Үлкен құмды шөл: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
ш clean up, replaced: км2 → км² using AWB
1-жол:
[[Сурет:IBRA 6.1 Great Sandy Desert.png|thumb|300px|Үлкен құмды шөл]]
[[Сурет:Great Sandy Scars.jpg|thumb|300px|Үлкен құмды шөл, ''Great Sandy Desert'']]
'''Үлкен құмды шөл''' (''Great Sandy Desert'') — [[Австралия|Австралияның]]ның солтүстік-батысындағы ірі құмды алқап. Батысында [[Үнді мұхиты]] жағалауынан шығыста [[Макдоннелл жотасы|Макдоннелл]] және [[Петерман жотасы|Петерман]] жоталарына дейін 1300 км-ден астам аумаққа созыла орналасқан. Солтүстікте [[Кимберли]] массивінің оңтүстік тарамдарынан оңтүстікте [[Хамерсли жотасы|Хамерсли жотасының]]ның сілемдеріне және [[Гибсон шөлі|Гибсон шөліне]]не дейінгі аралықты қамтиды. Ауданы 360 мың км2км². Батыс Австралия таулы үстіртіндегі орнына байланысты жер беті көтеріңкі, теңіз деңгейінен 500 — 700 м биіктікте. Жер бедерінде шығыс, оңтүстік-шығыстан батысқа қарай созылып жатқан құм қырқалар сипатты. Қырқалардың орташа биіктігі 12 — 15 м, ең биігі 40 метрге дейін барады. Ұзындығы 40 — 50 км. Қырқа аралықтарында сор басқан шағын ойыстар жиі кездеседі. Үлкен құмды шөлге тропиктік шөл климаты тән. Ауаның орташа температурасы жазда (желтоқсан — ақпан айларында) 35 С-ге дейін жетеді. Қыста 15 — 20 С-қа түседі. Жауын-шашын жазда экваторлық муссонға байланысты, бірақ өте сирек жауады (250 — 400 мм). Тұрақты ағысы жоқ, тек шеткі аймақтарда құм басқан ежелгі құрғақ арналар кездеседі. Құм қырқаларында биіктігі 1 м-ден асатын, өте қатқыл тікенекті астық тұқымдас спинифекс өседі. Қырқааралық ояңдарда қараған бұталары және аласа эвкалиптер таралған. Су тапшылығынан халық тұрақты мекендемейді.
 
 
==Сілтемелер==
[[Қазақ Энциклопедиясы| "Қазақ Энциклопедиясы"]] 9 том
 
{{wikify}}
 
[[Санат: География]]
[[Санат: Құмдар]]
 
{{wikify}}