г-ға дейін көтеріледі. 10 жылға дейін жұмыртқалай алады, екінші жылы ең көп жұмыртқа береді, содан кейін жылдан жылға жұмыртқа саны кемиді. Тауықтар өсіретін шаруашылықтарда өнімі мол тұқымдық тауықтарды 2 – 3 жыл ұстайды. Тұқымдық тауық үйірінің 55 – 60%-ы жас, 30 – 35%-ы – 2 жастағы, 10%-ы 3 жастағы тауықтар болады. 8 – 12 Тауықтарға 1 қораз ұсталады. Тағамдық жұмыртқа алуда қораз ұстамаса да болады. Тауықтарды қолда өсіргенде қораны кең, жарық, су өтпейтін, жылы жерге салады. Қшінде Тауықтарды азықтандыратын науалар, суаратын астаулар, жұмыртқалайтын ұялар болады, оларды жуып, [[дезинфекция|дезинфекциялап]] отырады. Қыста қалың төсеніш үстінде ұстайды. Тауықтар қорасының алдына үлкендеу ашық алаң қоршалады. Сонымен қатар тауықтарды құс фабрика каларында, арнайы шаруашылықтарда өсіреді (қ. Құс өсіру). Тауықтарды азықтандыру ерекшеліктері тұқымына, өнімділік бағытына байланысты. Жемі – арнайы дайындалған құрама жем.
 
Әсемдік, жауынгер Тауықтарды әуесқой құс өсірушілер әсем қауырсыны немесе дене құрылысы үшін, түрлі мақсаттар үшін (төбелестіру, т.б.) өсіреді. Әсемдік тауықтар өте кішкентай, ергежейлі, қауырсыны бұйра, жібектей жылтыр болады. <ref>Қазақ энциклопедиясы</ref>
 
Line 7 ⟶ 9:
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[af:Hoender]]
[[am:ዶሮ]]
[[an:Gallus gallus domesticus]]
[[ang:Cicen]]
[[ar:دجاجة]]
[[arz:فرخه]]
[[av:ГӀанкӀу]]
[[ay:Chiwchi]]
[[az:Toyuq]]
[[bat-smg:Vėšta]]
[[bcl:Manok]]
[[be:Курыца]]
[[be-x-old:Курыца (птушка)]]
[[bg:Домашна кокошка]]
[[bjn:Hayam]]
[[bn:মুরগি]]
[[bo:བྱ་ཏེ་]]
[[br:Yar (evn)]]
[[bs:Kokoška]]
[[ca:Gall]]
[[ce:Kotam]]
[[chy:Kokêhéaxa]]
[[cs:Kur domácí]]
[[csb:Kùra]]
[[cy:Iâr (ddof)]]
[[da:Høns]]
[[de:Haushuhn]]
[[diq:Kerge]]
[[el:Όρνιθα]]
[[eml:Gal]]
[[en:Chicken]]
[[eo:Koko (birdo)]]
[[es:Gallus gallus domesticus]]
[[et:Kana]]
[[eu:Oilo]]
[[ext:Gallus gallus]]
[[fa:مرغ خانگی]]
[[fi:Kana]]
[[fiu-vro:Kana]]
[[fj:Toa]]
[[fr:Gallus gallus domesticus]]
[[frp:Gallus gallus domesticus]]
[[fur:Gjaline]]
[[ga:Sicín]]
[[gan:雞]]
[[gd:Cearc]]
[[gl:Galiña]]
[[ha:Kaza]]
[[hak:Kiê-é]]
[[he:תרנגול הבית]]
[[hi:मुर्गी]]
[[hif:Murgi]]
[[hr:Domaća kokoš]]
[[hu:Házityúk]]
[[id:Ayam]]
[[io:Hano]]
[[is:Kjúklingur]]
[[it:Gallus gallus domesticus]]
[[iu:ᐊ'ᐊ'ᐋᒃ]]
[[ja:ニワトリ]]
[[jv:Pitik]]
[[ka:ქათამი]]
[[ko:닭]]
[[koi:Курӧг]]
[[ks:کۄکَر]]
[[ku:Mirîşk]]
[[la:Gallus]]
[[lb:Haushong]]
[[lbe:АьнакӀи]]
[[lez:Верч]]
[[ln:Nsósó]]
[[lt:Višta]]
[[lv:Mājas vista]]
[[mdf:Сараз]]
[[ml:കോഴി]]
[[mr:कोंबडी]]
[[mrj:Цӹвӹ]]
[[ms:Ayam]]
[[mzn:کرک]]
[[nah:Cuānaca]]
[[nds:Hohn]]
[[ne:कुखुरा]]
[[nl:Kip (vogel)]]
[[nn:Høns]]
[[no:Tamhøns]]
[[nso:Kgogo]]
[[nv:Naaʼahóóhai]]
[[oc:Gallus gallus]]
[[pam:Manuk]]
[[pcd:Poulhe]]
[[pdc:Hinkel]]
[[pl:Kura domowa]]
[[pnb:ککڑ]]
[[pt:Gallus gallus domesticus]]
[[qu:Wallpa]]
[[ro:Găină]]
[[roa-tara:Jadde]]
[[rue:Курка]]
[[rw:Inkoko]]
[[sc:Pudda]]
[[scn:Jaddina]]
[[sco:Chicken]]
[[sd:ڪڪڙ]]
[[sh:Domaća kokoš]]
[[simple:Chicken]]
[[sk:Kura domáca]]
[[sl:Domača kokoš]]
[[sn:Huku]]
[[so:Dooro]]
[[sq:Pula (shpend)]]
[[sr:Кокошка]]
[[su:Hayam]]
[[sv:Tamhöna]]
[[sw:Kuku]]
[[ta:கோழி]]
[[te:కోడి]]
[[tg:Мурғ]]
[[th:ไก่]]
[[tl:Manok]]
[[tr:Tavuk]]
[[tt:Өй тавыгы]]
[[tum:Nkhuku]]
[[udm:Курег]]
[[uk:Курка]]
[[ur:مرغی]]
[[vep:Kana]]
[[vi:Gà]]
[[vls:Henne]]
[[wa:Poye]]
[[war:Manók]]
[[wo:Ganaar]]
[[wuu:鸡]]
[[yi:האן]]
[[zh:鸡]]
[[zh-min-nan:Ke]]
[[zh-yue:雞]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Тауық» бетінен алынған