Шіркеу славян тілі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Шіркеу славян тілінен [[орыс тілі]]не ауысқан сөздер көптеп кездеседі. Екі тіл де славян тілдері тобына жатса да, кейбір фонетикалық құбылыстар екі тілде әртүрліше дамыды. Сондықтан орыс тіліне енген шіркеу славян тілінің сөздері орыс тіліндегі түбірлес сөздерге ұқсайды, бірақ аздап айырмашылықтары да бар: золото / злато («алтын»), город / град («қала»), горячий / горящий («ыстық»), рожать / рождать («туу»). Бұндағы қос сөздердің біріншісі орыс, екіншісі шіркеу славян сөзі. Орыстың [[Гоголь]], [[Чехов]], [[Толстой]] және [[Достоевский]] секілді ұлы ақын-жазушыларының шығармаларының әсерімен осы сияқты қос сөздердің арасындағы мағыналар байланысы дәстүрге айналды. Бұл сөздердің қолданылу аясы да қалыптасты: шіркеу славян тілінен келген сөздер жоғары стильдік, кітаби немесе поэзиялық сөздер ретінде, ал орыс сөздері қарапайым сөздер ретінде қолданылды. Бұл жағдайды Батыс Еуропа тілдеріндегі латын тілі мен жергілікті тілдің арасындағы қарым-қатынаспен салыстыруға болады: ғылым, пәлсапа, діннің ұғымдары латын тілінен алынатын да, күнделікті тұрмыста қолданылатын сөздер халықтың тілінен алынатын.

 

== Айтылуы ==

* The letter [[Ge (Cyrillic)|Γ]] is read as voiced fricative velar sound {{IPA|[ɣ]}} (just as in Southern Russian dialects), not as occlusive {{IPA|[g]}} in standard Russian pronunciation. When unvoiced, it becomes {{IPA|[x]}}; this has influenced the Russian pronunciation of Бог (''Bog'') as ''Boh'' [box]. In modern Russian Church Slavonic occlusive [g] is also used and considered acceptable; however Бог ([[nominative]]) is pronounced ''"Boh"'' [box] as in Russian.

 

 

Сербияда шіркеу славян тілі жалпы алғанда серб тіліне емес, орыс тіліне ұқсас етіп дыбысталады. Орыс тілімен айырмашылықтар серб тілінің фонетикасының ерекшеліктерімен байланысты: серб тілінде «ы» және «щ» әріптеріне сәйкес келетін дыбыстар жоқ, кейбір дауыссыздарды жіңішкерту мүмкін емес (сондықтан «ть» жай «т» болып дыбысталады).

Басқа бейімдеулер мен өзгертулер де оқтын-оқтын жасалып отырады. Мысалы, Жоханның інжіліндегі алғашқы сөздерді Кирил мен Методий {{Unicode|искони бѣаше слово}} («Әуел баста сөз болған») деп аударған болатын. Иван Федоров 1580-81 жылы басып шығарған кітапта және 1751 жылғы [[Елизавета Библиясы]]нда {{Unicode|въ началѣ бѣ слово}} деген түрге келтірілген.

 

 

== Сыртқы сілтемелер ==

[[ja:古代教会スラヴ語]]

[[ka:ძველი სლავური ენა]]

[[lt:Senoji bažnytinė slavų kalba]]

[[lv:Baznīcslāvu valoda]]