Қатар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

|footnote2 = Ruled by the [[Al Thani]] family since the mid-1800s.

}}

Жері шөлейтті жазық болып келеді. Тұрақты ағатын өзендері жоқ. Климаты тропиктік, құрғақ, қысы мен жазы қуаң, ыстық. Қаңтардағы орташа температура 16С, шілдеде 32С, жауын-шашынның жылдық мөлшері 100 мм.

Катар түбегін адамдар біздің заманымыздан бұрын 2 – 3-мыңжылдықта қоныстана бастаған. Алғашқы жазба мәліметтер біздің заманымыздың бас кезінен бастап кездеседі. Оны оқтын-оқтын ирандықтар жаулап алып отырды. 7 ғасырда елді арабтар жаулап алып, [[Араб]] халифаты құрамына енгізді. Халифат ыдырағаннан кейін (10 ғасыр), аумағы [[Карматтар]] мемлекетінің құрамында болып, 13 – 14 ғасырларда [[Бахрейн]] әмірлігінің қол астына қарады. 16 ғасырда Катарды Бахрейн әмірлігімен бірге португалдар, кейінірек Осман сұлтандығы басып алды. 17 ғасырдан бастап ел түрік, парсы мемлекеттері мен араб билеушілері (Оман шейїтары, Сауд әулеті, тағы басқа) арасындағы күрес нысанына айналды. 18 ғасырдың 2-жартысынан бастап елдің шағын бөлігіне [[Тани әулеті]] иелік ете бастады. Бұл әулет 19 ғасырдың аяғында елді біріктірді, бірақ [[1868]] жылы ағылшындармен өз тәуелсіздігіне нұқсан келтіретін шарт жасасты. [[1871]] – [[1914]] жылы Осман сұлтандығы қайта бағындырды. [[1914]] жылы елді ағылшындар басып алып, [[1916]] жылы Катар Британия протектараты болып жарияланды. [[1930]] жылы ел территориясынан аса мол [[мұнай қоры]] табылып, шет ел компаниялары ағыла бастады. 2-дүниежүзілік соғыстан кейін елде ұлт-азаттық қозғалысы күшейді. [[1960]] – 68 жылы халық толқулары қайта күшейіп, билік басындағылар ауысып, ағылшын әскерлері елден шығарыла бастады. [[1970]] жылы10 сәуірде уақытша конституция қабылданып, мамырда алғашқы үкімет құрылды. [[1971]] жылы1 қыркүйекте Катар тәуелсіз мемлекет болып жарияланып, [[БҰҰ]] мен [[Араб мемлекеттері]] лигасына қабылданды. [[1991]] жылы [[Катар Қарулы Күштері]] БҰҰ шеңберінде жүргізілген Иракқа қарсы соғыс қимылдарына қатынасты.

Негізгі байлығы – мұнай (табиғи қоры – 778 млн. тонна). Елдегі ұлттық табыстың 90%-ын мұнай өнеркәсібі береді. Мұнай өнеркәсібі “[[Катар петролеум]]”, “[[Шелл оф Катар]]”, тағы басқа компаниялар қолында. Мұнайдан басқа табиғи газ өндіріледі, балық ауланады. Тұрғындардың 35%-ы өнеркәсіпте, 3%-ы ауыл шаруашылығында, 60%-ы қызмет көрсету салаларында қызмет етеді. Жерінің 0,7%-ы ғана ауыл шаруашылығына пайдаланылады. [[1997]] жылы ұлттың байлық мөлшері 7,4 млрд. [[АҚШ]] доллapы, жан басына шаққанда 20100 доллар деңгейінде болды. Мұнай салалары бойынша жетіспейтін жұмыс күшін сырттан әкеледі. Сырттан машиналар, құрал-саймандар, мал, тамақ өнімдері, тұтыну және химия тауарлары әкелінеді. Негізгі сауда серіктестіктері: [[Жапония]], [[Италия]], [[АҚШ]], [[Ұлыбритания]], [[Германия]], [[Франция]], [[Сауд Арабиясы]]. [[Қазақстан]] мен Катар арасында дипломатиялық қатынас [[1992]] жылы орнаған. [[1998]] жылы 23 мамырда Қазақстан Президенті [[Н.Назарбаев]] Катарда ресми сапармен болып, әмір Хамад бен Халифа әл-Танимен және елдегі аса ірі бизнес өкілдерімен келіссөз жүргізді. Екі жақ мұнай өңдеу және тасымалдау, инвестиция мен банк, туризм, әуе байланысы, тағы басқа салалар бойынша өзара келісімдерге қол қойды. Осы кездесуден кейін екі ел арасында сауда-экономикалық байланыстар жедел дами бастады.

 

<references/>

 

[[os:Катар]]

[[pa:ਕਤਰ]]

[[pih:Kataa]]

[[pl:Katar]]