Рай: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
13-жол:
Амалдың реальді емес екенін білдіретін негативтік сипат - неғайбыл райлардың бәріне де тән жалпы қасиет.
=== Бұйрық рай ===Бұйрық рай
Бұйрық рай етістігі бұйрықты, насихатты, тыйымды және т.б. білдіреді:
«Сіз барыңыз!»
«Бала кетсін»
«Ол жаққа барма!»
«Мүмкін, мен барармын»
Хинди тілінде бұйрық рай көпше және жекеше түрде 2-ші жаққа ғана қолданылады. Бұйрық рай бірнеші түрде болады: бұйрық, өтініш, қалау, рұқсат, сақтандыру, т.б.
Жекеше түрдің 2-ші жағында етістік түбіріне сәйкес келеді:
айту, -айт!
оқу, - оқы!
қарау, - қара!
Бұл форма балаларға, патшаларға және жақын адамдарға қолданады, сондай-ақ бұл сыпайы түрде де және анайы түрде де қолданыла береді.
2-ші жақта көпше түрде бұйрық рай үшін етістіктіңтүбіріне –о жалғауы жалғану арқылы жасалады.
- айту, - сендер айтыңдар!
- алу, - алыңдар!
- беру, - беріңдер
- егу, - егіңдер
О-жалғауы тікелей етістіктің бірінші әрпіне жалғасады.
үшін бұйрық рай түрі – бұйрық беру үшін, өтініш, әдептілік үшін көп қолданылады және бір адамға, сондай-ақ бірнеше адамға бірдей айтылады.
үшін, көпше түрдің 2-ші жағы, етістіктің түбіріне
жалғану арқылы жасалады. Бұл сыпайы түр бір адамға, сондай-ақ бірнеше адамға бірдей айтылады.
сөйлеу! Сіз сөйлеңізші!
айтыңыз, өтінем!
оқу, оқыңыз, өтінем!
оқыңыз, өтінем!
Бұйрық рай етістіктерімен мынадай болымсыз жалғаулықтар жалғанады:
-жоқ, көбінесе етістіктің алдында қойылады.
- (жоқ), сыпайы қарым-қатынас кезінде айтыладыжәне инфинитивпен бірге бұйрық рай түрінде. Сондай-ақ қалау рай түрінде қолданылады.
- (жоқ )болымсыз жалғау, тек бұйрық рай формаларымен және инфинитивпен бұйрық рай мағынасында қолданылады. Мысалы:
Ол жаққа барма!
Үстелге жазбаңдар!
Оған ақша бермеңіз!
=== Қалау рай ===
| |||